دلیل کنجکاوی بیش از حد فرزند
پرسش :
در برابر کنجکاوی های بیش از حدّ فرزند چه رفتاری داشته باشیم؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
بچّه هایی که کنجکاوی زیادی دارند و سوال زیادی می پرسند، نشان می دهد که این ها بیکار هستند. اگر نوجوان و کودک بیکار باشد، همین طور است؛ یعنی دوست دارد سر از کار همه در بیاورد؛ مثلاً دوست دارد بداند چه کسی دارد چه می گوید، چه کاری را انجام می دهد، فلان کس کجا رفت، کجا آمد. این نکته ای است که ما باید در محیط خانه به آن توجه کنیم.
بهترین راه حل برای مشکل کنجکاوی، برنامه ریزی است
من یک تعبیری را به عنوان اصل تربیتی می گویم و آن این است که: اگر ما برای بچّه های خود برنامه نداشته باشیم، آنها برای ما برنامه دارند. خیلی از مواقع پدر و مادر ها برای بچّه ها برنامه ندارند؛ لذا بچّه ها برای آنها برنامه دارند؛ مثلاً بچّه می آید و به ما می گوید: این چه گفت، آن چه گفت! یعنی او باید از ما سوال و جواب کند که ما چه کار می کنیم؛ اگر هم به او پاسخ منفی بدهیم، او ناراحت می شود، عصبی می شود و قهر می کند.
توصیه ی من این است که پدر و مادر ها برای فرزندان برنامه ریزی داشته باشند. الان فصل مدارس است؛ بچّه ها از همین اوّل سال بخشی از زمان خود را در مدرسه می گذرانند؛ اگر همین مادر بزرگوار دقّت کنند، می بینند که در این زمان پرسش گری فرزند کم می شود. وقتی مشغولیّت او بیشتر شود، دیگر کاری ندارد که کی چی گفت، کجا رفت، کی پیام داد.
گاهی اوقات خود ما آدم بزرگ ها نیز همین طوری هستیم؛ مثلاً یک روز جمعه است، خانم دارد با تلفن صحبت می کند، آقا بعد از تلفن می گوید: چه کسی بود؟ چه گفت؟ یا حتی گاهی اوقات شوهر روبروی خانوم می نشیند، تا ببیند چه مکالمه ای ردّ و بدل می شود؛ ولی در آن موقع که آقا مشغول فعالیّت است، این اتفاق نمی افتد. لذا باید فعالیّت و مشغولیّت فرزندان خود را زیاد کنیم. فرصت ندهیم که بچّه های ما زمان بیکاری داشته باشند.
نوجوانانی سالم هستند که…
حکیمی می گوید: “نوجوانان و کودکان پر کار، کودکان و نوجوانان سالم تری هستند“؛ لذا ما اگر می خواهیم بچّه ها از لحاظ جسمی، اخلاقی، روحی و عاطفی بچّه های سالمی باشند، باید زمینه ای فراهم کنیم که فعالیّت آنها بیشتر شود.
بچّه هایی که کنجکاوی زیادی دارند و سوال زیادی می پرسند، نشان می دهد که این ها بیکار هستند. اگر نوجوان و کودک بیکار باشد، همین طور است؛ یعنی دوست دارد سر از کار همه در بیاورد؛ مثلاً دوست دارد بداند چه کسی دارد چه می گوید، چه کاری را انجام می دهد، فلان کس کجا رفت، کجا آمد. این نکته ای است که ما باید در محیط خانه به آن توجه کنیم.
بهترین راه حل برای مشکل کنجکاوی، برنامه ریزی است
من یک تعبیری را به عنوان اصل تربیتی می گویم و آن این است که: اگر ما برای بچّه های خود برنامه نداشته باشیم، آنها برای ما برنامه دارند. خیلی از مواقع پدر و مادر ها برای بچّه ها برنامه ندارند؛ لذا بچّه ها برای آنها برنامه دارند؛ مثلاً بچّه می آید و به ما می گوید: این چه گفت، آن چه گفت! یعنی او باید از ما سوال و جواب کند که ما چه کار می کنیم؛ اگر هم به او پاسخ منفی بدهیم، او ناراحت می شود، عصبی می شود و قهر می کند.
توصیه ی من این است که پدر و مادر ها برای فرزندان برنامه ریزی داشته باشند. الان فصل مدارس است؛ بچّه ها از همین اوّل سال بخشی از زمان خود را در مدرسه می گذرانند؛ اگر همین مادر بزرگوار دقّت کنند، می بینند که در این زمان پرسش گری فرزند کم می شود. وقتی مشغولیّت او بیشتر شود، دیگر کاری ندارد که کی چی گفت، کجا رفت، کی پیام داد.
گاهی اوقات خود ما آدم بزرگ ها نیز همین طوری هستیم؛ مثلاً یک روز جمعه است، خانم دارد با تلفن صحبت می کند، آقا بعد از تلفن می گوید: چه کسی بود؟ چه گفت؟ یا حتی گاهی اوقات شوهر روبروی خانوم می نشیند، تا ببیند چه مکالمه ای ردّ و بدل می شود؛ ولی در آن موقع که آقا مشغول فعالیّت است، این اتفاق نمی افتد. لذا باید فعالیّت و مشغولیّت فرزندان خود را زیاد کنیم. فرصت ندهیم که بچّه های ما زمان بیکاری داشته باشند.
نوجوانانی سالم هستند که…
حکیمی می گوید: “نوجوانان و کودکان پر کار، کودکان و نوجوانان سالم تری هستند“؛ لذا ما اگر می خواهیم بچّه ها از لحاظ جسمی، اخلاقی، روحی و عاطفی بچّه های سالمی باشند، باید زمینه ای فراهم کنیم که فعالیّت آنها بیشتر شود.
