پرسش :

لطفا به سؤالات ذیل پاسخ بفرمایید: 1- پدرى طفل خود را به دیگرى مى‌‏دهد که او را فرزند خود قرار داده و از او نگهدارى و مخارجش را بدهد، و آن شخص این طفل را به این عنوان نگهدارى نموده، اما بعد از مدّتى پدر طفل فرزند خود را از او مى‌‏گیرد. آیا نگهدارنده طفل حقّ مطالبه مخارج طفل و مزد نگهدارى او را از پدرش دارد؟ 2- طفل به سنّى رسیده که در حضانت پدر قرار گرفته است، مادر بچّه مبلغى به پدر مى‌‏دهد تا حضانت را به مادر واگذار کند، و مخارج بچّه را نیز متعهّد مى‌‏شود، آیا این نوع قرار داد صحیح است یا خیر؟ و در صورت صحّت، آیا لازم است و یا جایز؟ و در صورت «جواز» اگر پدر به حضانت خود برگردد آیا مادر هم حقّ مطالبه مبلغى را که در مقابل حضانت به پدر بچّه داده و همچنین حقّ مطالبه مخارج طفل مشترک را دارد؟ 3- موقع طلاق، زن از شوهر خود مطالبه اجرت زحماتى را مى‌‏کند که در خانه شوهرش کشیده (از قبیل پختن غذا و شستن لباس شوهر و نگهدارى اطفال مشترک) و مى‌‏گوید: من مى‌‏دانستم که شوهرم مرا طلاق مى‌‏دهد لذا از اوّل بدون مزد کار نمى‏‌کردم. آیا موقع طلاق زن چنین حقّى را دارد یا نه؟

پاسخ :
1- در فرض مرقوم مخارج را نمى‌‌‌‌‌‏تواند از پدر طفل مطالبه نماید، و مزد هم حقّ ندارد.
2- پدر مى‌‌‌‌‌‏تواند از تعهّدى که نموده برگردد، و مادر حقّ رجوع به مخارجى که نموده ندارد، و پولى که به پدر داده اگر در مقابل واگذارى حقّ‏ حضانت بوده ملک پدر نشده و مى‌‌‌‌‌‏تواند از او مطالبه کند.
3- زن اگر زحماتى که در خانه مرد متحمّل شده بدون مطالبه مزد یا به قصد تبرّع انجام داده حقّ مطالبه چیزى در مقابل آن ندارد.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، ج‏3، ص218