حکم معامله با تلفن

پرسش :

معامله اى که به وسیله ى تلفن، فکس، اینترنت و ... انجام مى شود، از چه زمانى منجّز و واقع مى شود؟ مکان وقوع معامله و محل تحویل مبیع و ثمن کجاست؟

پاسخ :
بسمه تعالى: هر موقع طرف، قبول را با گفتن یا نوشتن انجام داد، معامله منجز مى شود؛ هر چند که فروشنده در آن لحظه آگاه نباشد. اگر مقصود از تعیین مکان معامله، رعایتِ خیار مجلس است، باید گفت که هرگاه طرف پس از گفتن «قبول»، از آن مکان برخیزد، خیار مجلس ساقط مى شود.
مبیع اگر عین شخصى است، محل تحویل آن، مکان وجود مبیع است و اگر کلى باشد و قرینه اى بر تعیین مکان نباشد، محل تحویل مکان حضور بایع است. والله العالم

منبع: استفتائات، آیت ‌الله العظمى سبحانی (دام ظله)، جلد اول، قم: مؤسسه امام صادق علیه ‌السلام، 1389.