فضیلت تلاوت سوره محمد
پرسش :
تلاوت سوره محمد چه فضیلتی دارد؟
پاسخ :
در حدیثی پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله فرمود:
«مَن قَرَأَ سورَةَ مُحَمَّدٍ کانَ حَقّاً عَلَی‌اللّهِ أن یَسقِیَهُ مِن أنهارِ الجَنَّةِ؛ کسی که سوره محمّد را تلاوت کند، بر خدا حقّ است که او را از نهرهای بهشت سیراب سازد».(1)
و در روایتی امام صادق علیه السلام فرمود:
«مَن قَرَأَ سورَةَ الَّذینَ کَفَرُوا (سورَةَ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله) لَم یَرتَب ابَداً وَلَم یَدخُلهُ شَکٌّ فی دینِهِ ابَداً وَلَم یَبتَلِهِ اللّهُ بِفَقرٍ ابَداً وَلا خَوفِ سُلطانٍ ابَداً وَلَم یَزَل مَحفُوظاً مِنَ الشّرکِ وَالکُفرِ ابَداً حَتّی یَمُوتَ فَإذا ماتَ وَکَّلَ اللّهُ بِهِ فی قَبرِهِ الفَ مَلَکٍ یُصَلُّونَ فی قَبرِهِ وَیَکونُ ثَوابُ صَلاتِهِم لَهُ وَیُشَیّعونَهُ حَتّی یُوقِفوهُ مَوقِفَ الامنِ عِندَ اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَیَکونَ فی امانِ اللّهِ وَامانِ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله؛ هر کس سوره محمّد را بخواند، هرگز در دین تردید نمی‌کند و هرگز خداوند او را به فقر در دین مبتلا نمی‌سازد و هرگز ترسی از سلطانی نخواهد داشت و همواره تا آخر عمر از شرک و کفر محفوظ و در امان خواهد بود و چون می‌میرد خداوند هزار فرشته را مأمور می‌کند که در قبرش نماز بخوانند و ثواب نمازهایشان از آنِ اوست و این هزار فرشته همچنان با او هستند تا در عرصه محشر در محلّ امن و امانی او را متوقّف کنند و پیوسته در امان خدا و محمّد صلّی الله علیه و آله است».(2)
روشن است کسانی که محتوای این آیات را در جان خود جای دهند و در پیکار با دشمنان سرسخت و بی‌رحم و بی‌منطق تردید و تزلزل به خود راه ندهند، هم پایه‌های دین و ایمانشان قوی می‌شود و هم ترس و ذلّت و فقر از آنها برچیده خواهد شد و هم در قیامت در جوار رحمت الهی متنعّم‌اند.
و در حدیث دیگری فرمود:
«مَن ارادَ ان یَعرِفَ حالَنا وَحالَ أعدائِنا فَلیَقرَأ سورَةَ مُحَمَّدٍ فَإنَّهُ یَراها آیَةً فینا وَآیَةً فیهِم؛ هر کس بخواهد حال ما و دشمنان ما را بنگرد، سوره محمّد را بخواند که آیه‌ای درباره ماست و آیه‌ای درباره آنها».(3)
این حدیث را مفسّران اهل‌سنّت نیز نقل کرده‌اند(4) و بیانگر این واقعیّت است که نمونه اکمل ایمان، اهل‌بیت پیامبر صلّی الله علیه و آله بودند و نمونه بارز کفر و نفاق بنی‌امیّه. درست است که در این سوره تصریحی به‌عنوان اهل‌بیت و بنی‌امیّه نیامده، ولی چون از دو گروه مؤمن ومنافق و ویژگی‌های آنها بحث شده است پیش از هر چیز اشاره به آن دو مصداق روشن می‌کند و در عین حال مانع از شمول سوره نسبت به سایر افراد مؤمن و منافق نیست.
پی‌نوشت:
1- مجمع‌البیان، ج 9، ص 144، آغاز سوره محمّد
2- ثواب الاعمال مطابق نقل نورالثقلین، ج 5، ص 25
3- مجمع‌البیان، ج 9، ص 144، آغاز سوره محمّد
4- آلوسی در روح‌المعانی، ج 26، ص 33 و سیوطی در درّالمنثور، ج 6، ص 46
منبع: فضیلت سوره‌های قرآن (برگرفته از تفسیر نمونه)؛ مهدی دربانی، قم: امام علی بن ابی‌طالب (ع)، ۱۳۸۹.
در حدیثی پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله فرمود:
«مَن قَرَأَ سورَةَ مُحَمَّدٍ کانَ حَقّاً عَلَی‌اللّهِ أن یَسقِیَهُ مِن أنهارِ الجَنَّةِ؛ کسی که سوره محمّد را تلاوت کند، بر خدا حقّ است که او را از نهرهای بهشت سیراب سازد».(1)
و در روایتی امام صادق علیه السلام فرمود:
«مَن قَرَأَ سورَةَ الَّذینَ کَفَرُوا (سورَةَ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله) لَم یَرتَب ابَداً وَلَم یَدخُلهُ شَکٌّ فی دینِهِ ابَداً وَلَم یَبتَلِهِ اللّهُ بِفَقرٍ ابَداً وَلا خَوفِ سُلطانٍ ابَداً وَلَم یَزَل مَحفُوظاً مِنَ الشّرکِ وَالکُفرِ ابَداً حَتّی یَمُوتَ فَإذا ماتَ وَکَّلَ اللّهُ بِهِ فی قَبرِهِ الفَ مَلَکٍ یُصَلُّونَ فی قَبرِهِ وَیَکونُ ثَوابُ صَلاتِهِم لَهُ وَیُشَیّعونَهُ حَتّی یُوقِفوهُ مَوقِفَ الامنِ عِندَ اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَیَکونَ فی امانِ اللّهِ وَامانِ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله؛ هر کس سوره محمّد را بخواند، هرگز در دین تردید نمی‌کند و هرگز خداوند او را به فقر در دین مبتلا نمی‌سازد و هرگز ترسی از سلطانی نخواهد داشت و همواره تا آخر عمر از شرک و کفر محفوظ و در امان خواهد بود و چون می‌میرد خداوند هزار فرشته را مأمور می‌کند که در قبرش نماز بخوانند و ثواب نمازهایشان از آنِ اوست و این هزار فرشته همچنان با او هستند تا در عرصه محشر در محلّ امن و امانی او را متوقّف کنند و پیوسته در امان خدا و محمّد صلّی الله علیه و آله است».(2)
روشن است کسانی که محتوای این آیات را در جان خود جای دهند و در پیکار با دشمنان سرسخت و بی‌رحم و بی‌منطق تردید و تزلزل به خود راه ندهند، هم پایه‌های دین و ایمانشان قوی می‌شود و هم ترس و ذلّت و فقر از آنها برچیده خواهد شد و هم در قیامت در جوار رحمت الهی متنعّم‌اند.
و در حدیث دیگری فرمود:
«مَن ارادَ ان یَعرِفَ حالَنا وَحالَ أعدائِنا فَلیَقرَأ سورَةَ مُحَمَّدٍ فَإنَّهُ یَراها آیَةً فینا وَآیَةً فیهِم؛ هر کس بخواهد حال ما و دشمنان ما را بنگرد، سوره محمّد را بخواند که آیه‌ای درباره ماست و آیه‌ای درباره آنها».(3)
این حدیث را مفسّران اهل‌سنّت نیز نقل کرده‌اند(4) و بیانگر این واقعیّت است که نمونه اکمل ایمان، اهل‌بیت پیامبر صلّی الله علیه و آله بودند و نمونه بارز کفر و نفاق بنی‌امیّه. درست است که در این سوره تصریحی به‌عنوان اهل‌بیت و بنی‌امیّه نیامده، ولی چون از دو گروه مؤمن ومنافق و ویژگی‌های آنها بحث شده است پیش از هر چیز اشاره به آن دو مصداق روشن می‌کند و در عین حال مانع از شمول سوره نسبت به سایر افراد مؤمن و منافق نیست.
پی‌نوشت:
1- مجمع‌البیان، ج 9، ص 144، آغاز سوره محمّد
2- ثواب الاعمال مطابق نقل نورالثقلین، ج 5، ص 25
3- مجمع‌البیان، ج 9، ص 144، آغاز سوره محمّد
4- آلوسی در روح‌المعانی، ج 26، ص 33 و سیوطی در درّالمنثور، ج 6، ص 46
منبع: فضیلت سوره‌های قرآن (برگرفته از تفسیر نمونه)؛ مهدی دربانی، قم: امام علی بن ابی‌طالب (ع)، ۱۳۸۹.
