چگونگی نزول آیات قرآن

پرسش :

آیات کلام الله مجید، چگونه بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد؟

پاسخ :
مستندات موجود نشان می دهند که آیات قرآن، به چهار گونه بر پیامبر(ص) نازل شده اند:

۱. نزول وحی از طریق فرشتۀ وحی یعنی جبرئیل(ع): در این نوع از انواع وحی، آیات قرآن از طریق فرشتۀ وحی، بر قلب پیامبر(ص) نازل شده است.[۱]در قرآن، به نام فرشتۀ وحی (جبرئیل) و برخی صفات این فرشته، اشاره گردیده است.

۲. در آمدن جبرئیل(ع) به صورت انسان: طبق برخی روایات، در مواردی، جبرئیل به صورت انسان، بر پیامبر(ص) وارد می شد و وحی یا آیاتی از قرآن را برای ایشان می خواند.[۲]

۳. سخن گفتن مستقیم و بی واسطۀ خداوند: مطابق برخی آیات (آیۀ ۶ سورۀ نمل و آیۀ ۵ سورۀ مزّمّل) و روایات، گاهی وحی یا آیات الهی، بدون واسطۀ فرشتۀ وحی، به صورت مستقیم از سوی خداوند بر پیامبر خدا(ص) القا شده است.

۴. وحی مستقیم از طریق دیدن نوشته های آسمانی: در روایات آمده است زمانی که پیامبر اکرم(ص)، به آسمان برده شد (معراج)، جبرئیل پرده هایی از نور را به ایشان نشان داد تا حضرت، پیغام خداوندی را بخواند. در حدیثی، متن آن پیغام، چنین آمده است: «خدایی جز خدای یگانه نیست. محمّد، فرستادۀ خداست. علی بن ابی طالب، امیر مؤمنان است».[۳]

پی‌نوشت‌ها:
[۱]. مانند: سورۀ شعراء، آیات ۱۹۳ و ۱۹۴؛ سورۀ نجم، آیات ۴ و ۵؛ سورۀ تکویر، آیات ۱۹ و ۲۰؛ سورۀ بقره، آیۀ ۹۷.
[۲]. ر.ک: شناخت نامۀ قرآن، ج ۱، ص ۲۰۰ـــ ۲۰۳.
[۳]. بحار الأنوار، ج ۲۷، ص ۱۲، ح ۲۸.

منبع: از قرآن بیشتر بدانیم، مهدی خسروی سرشکی، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۹۴


بیشتر بخوانید:

نخستین آیه یا سوره نازل شده قرآن کریم چیست؟

آخرین آیه یا آیات نازل شده قرآن کریم چیست؟

احادیث نزول قرآن بر هفت حرف در منابع شیعه و اهل سنت چگونه است؟

آیا نزول قرآن دفعی بوده یا تدریجی؟

خیلی احادیث می گویند که قرآن بر هفت حرف نازل شده است. یعنی چه؟ دیدگاه های مختلف چیست؟