سختگیرى پدر نسبت به ازدواج دختر

پرسش :

در روستاى ما چنین رسم افتاده است که فردى که به خواستگارى مى رود از همان زمان به عنوان نامزد طرف مقابل شناخته مى شود. حال این فرد هم می تواند تلفنى با نامزدش صحبت کند و هم هر موقع اراده کرد می تواند به منزل نامزدش برود و با او صحبت کند البته مثل کسانى که به میهمانى مى روند. منظور از دوران نامزدى، دورانى است که هنوز عقد دائم یا موقت صورت نگرفته است. در اصل تمام دغدغه خاطر من نیز همین است. از طرفى هم مى خواهم با نامزدم صحبت کنم و هم هر موقع به خانه اش رفتم موقعى که نگاهم به او افتاد از ترس نامحرم بودن نگاهم را به بالا و پائین ندوزم. خانواده نامزدم هیچ گونه محدودیتى براى مواردى که ذکر کردم را قائل نمى شوند - یعنى عرف بر این افتاده است - حتى در مواردى که به خانه آنها مى روم اگر تنها با نامزدم سلام و خداحافظى داشته باشم و بیش از چند ثانیه به او نگاه نکنم، احساس می کنند که یا بسیار بسیار شرم رو هستم یا در مواردى بى اعتنا. من مى خواهم در رابطه با تمام مسائلى که در زندگى دو زوج وجود دارد و اطلاع از آنها قبل از ازدواج لازم است با نامزدم صحبت کنم، مىخواهم فقط به او اظهار علاقه کنم، به او نامه بنویسم و از او نامه بگیرم، همیشه به او بگویم دوستت دارم (و حقیقتا دوستش دارم)، از او تعریف کنم و وفا داریم را با تمام وجود به او اعلام کنم، مى خواهم عکسش را همیشه به همراه داشته باشم و به آن نگاه کنم، به خانه اش تلفن بزنم و بدون هیچ دغدغه اى با او صحبت کنم و او نیز به من تلفن بزند. اینها خواستنى هاى من است در باطن خودم. با پدر نامزدم صحبت کردم و تقاضاى عقد نمودم، جواب ایشان به من این بود: عقد و عروسى با هم، هر وقت بگى من حاضرم. به نظر شما آیا مى توانم عکس نامزدم را داشته باشم (مقلد آیت اللّه خامنه اى هستم)؟ آیا در صحبت تلفنى مى توانم به او بگویم دوستش دارم؟ آیا اگر به خانه اش رفتم و در حضور جمع به چهره او نگاه کنم و با او بگویم و بخندم اشکالى دارد؟ چه کنم؟ به راهنمایى هاى شما به شدت نیازمندم.

پاسخ :
زن و مرد در صورتى مى توانند با هم ارتباط زن و شوهرى برقرار کنند که شرعا صیغه عقد ازدواج (دائم یا موقت) بین آنها جارى شده باشد. بنابراین وقتى پسر و دختر جوانى یکدیگر را براى زناشویى و زندگى مشترک انتخاب می کنند، بعد از مراسم عرفى خواستگارى اگر بخواهند با هم محرم باشند و بتوانند رفت و آمد داشته باشند، حتما باید صیغه عقد ازدواج بین آنها جارى شود؛ وگرنه مثل دو فرد بیگانه و نامحرم هستند و نمى توانند با هم روابط زن و شوهرى داشته باشند. نگاه کردن آنها به یکدیگر نیز اگر از روى لذت و شهوت باشد حرام است و بدون لذت و شهوت هم فقط مرد می تواند به دستها و صورت زن نگاه کند و زن هم تنها مى تواند به جاهایى که به طور معمول مردها نمى پوشانند مانند صورت و دستها، نگاه کند.

بنابراین شرط مهم در دوران نامزدى از نظر اسلام همین است و شرایط یا راهى دیگر براى ارتباط وجود ندارد و خواستگارى تنها و قول و قرارها، زن و مرد را به یکدیگر حلال نمى کند. در این رابطه نکته اى که مهم است شرط اجازه پدر دختر است که در مورد ازدواج با دختر باکره لازم است رعایت شود.

به نظر مى رسد پدر نامزدتان با خواندن صیغه ازدواج و داشتن مراسم عقد رسمى و علنى در این شرایط موافق نیست چه بسا بتوانید رضایت او را براى خواندن صیغه ازدواج به طور غیررسمى و غیرعلنى به دست آورید.

بنابراین موضوع را همان طور که براى ما توضیح دادید براى وى نیز شرح دهید و یا به کمک فرد واسطه اى که مورد احترام و پذیرش وى است و موافقت او را براى اجراى صیغه محرمیت براى دوران نامزدى حاصل نمایید. در آن صورت شما و نامزدتان محرم خواهید بود. ضمن این که هر وقت قرار شد که مراسم عقد و عروسى را برگزار کنید، به طور علنى و رسمى و در حضور تمام میهمانان صیغه عقد را اجرا کنید تا صورت ظاهرى و عرفى هم حفظ شود.

منبع: خواستگارى، محمدرضا احمدى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها، دفتر نشر معارف، 1390.