وجه نامگذاری حضرت فاطمه (س)
پرسش :
چرا دختر رسول خدا (صلی الله علیه وآله) «فاطمه» نامیده شد؟
پاسخ :
پاسخ اجمالی:
روایات زیادی ازعلمای اهل سنت مثل مناوی، محب الدین طبری، متّقی هندی و... نقل شده که بیان می کند: فاطمه(س) را فاطمه نامیدند، چون خداوند او و فرزندان و دوستدارانش را از آتش جهنم دورساخته.
پاسخ تفصیلی:
برخی از روایاتی که در این باره نقل شده است، از این قرار است:
1ـ مناوی از علمای بزرگ اهل سنت وجه نامگذاری حضرت زهرا(علیها السلام) به «فاطمه» را الهامی از جانب خدا می داند، و روایتی از دیلمی و حاکم نیشابوری نقل کرده که علی(علیه السلام) علت نامیده شدن آن حضرت به «فاطمه» را بیان می کند:
«عن علیّ انه (علیه السلام) قال: انما سمّیت فاطمة لأن الله فطمها و حجبها عن النار»؛ (همانا او را فاطمه نام نهادند؛ زیرا خداوند او را از آتش جهنم جدا و دور ساخته است).
سپس مناوی در ادامه می نویسد: ماده «فطم» به معنای قطع شدن و بریده شدن از چیزی است، چنانچه می گویند: « َفطَم الصَبیّ»؛ زمانی که کودک از شیر گرفته شود.
2ـ محب الدین طبری می نویسد: علی(علیه السلام) گفت: پیامبر گرامی(صلی الله علیه وآله) به فاطمه(علیها السلام) فرمود: ای فاطمه! هیچ می دانی چرا «فاطمه» نامیده شدی؟ علی(علیه السلام) عرض کرد: ای رسول خدا! چرا فاطمه نامیده شد؟ پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: خداوند عزّوجلّ در روز قیامت او و فرزندانش را از آتش دور نگه داشته است. همچنین وی می نویسد: این روایت را امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) در مسند خود به این صورت نقل کرده است که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: همانا خداوند فاطمه و فرزندانش و کسانی را که دوستدار آنان هستند، از آتش دور نگه داشته و از این روست که او «فاطمه» نامیده شد.(1)
3ـ متّقی هندی در کنز العمال می نویسد: فاطمه(علیها السلام) را «فاطمه» نامیدند، چرا که خداوند او و دوستدارانش را از آتش جدا نموده است. سپس می گوید: این روایت را دیلمی به نقل از ابوهریره از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) نقل کرده است(2).
4ـ از ابن عباس از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت شده که حضرت فرمود: خداوند فاطمه را به این نام نامید؛ زیرا او و دوستانش را از آتش دوزخ جدا نموده است(3).
5- پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرماید: «إنّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ فَطـَمَ ابْنَتِی فاطِمــة وَوُلدَهـا وَمَنْ أَحَبًّهُمْ مِنَ النّارِ فَلِذلِکَ سُمّیَتْ فاطِمَة»(4)؛ (خداوند دخترم فاطمه و فرزندانش و هرکس که آنان را دوست داشته باشد را از آتش جهنم جدا ساخته است و برای همین نام او «فاطمه» است).
پی نوشت:
(1). ذخائر العقبی، ص 26.
(2). کنز العمال، ج 6، ص 219.
(3). تاریخ بغداد، ج 12، ص 331.
(4). کنز العمال ج 6، ص 219.
پرسش‌های مرتبط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها:
روایات زیادی ازعلمای اهل سنت مثل مناوی، محب الدین طبری، متّقی هندی و... نقل شده که بیان می کند: فاطمه(س) را فاطمه نامیدند، چون خداوند او و فرزندان و دوستدارانش را از آتش جهنم دورساخته.
پاسخ تفصیلی:
برخی از روایاتی که در این باره نقل شده است، از این قرار است:
1ـ مناوی از علمای بزرگ اهل سنت وجه نامگذاری حضرت زهرا(علیها السلام) به «فاطمه» را الهامی از جانب خدا می داند، و روایتی از دیلمی و حاکم نیشابوری نقل کرده که علی(علیه السلام) علت نامیده شدن آن حضرت به «فاطمه» را بیان می کند:
«عن علیّ انه (علیه السلام) قال: انما سمّیت فاطمة لأن الله فطمها و حجبها عن النار»؛ (همانا او را فاطمه نام نهادند؛ زیرا خداوند او را از آتش جهنم جدا و دور ساخته است).
سپس مناوی در ادامه می نویسد: ماده «فطم» به معنای قطع شدن و بریده شدن از چیزی است، چنانچه می گویند: « َفطَم الصَبیّ»؛ زمانی که کودک از شیر گرفته شود.
2ـ محب الدین طبری می نویسد: علی(علیه السلام) گفت: پیامبر گرامی(صلی الله علیه وآله) به فاطمه(علیها السلام) فرمود: ای فاطمه! هیچ می دانی چرا «فاطمه» نامیده شدی؟ علی(علیه السلام) عرض کرد: ای رسول خدا! چرا فاطمه نامیده شد؟ پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: خداوند عزّوجلّ در روز قیامت او و فرزندانش را از آتش دور نگه داشته است. همچنین وی می نویسد: این روایت را امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) در مسند خود به این صورت نقل کرده است که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: همانا خداوند فاطمه و فرزندانش و کسانی را که دوستدار آنان هستند، از آتش دور نگه داشته و از این روست که او «فاطمه» نامیده شد.(1)
3ـ متّقی هندی در کنز العمال می نویسد: فاطمه(علیها السلام) را «فاطمه» نامیدند، چرا که خداوند او و دوستدارانش را از آتش جدا نموده است. سپس می گوید: این روایت را دیلمی به نقل از ابوهریره از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) نقل کرده است(2).
4ـ از ابن عباس از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت شده که حضرت فرمود: خداوند فاطمه را به این نام نامید؛ زیرا او و دوستانش را از آتش دوزخ جدا نموده است(3).
5- پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرماید: «إنّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ فَطـَمَ ابْنَتِی فاطِمــة وَوُلدَهـا وَمَنْ أَحَبًّهُمْ مِنَ النّارِ فَلِذلِکَ سُمّیَتْ فاطِمَة»(4)؛ (خداوند دخترم فاطمه و فرزندانش و هرکس که آنان را دوست داشته باشد را از آتش جهنم جدا ساخته است و برای همین نام او «فاطمه» است).
پی نوشت:
(1). ذخائر العقبی، ص 26.
(2). کنز العمال، ج 6، ص 219.
(3). تاریخ بغداد، ج 12، ص 331.
(4). کنز العمال ج 6، ص 219.
پرسش‌های مرتبط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها:
