نقش دستگاه های حکومتی در امر به معروف و نهی از منکر
پرسش :
در حکومت اسلامی نقش دستگاه های حکومتی در امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
پاسخ :
قرآن کریم می فرماید:
«الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ آتَوُا الزَّکاهَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَهُ الْأُمُورِ»؛[۱]«همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و پایان همه کارها از آن خداست!»
از این آیه استفاده می شود که مهم ترین دستاوردهای حکومت اسلامی حاکمیت ارزش ها است. از میان آن ارزش ها بر پا داشتن نماز به عنوان سمبل عبادت و پرداخت زکات به عنوان نماد عدالت اقتصادی یاد می شود و پس از آن نیز از امر به معروف و نهی از منکر که پیام آور همه خوبی ها و از بین رفتن همه بدی ها است یاد شده است.
حکومت اسلامی با توجه به امکانات وسیعی که در اختیار دارد می تواند مردم سراسر کشور را امر و نهی زبانی و رسانه ای نماید که این کار توسط ولیّ امر مسلمین و دستگاه های تبلیغاتی و مطبوعاتی به ویژه رادیو و تلویزیون صورت می پذیرد و وزارت ارشاد اسلامی، وزارت کشور و قوه ی قضائیه از عوامل و هسته های اصلی امر و نهی دینی و حکومتی در جامعه اند.[۲]
بر همین اساس می توان نقش دستگاه های حکومتی را در موارد ذیل خلاصه نمود:
- بسیج تمام امکانات مادی و معنوی در راستای تحقق معروف ها و برچیده شدن منکرات.
- برخورد با منکرات وسیع و سازمان یافته ای که از حوزه فردی خارج است.
- امر به معروف و نهی از منکر در اموری که نیاز به برخورد عملی و فیزیکی دارد و در زمان حکومت اسلامی از حوزه وظایف افراد عادی خارج می باشد.
- سالم سازی محیط بر اساس مبانی اسلامی و برچیدن زمینه های گسترش منکر.
- ترویج فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر و به صحنه کشاندن مردم.
- گسترش فرهنگ پذیرش امر به معروف و نهی از منکر از سوی جامعه.
پی نوشتها:
[۱] – حج (۲۲)، آیه ۴۱٫
[۲] – محمدرضا اکبری، تحلیلی نو و عملی از امر به معروف و نهی از منکر در عصر حاضر، پیام عترت، ۱۳۷۸ش، ششم، ص۱۱۲
منبع: پرسش ها و پاسخ های دانشجویی، دفتر پنجاه و هشتم، امر به معروف و نهی از منکر، تدوین: سیدحسن موسوی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1394.
«الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ آتَوُا الزَّکاهَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَهُ الْأُمُورِ»؛[۱]«همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و پایان همه کارها از آن خداست!»
از این آیه استفاده می شود که مهم ترین دستاوردهای حکومت اسلامی حاکمیت ارزش ها است. از میان آن ارزش ها بر پا داشتن نماز به عنوان سمبل عبادت و پرداخت زکات به عنوان نماد عدالت اقتصادی یاد می شود و پس از آن نیز از امر به معروف و نهی از منکر که پیام آور همه خوبی ها و از بین رفتن همه بدی ها است یاد شده است.
حکومت اسلامی با توجه به امکانات وسیعی که در اختیار دارد می تواند مردم سراسر کشور را امر و نهی زبانی و رسانه ای نماید که این کار توسط ولیّ امر مسلمین و دستگاه های تبلیغاتی و مطبوعاتی به ویژه رادیو و تلویزیون صورت می پذیرد و وزارت ارشاد اسلامی، وزارت کشور و قوه ی قضائیه از عوامل و هسته های اصلی امر و نهی دینی و حکومتی در جامعه اند.[۲]
بر همین اساس می توان نقش دستگاه های حکومتی را در موارد ذیل خلاصه نمود:
- بسیج تمام امکانات مادی و معنوی در راستای تحقق معروف ها و برچیده شدن منکرات.
- برخورد با منکرات وسیع و سازمان یافته ای که از حوزه فردی خارج است.
- امر به معروف و نهی از منکر در اموری که نیاز به برخورد عملی و فیزیکی دارد و در زمان حکومت اسلامی از حوزه وظایف افراد عادی خارج می باشد.
- سالم سازی محیط بر اساس مبانی اسلامی و برچیدن زمینه های گسترش منکر.
- ترویج فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر و به صحنه کشاندن مردم.
- گسترش فرهنگ پذیرش امر به معروف و نهی از منکر از سوی جامعه.
پی نوشتها:
[۱] – حج (۲۲)، آیه ۴۱٫
[۲] – محمدرضا اکبری، تحلیلی نو و عملی از امر به معروف و نهی از منکر در عصر حاضر، پیام عترت، ۱۳۷۸ش، ششم، ص۱۱۲
منبع: پرسش ها و پاسخ های دانشجویی، دفتر پنجاه و هشتم، امر به معروف و نهی از منکر، تدوین: سیدحسن موسوی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1394.
