احکام پزشکی | سوال سی و نه
پرسش :
درمورد مرگ مغزى اى که مغز از کار افتاده و تنها دستگاه هاى حیات نباتى کار مى کند و هیچ امیدى به بازگشت چنین کسى به حیات حیوانى و انسانى نیست، احکام مختلفى در زمینه مسائل گوناگون حقوقى و مالى و پزشکى تصوّر مى شود؛ لطفاً شرح جامعى درباره تمام این مسائل هرچند به صورت فشرده بیان فرمایید.
پاسخ :
با توجّه به این که پزشکان تصریح مى کنند که این گونه افراد مانند شخصى هستند که مغز او به کلّى متلاشى شده و یا سر او را از تن جدا کرده اند که با وسایل تنفّس مصنوعى و تغذیه ممکن است تا مدّتى به حیات نباتى او ادامه داد، انسان زنده محسوب نمى شوند، در عین حال، انسان کاملاً مرده هم نیستند بنابراین در احکام مربوط به حیات و مرگ باید تفصیل داده شود مثلا احکام مسّ میّت، غسل و نماز میّت و کفن و دفن درباره آن ها جارى نیست تا قلب از کار بیفتد و بدن سرد شود. اموال آنها را نمى توان در میان ورثه تقسیم کرد و همسر آنها عده وفات نگه نمى دارند تا این مقدار حیات آنان نیز پایان پذیرد ولى وکلاى آنها از وکالت ساقط مى شوند و حقّ خرید و فروش یا ازدواج براى آنها یا طلاق همسر از طرف آنان را ندارند و ادامه معالجات درمورد آنها واجب نیست و برداشتن بعضى از اعضا از بدن آنها در صورتى که حفظ جان مسلمانى متوقف بر آن باشد مانعى ندارد، ولى باید توجّه داشت که این ها همه در صورتى است که مرگ مغزى به طور کامل و به صورت قطعى ثابت گردد و احتمال بازگشت مطلقاً وجود نداشته باشد.
منبع: احکام غرب نشینان، مطابق با فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله)، تهیه و تنظیم: محمدصادق مطهری فرد، انتشارات نسل جوان، 1395.
با توجّه به این که پزشکان تصریح مى کنند که این گونه افراد مانند شخصى هستند که مغز او به کلّى متلاشى شده و یا سر او را از تن جدا کرده اند که با وسایل تنفّس مصنوعى و تغذیه ممکن است تا مدّتى به حیات نباتى او ادامه داد، انسان زنده محسوب نمى شوند، در عین حال، انسان کاملاً مرده هم نیستند بنابراین در احکام مربوط به حیات و مرگ باید تفصیل داده شود مثلا احکام مسّ میّت، غسل و نماز میّت و کفن و دفن درباره آن ها جارى نیست تا قلب از کار بیفتد و بدن سرد شود. اموال آنها را نمى توان در میان ورثه تقسیم کرد و همسر آنها عده وفات نگه نمى دارند تا این مقدار حیات آنان نیز پایان پذیرد ولى وکلاى آنها از وکالت ساقط مى شوند و حقّ خرید و فروش یا ازدواج براى آنها یا طلاق همسر از طرف آنان را ندارند و ادامه معالجات درمورد آنها واجب نیست و برداشتن بعضى از اعضا از بدن آنها در صورتى که حفظ جان مسلمانى متوقف بر آن باشد مانعى ندارد، ولى باید توجّه داشت که این ها همه در صورتى است که مرگ مغزى به طور کامل و به صورت قطعى ثابت گردد و احتمال بازگشت مطلقاً وجود نداشته باشد.
منبع: احکام غرب نشینان، مطابق با فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله)، تهیه و تنظیم: محمدصادق مطهری فرد، انتشارات نسل جوان، 1395.
