پیش بینی زلزله در ایران
پرسش :
پیش بینی زلزله در ایران تا چه حدی عملیاتی شده است؟
پاسخ :
مطالعات لرزه‌خیزی و پیش‌یابی زلزله در منطقه جنوب البرز مرکزی به‌ویژه تهران از اواخر سال 1386 آغاز شده است. در این مطالعات با بررسی آمار زلزله‌های گذشته و روند فعالیت گسل‌ها، احتمال وقوع زلزله در این مناطق بررسی می‌شود. البته این طرح در مناطق زلزله‌خیز مانند بندرعباس نیز اجرا شده و به نتایج خوبی رسیده بود، به‌نحوی که در این منطقه چند زلزله با بزرگی 4 و 5 ریشتر پیش‌یابی شده است.
پیش‌یابی به معنای پیش‌بینی احتمالی زلزله می‌باشد و امروزه بیشتر تحقیقاتی که در خصوص زلزله انجام می‌گیرد به سمت و سوی پیش‌یابی می‌رود. در منطقه جنوب شرقی تهران نیز در شهرهای گرمسار و ورامین زمین‌لرزه‌هایی در شهریور سال 1386 و در یک بازه زمانی یک‌ماهه پیش‌یابی شده است.
کارشناسان بر این باورند که جمع‌آوری اطلاعات گسل‌های تهران تا شعاع 150 کیلومتری شهر از‌جمله؛ گسل‌های مشاء، شمال تهران، ری، طالقان، و ایوانکی دارای اهمیت است. با توجه به راه‌اندازی شبکه‌های پیش نشانگر، حرکات گسل‌های مهم تهران از طریق ثبت لرزه‌ای تحت نظر قرار گرفته شده است.
صاحب‌نظران معتقدند؛ در حال حاضر تهران در سکوت لرزه‌ای قرار گرفته است که این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد. در سال‌های گذشته، محققین سازمان زمین شناسی کشورمان، بر اساس ارتباط بین امواج الکترومغناطیسی و زلزله، موفق به ساخت دستگاه ثبت پیش‌نشانگرهای الکترومغناطیسی شدند. این دستگاه با ثبت ناهنجاری‌های زمین مسیر رسیدن به پیش‌بینی زلزله را هموار می‌سازد. این دستگاه قادر است امواج الکترومغناطیسی درون زمین را ثبت و اندازه گیری نماید.
به منظور دور بودن از امواج الکترومغناطیس موجود در سطح زمین، نمونه‌هایی از دستگاه ثبت پیش‌نشانگرهای الکترومغناطیسی در اطراف تهران و در نزدیکی گسله‌های شمال تهران و امامزاده داوود، در چاه‌هایی به عمق 30 متر تعبیه شده است. با راه اندازی آزمایشی این دستگاه و ثبت پیش‌نشانگرها و ناهنجاری‌های زمین، زلزله‌های کوچک و متوسط از دو تا سه روز قبل پیش‌بینی شد.
پیش‌بینی زمین‌لرزه بزرگ پاکستان و زلزله قم نیز از زلزله‌هایی بوده که با استفاده از ثبت امواج الکترومغناطیسی زمین موفق به پیش بینی آنها شدند. البته این طرح برای رسیدن به موفقیت کامل نیازمند تحقیقات بیشتر می‌باشد که با توجه به ویژگی‌های زمین شناختی کشورمان می‌توانیم با آزمایش و تحقیقات بیشتر به ایجاد شبکه پیش‌بینی زلزله امیدوار باشیم.
منبع: پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
پاسخ از آقای دکتر محمد مختاری:
مطالعات لرزه‌خیزی و پیش‌یابی زلزله در منطقه جنوب البرز مرکزی به‌ویژه تهران از اواخر سال 1386 آغاز شده است. در این مطالعات با بررسی آمار زلزله‌های گذشته و روند فعالیت گسل‌ها، احتمال وقوع زلزله در این مناطق بررسی می‌شود. البته این طرح در مناطق زلزله‌خیز مانند بندرعباس نیز اجرا شده و به نتایج خوبی رسیده بود، به‌نحوی که در این منطقه چند زلزله با بزرگی 4 و 5 ریشتر پیش‌یابی شده است.
پیش‌یابی به معنای پیش‌بینی احتمالی زلزله می‌باشد و امروزه بیشتر تحقیقاتی که در خصوص زلزله انجام می‌گیرد به سمت و سوی پیش‌یابی می‌رود. در منطقه جنوب شرقی تهران نیز در شهرهای گرمسار و ورامین زمین‌لرزه‌هایی در شهریور سال 1386 و در یک بازه زمانی یک‌ماهه پیش‌یابی شده است.
کارشناسان بر این باورند که جمع‌آوری اطلاعات گسل‌های تهران تا شعاع 150 کیلومتری شهر از‌جمله؛ گسل‌های مشاء، شمال تهران، ری، طالقان، و ایوانکی دارای اهمیت است. با توجه به راه‌اندازی شبکه‌های پیش نشانگر، حرکات گسل‌های مهم تهران از طریق ثبت لرزه‌ای تحت نظر قرار گرفته شده است.
صاحب‌نظران معتقدند؛ در حال حاضر تهران در سکوت لرزه‌ای قرار گرفته است که این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد. در سال‌های گذشته، محققین سازمان زمین شناسی کشورمان، بر اساس ارتباط بین امواج الکترومغناطیسی و زلزله، موفق به ساخت دستگاه ثبت پیش‌نشانگرهای الکترومغناطیسی شدند. این دستگاه با ثبت ناهنجاری‌های زمین مسیر رسیدن به پیش‌بینی زلزله را هموار می‌سازد. این دستگاه قادر است امواج الکترومغناطیسی درون زمین را ثبت و اندازه گیری نماید.
به منظور دور بودن از امواج الکترومغناطیس موجود در سطح زمین، نمونه‌هایی از دستگاه ثبت پیش‌نشانگرهای الکترومغناطیسی در اطراف تهران و در نزدیکی گسله‌های شمال تهران و امامزاده داوود، در چاه‌هایی به عمق 30 متر تعبیه شده است. با راه اندازی آزمایشی این دستگاه و ثبت پیش‌نشانگرها و ناهنجاری‌های زمین، زلزله‌های کوچک و متوسط از دو تا سه روز قبل پیش‌بینی شد.
پیش‌بینی زمین‌لرزه بزرگ پاکستان و زلزله قم نیز از زلزله‌هایی بوده که با استفاده از ثبت امواج الکترومغناطیسی زمین موفق به پیش بینی آنها شدند. البته این طرح برای رسیدن به موفقیت کامل نیازمند تحقیقات بیشتر می‌باشد که با توجه به ویژگی‌های زمین شناختی کشورمان می‌توانیم با آزمایش و تحقیقات بیشتر به ایجاد شبکه پیش‌بینی زلزله امیدوار باشیم.
منبع: پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
