رابطه با جنس مخالف
پرسش :
وقتی با بعضی از بچه های کلاس که روابط دوستی با جنس مخالفشون دارند صحبت می کنیم و با کنایه به آنها اعتراض می کنیم، می گویند: «آیا بهتر نیست قبل از ازدواج مدتی برای شناخت بیشتر با هم دوست باشیم و بعد تصمیم بگیریم»؟ برای قانع کردن این تیپ بچه ها چه بگوییم؟
پاسخ :
برای نهی از منکر این دسته افراد می توان از روش های متعددی بهره جست اما قبل از ارائه روشبل از ارائه روش ها باید یادآوری کنیم که اسلام، برقراری روابط مخفیانه و نامشروع را نهی نموده و در قرآن کریم چنین دستور داده است که:
«فَانْکِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَناتٍ غَیْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدان»؛[۱] «آنان را با اجازه خانواده هایشان به همسری خود در آورید و مهرشان را به طور پسندیده به آنان بدهید [به شرط آنکه] پاکدامن باشند و زناکار و دوست گیران پنهانی نباشند»
پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نیز نسبت به عقوبتز نسبت به عقوبت های اخروی روابط غیرشرعی هشدار داده و فرموده اند:
«… مَنْ صَافَحَ امْرَأَهً حَرَاماً جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ مَغْلُولًا ثُمَّ یُؤْمَرُ بِهِ إِلَی النَّارِ وَ مَنْ فَاکَهَ امْرَأَهً لَا یَمْلِکُهَا حُبِسَ بِکُلِّ کَلِمَهٍ کَلَّمَهَا فِی الدُّنْیَا أَلْفَ عَامٍ فِی النَّارِ…»؛[۲] «و کسی که با زن نامحرمی دست دهد، در روز قیامت در حالی که به زنجیر کشیده شده است محشور می شود و سپس فرمان می رسد که او را راهی دوزخ سازند. و کسی که با زنی نامحرم از سر شهوت شوخی و مزاح کند، به ازای هر کلمه ای که بر زبان آورده باشد هزار سال او را نگاه دارند».
دعوت به ازدواج شرعی
اولین راه برای جلوگیری از این منکر، پیشنهاد ازدواج می باشد چرا که بر اساس آموزه های اسلامی بهترین وسیله ای که می تواند انسان را نسبت به این گونه روابط مصون بدارد ازدواج است.
البته اسلام عزیز طرفدار ازدواج ساده و آسان بوده و حتی به افرادی که به دلیل فقر و نداری اقدام به ازدواج نمی کنند وعده غنا و بی نیازی داده و فرموده:
«وَ أَنْکِحُوا الْأَیامى مِنْکُمْ وَ الصَّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم »؛[۳]«مردان و زنان بى همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛ اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بى نیاز مى سازد؛ خداوند گشایش دهنده و آگاه است!»
متأسفانه هنگامی که به برخی از جوانان و خانواده ها، ازدواج مورد نظر اسلام توصیه می شود حاضر به پذیرش آن نبوده و آن را امری غیرممکن می پندارند اما همین دختران و پسران از آنجایی که نمی توانند به ازدواج خیالی خود دست یابند به تمامی ارزش های دینی و اخلاقی خود پشت پا زده و با نادیده گرفتن تمامی پیامدهای فردی، خانوادگی و اجتماعی با جنس مخالف خود روابط نامشروع بر قرار نمایند و حتی حاضر می شوند بدون هیچ گونه مهریه و جهیزیه ای که به بهانه آن ازدواج نکرده اند با عناوین مختلف مانند ازدواج سفید همچون زن و شوهر زیر یک سقف زندگی کنند.
برانگیختن احساس مسئولیت خانواده ها
خانواده ها گاهی نسبت به این روابط هیچ گونه مخالفتی را از خود بروز نمی دهند و اختیار کامل برای تصمیم گیری به دختران و پسران خود می دهند. در حالی که لازم است با احساس مسئولیت این گونه خانواده ها را بر انگیخت تا با هم فکری به فرزندان خود کمک کنند و آنان را از بحران و انحراف نجات دهند[۴]
افزایش روابط عاطفی
با توجه به اینکه در این سن نیاز به دوست و روابط عاطفی بیشتر احساس می شود باید اطرافیان سعی نمایند او تنها نباشد و برای او دوستانی که از لحاظ دینی، اخلاقی و رفتاری مناسب تر هستند را جهت گذراندن اوقات فراغت در نظر بگیرند، و تا آنجا که امکان دارد با افزایش و استمرار روابط عاطفی با این افراد سعی در رفع لغزش های وی نمایند.
تقویت باورها و برنامه ها
عمق بخشیدن به اعتقادات دینی از طریق انس با قرآن، ارتباط با محافل و مجالس دینی، تمرین مبارزه با نفس در پرتو این ارتباطات، تفکر مستمر درباره عواقب و کیفر گناه در دنیا و آخرت و توبه از معصیت
تقویت آگاهی
نیازهاى عاطفى و غرایز دیگر در ایام نوجوانى و جوانی، آدمى را به سوى «دوست داشتن و عشق ورزیدن» سوق مى دهد. و از سوی دیگر فطرت پاک جوان و اراده او نیز قوی است. به طوری که فشار شهوت را می تواند با اراده پرتوان خود کنترل کند اگر چه تجربه او کم است. اما با تقویت آگاهی نسبت به دوران بلوغ و چالش های آن راحت تر می تواند این دوران را طی نماید.[۵]
هشدار نسبت به پیامدهای منفی این گونه روابط
به تجربه ثابت شده دوستی های قبل از ازدواج ناپدار و دردسرساز است و پیامدهای منفی متعددی را به دنبال دارد که به برخی از انها اشاره می شود.
افت تحصیلی:
این این گونه روابط باعث می شود که دو طرف تمام فکر و توجه و تمرکز خود را صرف دیدارها و ملاقات های حضوری و تلفنی خود بکنند و این بزرگ ترین مانع برای رشد و ترقی علمی است.
از دست دادن فرصت ها:
از آنجا که این گونه روابط ناشی از موانع متعدد پیش روی دختر و پسر می باشد،[۶] ممکن است این رابطه سالیان متمادی وجود داشته باشد و در این میان فرصت های مناسب جهت ازدواج سالم از دست برود چراکه دختران به امید ازدواج با طرف مقابل خود، خواستگارانشان را – که چه بسا شرایط بهتری نسبت به دوست پسر خود دارد- را رد نموده و پسران نیز به همین دلیل ازدواجشان به تأخیر بیفتد.
اضطراب، تشویش و احساس نگرانی:
این گونه دوستی ها با مخاطرات روانی گوناگونی از جمله اضطراب و تشویش همراه است. وجود افکار دیگری همچون نگرانی از تهدیداتی که توسط پسر برای فاش کردن روابطش با دختر صورت می گیرد، یک تعارض درونی و اضطراب مستمر را به دنبال خود دارد.
علاوه بر این احساس گناه طولانی و آزار دهنده ای است که سالیان دراز با آدمی همراه خواهد بود و موجبات اندوه عمیق وی را فراهم می کند.
«رُبَّ شَهْوَهِ سَاعَهٍ تُورِثُ حُزْناً طَوِیلاً»؛[۷] «چه بسا ساعتی، کامروایی و شهوت، اندوه طولانی به بار می آورد و غم و غصه فراوان از پی دارد.»
فساد جنسی
بسیاری از روابط دوستی پسر و دختر از یک کلام ساده شروع و در ادامه به تماسر ادامه به تماس های تلفنی سپس به هم دوشی و گشت و گذار و در نهایت به هم آغوشی و فساد جنسی منتهی می شود. و این خسارت جبران ناپذیری به ویژه برای دختران می باشد که هیچ راه بازگشتی را برای وی باقی نمی ماند.
پاشیدگی خانواده
وقتی دختر و پسری با جنس مخالف خود رابطه داشته باشد باعث بدبینی اعضای منزل به طرف مقابل و پرخاشگری ها و سؤال و جواب می شود و پدر و مادر به این موضوع حساس می شوند و در نهایت به اختلافات ریشه دار منجر می گردد و این اختلافات حتی اگر چنین روابطی به ازدواج نیز منجر شود ادامه پیدا می کند.
خیانت
یکی از تأثیرات بسیار ناخوشایند این گونه دوستی ها مربوط به دوران بعد از ازدواج می باشد چرا که در موراد متعددی این دوستی ها پس از دوران ازدواج نیز ادامه می یابد و دختران و پسران با وجود داشتن همسر شرعی و قانونی به آنها خیانت نموده و همچنان به روابط نامشروع خود ادامه می دهند.[1]
پی نوشتها:
[۱] – باید خاطر نشان کرد که برقراری روابط نامشروع با زن شوهر دار علاوه بر اینکه باعث حرمت ابدی می‌شود حد شرعی (سنگسار) را به دنبال دارد.
[۱] – نساء (۴)، آیه ۲۵٫
[۲] – ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۲۸۳٫
[۳] – نور (۲۴)، آیه ۳۲٫
[۴] – حامد سلطانی، شراب و ارتباط دختران و پسران، قم، زمینه‌سازان ظهور امام عصر (عج)، ۱۳۸۸ش، اول، ص ۷۰
[۵] – برای مطالعه بیشتر ر.ک:
– تحلیل روان شناختی روابط دختر و پسر نوشته آقای دکتر علی اصغر احمدی از انتشارات انجمن اولیا و مربیان
– پرسش‌ها و پاسخ‌های دانشجویی، دفتر ۲۵ (روابط دختر و پسر)، قم، دفتر نشر معارف .
[۶] – اگر چنین موانعی وجود نداشت به‌طور طبیعی این دو با یکدیگر ازدواج می‌نمودند و نیازی به روابط مخفیانه نبود اما وجود موانعی همچون فراهم نبودن شرایط اولیه ازدواج و عدم تناسب پسر و دختر از لحاظ اختلاف سن، شرایط فرهنگی، اقتصادی، علمی،… طرفین باعث گردیده تا والدین با چنین ازدواجی مخالف باشند.
[۷] – مجموعه ورام(تنبیه الخواطر)، ج ۲، ۵۹ الجزء الثانی .
منبع: پرسش ها و پاسخ های دانشجویی، دفتر پنجاه و هشتم، امر به معروف و نهی از منکر، تدوین: سیدحسن موسوی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1394.
«فَانْکِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَناتٍ غَیْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدان»؛[۱] «آنان را با اجازه خانواده هایشان به همسری خود در آورید و مهرشان را به طور پسندیده به آنان بدهید [به شرط آنکه] پاکدامن باشند و زناکار و دوست گیران پنهانی نباشند»
پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نیز نسبت به عقوبتز نسبت به عقوبت های اخروی روابط غیرشرعی هشدار داده و فرموده اند:
«… مَنْ صَافَحَ امْرَأَهً حَرَاماً جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ مَغْلُولًا ثُمَّ یُؤْمَرُ بِهِ إِلَی النَّارِ وَ مَنْ فَاکَهَ امْرَأَهً لَا یَمْلِکُهَا حُبِسَ بِکُلِّ کَلِمَهٍ کَلَّمَهَا فِی الدُّنْیَا أَلْفَ عَامٍ فِی النَّارِ…»؛[۲] «و کسی که با زن نامحرمی دست دهد، در روز قیامت در حالی که به زنجیر کشیده شده است محشور می شود و سپس فرمان می رسد که او را راهی دوزخ سازند. و کسی که با زنی نامحرم از سر شهوت شوخی و مزاح کند، به ازای هر کلمه ای که بر زبان آورده باشد هزار سال او را نگاه دارند».
دعوت به ازدواج شرعی
اولین راه برای جلوگیری از این منکر، پیشنهاد ازدواج می باشد چرا که بر اساس آموزه های اسلامی بهترین وسیله ای که می تواند انسان را نسبت به این گونه روابط مصون بدارد ازدواج است.
البته اسلام عزیز طرفدار ازدواج ساده و آسان بوده و حتی به افرادی که به دلیل فقر و نداری اقدام به ازدواج نمی کنند وعده غنا و بی نیازی داده و فرموده:
«وَ أَنْکِحُوا الْأَیامى مِنْکُمْ وَ الصَّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم »؛[۳]«مردان و زنان بى همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛ اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بى نیاز مى سازد؛ خداوند گشایش دهنده و آگاه است!»
متأسفانه هنگامی که به برخی از جوانان و خانواده ها، ازدواج مورد نظر اسلام توصیه می شود حاضر به پذیرش آن نبوده و آن را امری غیرممکن می پندارند اما همین دختران و پسران از آنجایی که نمی توانند به ازدواج خیالی خود دست یابند به تمامی ارزش های دینی و اخلاقی خود پشت پا زده و با نادیده گرفتن تمامی پیامدهای فردی، خانوادگی و اجتماعی با جنس مخالف خود روابط نامشروع بر قرار نمایند و حتی حاضر می شوند بدون هیچ گونه مهریه و جهیزیه ای که به بهانه آن ازدواج نکرده اند با عناوین مختلف مانند ازدواج سفید همچون زن و شوهر زیر یک سقف زندگی کنند.
برانگیختن احساس مسئولیت خانواده ها
خانواده ها گاهی نسبت به این روابط هیچ گونه مخالفتی را از خود بروز نمی دهند و اختیار کامل برای تصمیم گیری به دختران و پسران خود می دهند. در حالی که لازم است با احساس مسئولیت این گونه خانواده ها را بر انگیخت تا با هم فکری به فرزندان خود کمک کنند و آنان را از بحران و انحراف نجات دهند[۴]
افزایش روابط عاطفی
با توجه به اینکه در این سن نیاز به دوست و روابط عاطفی بیشتر احساس می شود باید اطرافیان سعی نمایند او تنها نباشد و برای او دوستانی که از لحاظ دینی، اخلاقی و رفتاری مناسب تر هستند را جهت گذراندن اوقات فراغت در نظر بگیرند، و تا آنجا که امکان دارد با افزایش و استمرار روابط عاطفی با این افراد سعی در رفع لغزش های وی نمایند.
تقویت باورها و برنامه ها
عمق بخشیدن به اعتقادات دینی از طریق انس با قرآن، ارتباط با محافل و مجالس دینی، تمرین مبارزه با نفس در پرتو این ارتباطات، تفکر مستمر درباره عواقب و کیفر گناه در دنیا و آخرت و توبه از معصیت
تقویت آگاهی
نیازهاى عاطفى و غرایز دیگر در ایام نوجوانى و جوانی، آدمى را به سوى «دوست داشتن و عشق ورزیدن» سوق مى دهد. و از سوی دیگر فطرت پاک جوان و اراده او نیز قوی است. به طوری که فشار شهوت را می تواند با اراده پرتوان خود کنترل کند اگر چه تجربه او کم است. اما با تقویت آگاهی نسبت به دوران بلوغ و چالش های آن راحت تر می تواند این دوران را طی نماید.[۵]
هشدار نسبت به پیامدهای منفی این گونه روابط
به تجربه ثابت شده دوستی های قبل از ازدواج ناپدار و دردسرساز است و پیامدهای منفی متعددی را به دنبال دارد که به برخی از انها اشاره می شود.
افت تحصیلی:
این این گونه روابط باعث می شود که دو طرف تمام فکر و توجه و تمرکز خود را صرف دیدارها و ملاقات های حضوری و تلفنی خود بکنند و این بزرگ ترین مانع برای رشد و ترقی علمی است.
از دست دادن فرصت ها:
از آنجا که این گونه روابط ناشی از موانع متعدد پیش روی دختر و پسر می باشد،[۶] ممکن است این رابطه سالیان متمادی وجود داشته باشد و در این میان فرصت های مناسب جهت ازدواج سالم از دست برود چراکه دختران به امید ازدواج با طرف مقابل خود، خواستگارانشان را – که چه بسا شرایط بهتری نسبت به دوست پسر خود دارد- را رد نموده و پسران نیز به همین دلیل ازدواجشان به تأخیر بیفتد.
اضطراب، تشویش و احساس نگرانی:
این گونه دوستی ها با مخاطرات روانی گوناگونی از جمله اضطراب و تشویش همراه است. وجود افکار دیگری همچون نگرانی از تهدیداتی که توسط پسر برای فاش کردن روابطش با دختر صورت می گیرد، یک تعارض درونی و اضطراب مستمر را به دنبال خود دارد.
علاوه بر این احساس گناه طولانی و آزار دهنده ای است که سالیان دراز با آدمی همراه خواهد بود و موجبات اندوه عمیق وی را فراهم می کند.
«رُبَّ شَهْوَهِ سَاعَهٍ تُورِثُ حُزْناً طَوِیلاً»؛[۷] «چه بسا ساعتی، کامروایی و شهوت، اندوه طولانی به بار می آورد و غم و غصه فراوان از پی دارد.»
فساد جنسی
بسیاری از روابط دوستی پسر و دختر از یک کلام ساده شروع و در ادامه به تماسر ادامه به تماس های تلفنی سپس به هم دوشی و گشت و گذار و در نهایت به هم آغوشی و فساد جنسی منتهی می شود. و این خسارت جبران ناپذیری به ویژه برای دختران می باشد که هیچ راه بازگشتی را برای وی باقی نمی ماند.
پاشیدگی خانواده
وقتی دختر و پسری با جنس مخالف خود رابطه داشته باشد باعث بدبینی اعضای منزل به طرف مقابل و پرخاشگری ها و سؤال و جواب می شود و پدر و مادر به این موضوع حساس می شوند و در نهایت به اختلافات ریشه دار منجر می گردد و این اختلافات حتی اگر چنین روابطی به ازدواج نیز منجر شود ادامه پیدا می کند.
خیانت
یکی از تأثیرات بسیار ناخوشایند این گونه دوستی ها مربوط به دوران بعد از ازدواج می باشد چرا که در موراد متعددی این دوستی ها پس از دوران ازدواج نیز ادامه می یابد و دختران و پسران با وجود داشتن همسر شرعی و قانونی به آنها خیانت نموده و همچنان به روابط نامشروع خود ادامه می دهند.[1]
پی نوشتها:
[۱] – باید خاطر نشان کرد که برقراری روابط نامشروع با زن شوهر دار علاوه بر اینکه باعث حرمت ابدی می‌شود حد شرعی (سنگسار) را به دنبال دارد.
[۱] – نساء (۴)، آیه ۲۵٫
[۲] – ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۲۸۳٫
[۳] – نور (۲۴)، آیه ۳۲٫
[۴] – حامد سلطانی، شراب و ارتباط دختران و پسران، قم، زمینه‌سازان ظهور امام عصر (عج)، ۱۳۸۸ش، اول، ص ۷۰
[۵] – برای مطالعه بیشتر ر.ک:
– تحلیل روان شناختی روابط دختر و پسر نوشته آقای دکتر علی اصغر احمدی از انتشارات انجمن اولیا و مربیان
– پرسش‌ها و پاسخ‌های دانشجویی، دفتر ۲۵ (روابط دختر و پسر)، قم، دفتر نشر معارف .
[۶] – اگر چنین موانعی وجود نداشت به‌طور طبیعی این دو با یکدیگر ازدواج می‌نمودند و نیازی به روابط مخفیانه نبود اما وجود موانعی همچون فراهم نبودن شرایط اولیه ازدواج و عدم تناسب پسر و دختر از لحاظ اختلاف سن، شرایط فرهنگی، اقتصادی، علمی،… طرفین باعث گردیده تا والدین با چنین ازدواجی مخالف باشند.
[۷] – مجموعه ورام(تنبیه الخواطر)، ج ۲، ۵۹ الجزء الثانی .
منبع: پرسش ها و پاسخ های دانشجویی، دفتر پنجاه و هشتم، امر به معروف و نهی از منکر، تدوین: سیدحسن موسوی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1394.
