خواستگار شهرستانى
پرسش :
من مرکز استان بزرگ شدم خانه ما تا شش ماه پیش اونجا بودم حالا که پدرم بازنشسته شدن برگشتیم شهر خودمون اون جا هرچى خواستگار داشتم با نظر خودشون رد کردن که من نمى خوام دخترم رو این جا بذارم برم شهرستان. من به اهل این شهر دختر نمى دم و ... یک بار موقعیتش خیلى خوب بود، همون بود که من مى خواستم اما هرچى اصرار کردم فقط بیان خونه اگه دیدید آدماى خوبى نیستن، رد مى کنیم (یه جورایى شد که ...) من طرف رو ندیده بودم و نمى شناختم اما از صحبت ها و این که من در یک مجموعه فرهنگى عضو بودم که ایشون هم عضو بود و این نشون مى داد در کلیات اونى که من مى خوام هست، خب بررسى مى کردیم اگر خوب نبود رد مى کردیم. حالا هم توى این شهر 2-1 نفر خواستگار پیدا شد که اونم خودشون رد کردن حتى اجازه ندادن بیان خونه ببینیم در نهایت هم پدرم گفتن تا درسش تمام نشه شوهرش نمى دم «مى ترسم واسه فوق بخونم دوباره موکول بشه واسه دو سه سال دیگه».
پاسخ :
به نظر مى رسد مشکل شما با والدینتان، ناشى از نوع ارتباط بین شما و آنهاست؛ ارتباطى که از شیرینى یک تعامل ایده آل منطقى و شرعى، کمى فاصله دارد. بخشى از این مسئله به عهده والدین و بخشى از آن به عهده شماست. واضح است که ما به بخش اول دسترسى نداریم مگر این که با یک مرکز مشاوره تماس گرفته و موضوع را با یک مشاور درمیان گذاشته و با حضور والدین تان حل کنید.
اما حرف هاى ما در این چند صفحه، در مورد بخش دوم است و افتخار همراهى با شما را دارد. همان گونه که مى دانید، محبت و مهربانى با پدر و مادر، امرى است که عقل و شرع به ضرورت آن اقرار مى کنند. اگر شخصى کوچک ترین نیکى و احسانى در حق انسان به جاى آورد، عقل تشکر و قدردانى از او را لازم مى داند، حال با توجه به این که پدر و مادر سمبل نیکى و احسان به فرزند هستند و از جان خود براى پرورش او مایه مى گذارند، سزاوارترین انسان ها براى احترام و قدردانى اند.
خداوند مهربان در قرآن مجید مى فرماید:
«وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ1؛ از روى محبت و مهربانى، بال فروتنى را براى پدر و مادرت فرود آور.» بى تردید، اگر انسان به زحمت ها و رنج هاى بى شائبه والدین توجه کند، هرگز نیکى هاى آنان را از یاد نمى برد.
امام زین العابدین علیه السلام مى فرمایند: «حق مادرت آن است که بدانى، او به گونه اى تو را حمل کرد که هیچ کس کسى را چنین حمل نکرده است و چنان ثمره اى از قلبش را به تو داده است که هیچ کس به کسى نمى دهد. او با جوارحش تو را حفظ کرده و هراسى از آن نداشته است که با وجود گرسنگى، تو را سیر و با وجود تشنگى، تو را سیراب کند و تو را بپوشاند. در حالى که خود برهنه است، خویشتن را در آفتاب، سایبان تو سازد و از براى تو از خواب دست کشد و تو را از گرما و سرما حفظ کند تا براى او باقى بمانى و تو نمى دانى سپاسش را به جاى آرى، مگر به یارى و توفیق الهى»2.
اسلام از نظر حقوقى حساب ویژه اى براى پدر و مادر بازکرده همان گونه که در جنبه هاى عاطفى نیز حساب جداگانه اى براى آنها در نظر گرفته است لذا در روایات آمده که اگر پدر و مادرى از فرزندانشان راضى باشند موجب خیر و برکت و سعادت فرزند مى شود اگر در حق فرزندان خود دعا کنند خداوند به این دعا توجه خاصى مى نماید و به طور کلى احترام به پدر و مادر و به خصوص احترام به مادر در گشایش زندگى فرزندان و نزول رحمت الهى بر آنها و رفع مشکلاتشان نقش مهم و تأثیرگذارى دارد. کما این که اگر والدین از فرزندان ناراضى باشند و خداى ناکرده آنها نفرین کنند ممکن است، خداوند بر چنین فرزندانى که موجب ناراحتى والدین شوند قهر و غضب نماید. از این رو باید در هر شرایطى احترام آنها را نگه داشت هر چند در بعضى اوقات در برخورد با فرزندان خود دچار اشتباه شوند.
البته توجه به این نکته لازم است که خداوند همه انسان ها را در مقابل اعمال و رفتارى که انجام مى دهند مورد سؤال قرار مى دهد و والدین نیز باید پاسخگوى اعمال و رفتار خود باشند. بنابراین در همه حال ما وظیفه داریم به والدین خود احترام بگذاریم حتى اگر آنها به ما بى احترامى کنند. فقط اگر آنها بخواهند ما را به کار حرامى وادار کنند یا از انجام تکلیف واجبى باز بدارند، اطاعت از آنها لازم و صحیح نیست چه این که اطاعت خداوند بر هر کس دیگر حتى والدین نیز مقدم است. ناهماهنگى بین جوانان و والدین در بعض موضوعات از جمله ازدواج به خصوص در عصر حاضر پدیده اى طبیعى است که البته نفاوت سنى زیاد والدین و فرزندان به این ناهماهنگى دامن مى زند. بسیارى از جوانان از این موضوع اظهار نارضایتى مى کنند هرچند باید به نقطه نظرات دختران و پسران و برخى خواسته هاى آنها توجه کافى داشت ولى در عین حال نظارت و مشورت با والدین مى تواند جوان را در یکى از مهم ترین تصمیم هاى زندگى یارى کند و با آرامش و اطمینان بیشتر به این امر مهم زندگى اقدام نماید.
براى جلب رضایت والدینتان نکات زیر، شما را در رسیدن به مقصودتان، یارى خواهد کرد:
1. سعى کنید روابط عاطفى خود را با آنها بیشتر کنید و بیشتر از گذشته به ایشان احترام بگذارید.
2. صریحا با نظراتشان مخالفت نکنید، بلکه در ابتدا بپذیرید و به تدریج نظرات خود را یادآور شوید.
3. در راه تحصیل رضایت والدین از همکارى و میانجى گرى خیراندیشان، فامیل هاى نزدیک و صاحب نفوذ بر روى والدینتان و هم نظر با شما، بهره بگیرید.
4. خوب است حرف پدر و مادر را در مورد مخالفتشان با ازدواج بشنوید و اگر حرف قابل قبولى دارند و سخن ایشان در واقع حرف حقى است به آن تن دهید و اگر مخالفت آنها را بى مورد مى شمارید هرگز به دو گروه مخالف و موافق تقسیم نشوید دو جبهه در برابر هم را تشکیل ندهید و هر یک بر طبل رأى خود نکوبید. با لحن آرام و همراه با احترام متقابل و روابط عاطفى شایسته به تصحیح عقیدشان بپردازید.
5. سخن رنجش آور به پدر و مادر نگویید.
6. بر سر والدین داد و فریاد نکنید. (بلکه با آنها با سخن نیکو صحبت نمایید).
7. با تواضع و فروتنى با آنان رفتار کنید.
8. تا آنجا که مى توانید نیازهاى والدین را برآورده سازید.
9. در حق آنها و براى سلامتى آنها دعا کنید.
10. در کارهاى خانه به آنها کمک کنید.
11. در حضور دیگران از ویژگى هاى مثبت آنها تعریف کرده و سپاسگزار آنها باشید.
12. هر جا و در هر موقعیتى که نیازمند کمک شما هستند سریعا و با کمال احترام به خصوص در حضور دیگران به کمک آنها بشتابید.
13. از طرح مسائل اختلافى ولو چیز کوچک و پیش پا افتاده اجتناب کنید.
14. نقاط ضعف آنها را به رخشان نکشید و پیش دیگران نیز مطرح نکنید.
15. اگر والدین با شما بد رفتارى کردند سعى کنید تحمل کنید.
16. براى گسترش یا ایجاد صمیمت بین خود و دیگر اعضاى خانواده از فردى شروع کنید که فکر مى کنید بهتر مى توانید با او چنین رابطه صمیمانه اى داشته باشید. مثلاً نسبت به مادرتان که از نظر روحى و اخلاقى با وى تشابه و قرابت بیشترى دارید آغاز کنید و به تدریج به دیگر اعضاء سرایت دهید.
17. ممکن است رسیدن به هدف، مدتى زمان ببرد. ناامید نشوید و صبورانه از برخورد درست با والدینتان نکاهید.
18. دعا به درگاه حضرت حق و توسل به حضرات معصومین علیهم السلام را فراموش نکنید.
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره اسراء، آیه 24.
2. ترجمه و شرح رساله حقوق امام سجاد علیه السلام، محمد سپهرى، قم: دارالعلم، 1380.
منبع: خواستگارى، محمدرضا احمدى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها، دفتر نشر معارف، 1390.
به نظر مى رسد مشکل شما با والدینتان، ناشى از نوع ارتباط بین شما و آنهاست؛ ارتباطى که از شیرینى یک تعامل ایده آل منطقى و شرعى، کمى فاصله دارد. بخشى از این مسئله به عهده والدین و بخشى از آن به عهده شماست. واضح است که ما به بخش اول دسترسى نداریم مگر این که با یک مرکز مشاوره تماس گرفته و موضوع را با یک مشاور درمیان گذاشته و با حضور والدین تان حل کنید.
اما حرف هاى ما در این چند صفحه، در مورد بخش دوم است و افتخار همراهى با شما را دارد. همان گونه که مى دانید، محبت و مهربانى با پدر و مادر، امرى است که عقل و شرع به ضرورت آن اقرار مى کنند. اگر شخصى کوچک ترین نیکى و احسانى در حق انسان به جاى آورد، عقل تشکر و قدردانى از او را لازم مى داند، حال با توجه به این که پدر و مادر سمبل نیکى و احسان به فرزند هستند و از جان خود براى پرورش او مایه مى گذارند، سزاوارترین انسان ها براى احترام و قدردانى اند.
خداوند مهربان در قرآن مجید مى فرماید:
«وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ1؛ از روى محبت و مهربانى، بال فروتنى را براى پدر و مادرت فرود آور.» بى تردید، اگر انسان به زحمت ها و رنج هاى بى شائبه والدین توجه کند، هرگز نیکى هاى آنان را از یاد نمى برد.
امام زین العابدین علیه السلام مى فرمایند: «حق مادرت آن است که بدانى، او به گونه اى تو را حمل کرد که هیچ کس کسى را چنین حمل نکرده است و چنان ثمره اى از قلبش را به تو داده است که هیچ کس به کسى نمى دهد. او با جوارحش تو را حفظ کرده و هراسى از آن نداشته است که با وجود گرسنگى، تو را سیر و با وجود تشنگى، تو را سیراب کند و تو را بپوشاند. در حالى که خود برهنه است، خویشتن را در آفتاب، سایبان تو سازد و از براى تو از خواب دست کشد و تو را از گرما و سرما حفظ کند تا براى او باقى بمانى و تو نمى دانى سپاسش را به جاى آرى، مگر به یارى و توفیق الهى»2.
اسلام از نظر حقوقى حساب ویژه اى براى پدر و مادر بازکرده همان گونه که در جنبه هاى عاطفى نیز حساب جداگانه اى براى آنها در نظر گرفته است لذا در روایات آمده که اگر پدر و مادرى از فرزندانشان راضى باشند موجب خیر و برکت و سعادت فرزند مى شود اگر در حق فرزندان خود دعا کنند خداوند به این دعا توجه خاصى مى نماید و به طور کلى احترام به پدر و مادر و به خصوص احترام به مادر در گشایش زندگى فرزندان و نزول رحمت الهى بر آنها و رفع مشکلاتشان نقش مهم و تأثیرگذارى دارد. کما این که اگر والدین از فرزندان ناراضى باشند و خداى ناکرده آنها نفرین کنند ممکن است، خداوند بر چنین فرزندانى که موجب ناراحتى والدین شوند قهر و غضب نماید. از این رو باید در هر شرایطى احترام آنها را نگه داشت هر چند در بعضى اوقات در برخورد با فرزندان خود دچار اشتباه شوند.
البته توجه به این نکته لازم است که خداوند همه انسان ها را در مقابل اعمال و رفتارى که انجام مى دهند مورد سؤال قرار مى دهد و والدین نیز باید پاسخگوى اعمال و رفتار خود باشند. بنابراین در همه حال ما وظیفه داریم به والدین خود احترام بگذاریم حتى اگر آنها به ما بى احترامى کنند. فقط اگر آنها بخواهند ما را به کار حرامى وادار کنند یا از انجام تکلیف واجبى باز بدارند، اطاعت از آنها لازم و صحیح نیست چه این که اطاعت خداوند بر هر کس دیگر حتى والدین نیز مقدم است. ناهماهنگى بین جوانان و والدین در بعض موضوعات از جمله ازدواج به خصوص در عصر حاضر پدیده اى طبیعى است که البته نفاوت سنى زیاد والدین و فرزندان به این ناهماهنگى دامن مى زند. بسیارى از جوانان از این موضوع اظهار نارضایتى مى کنند هرچند باید به نقطه نظرات دختران و پسران و برخى خواسته هاى آنها توجه کافى داشت ولى در عین حال نظارت و مشورت با والدین مى تواند جوان را در یکى از مهم ترین تصمیم هاى زندگى یارى کند و با آرامش و اطمینان بیشتر به این امر مهم زندگى اقدام نماید.
براى جلب رضایت والدینتان نکات زیر، شما را در رسیدن به مقصودتان، یارى خواهد کرد:
1. سعى کنید روابط عاطفى خود را با آنها بیشتر کنید و بیشتر از گذشته به ایشان احترام بگذارید.
2. صریحا با نظراتشان مخالفت نکنید، بلکه در ابتدا بپذیرید و به تدریج نظرات خود را یادآور شوید.
3. در راه تحصیل رضایت والدین از همکارى و میانجى گرى خیراندیشان، فامیل هاى نزدیک و صاحب نفوذ بر روى والدینتان و هم نظر با شما، بهره بگیرید.
4. خوب است حرف پدر و مادر را در مورد مخالفتشان با ازدواج بشنوید و اگر حرف قابل قبولى دارند و سخن ایشان در واقع حرف حقى است به آن تن دهید و اگر مخالفت آنها را بى مورد مى شمارید هرگز به دو گروه مخالف و موافق تقسیم نشوید دو جبهه در برابر هم را تشکیل ندهید و هر یک بر طبل رأى خود نکوبید. با لحن آرام و همراه با احترام متقابل و روابط عاطفى شایسته به تصحیح عقیدشان بپردازید.
5. سخن رنجش آور به پدر و مادر نگویید.
6. بر سر والدین داد و فریاد نکنید. (بلکه با آنها با سخن نیکو صحبت نمایید).
7. با تواضع و فروتنى با آنان رفتار کنید.
8. تا آنجا که مى توانید نیازهاى والدین را برآورده سازید.
9. در حق آنها و براى سلامتى آنها دعا کنید.
10. در کارهاى خانه به آنها کمک کنید.
11. در حضور دیگران از ویژگى هاى مثبت آنها تعریف کرده و سپاسگزار آنها باشید.
12. هر جا و در هر موقعیتى که نیازمند کمک شما هستند سریعا و با کمال احترام به خصوص در حضور دیگران به کمک آنها بشتابید.
13. از طرح مسائل اختلافى ولو چیز کوچک و پیش پا افتاده اجتناب کنید.
14. نقاط ضعف آنها را به رخشان نکشید و پیش دیگران نیز مطرح نکنید.
15. اگر والدین با شما بد رفتارى کردند سعى کنید تحمل کنید.
16. براى گسترش یا ایجاد صمیمت بین خود و دیگر اعضاى خانواده از فردى شروع کنید که فکر مى کنید بهتر مى توانید با او چنین رابطه صمیمانه اى داشته باشید. مثلاً نسبت به مادرتان که از نظر روحى و اخلاقى با وى تشابه و قرابت بیشترى دارید آغاز کنید و به تدریج به دیگر اعضاء سرایت دهید.
17. ممکن است رسیدن به هدف، مدتى زمان ببرد. ناامید نشوید و صبورانه از برخورد درست با والدینتان نکاهید.
18. دعا به درگاه حضرت حق و توسل به حضرات معصومین علیهم السلام را فراموش نکنید.
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره اسراء، آیه 24.
2. ترجمه و شرح رساله حقوق امام سجاد علیه السلام، محمد سپهرى، قم: دارالعلم، 1380.
منبع: خواستگارى، محمدرضا احمدى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها، دفتر نشر معارف، 1390.
