علت از دست دادن توفیق عبادت

پرسش :

چرا بعضی وقت‌ها توفیق عبادت از انسان گرفته می‌شود؟

پاسخ :
این بی‌توفیقی‌ها دلایل بسیاری دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
 
الف) مهم‌ترین دلیل این بی‌توفیقی‌ها، گناه‌های ماست. گناه ضررهای زیادی به ما می‌زند که یکی از این ضررها محرومیت ما از انجام عبادت است. «شخصی به امام علی (علیه السلام) گفت، "من از نماز شب محروم شده‌ام." امام فرمودند: "گناهانت تو را به بند کشیده است."» (1) امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «اگر کسی اراده‌ی حج کند و برای آن آماده شود، ولی از انجام آن محروم شود، به خاطر گناهی از آن محروم شده است.» (2)
 
ب) عامل دیگر بی‌توفقی های ما همنشینی با افراد آلوده و سست ایمان است. همنشینان ما تأثیر زیادی روی ما دارند. رفت و آمد با اهل ایمان شوق عبادت را در ما بیشتر می‌کند و ارتباط با گناهکارها شوق عبادت را از ما می‌گیرد و ما را از عبادت محروم می‌کند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «آدمی بر آیین دوست خود است، پس هر یک از شما مواظب باشد که با چه کسی دوستی می‌کند.» (3)
 
پ) دلیل برخی از بی‌توفیقی‌ها هم تنبلی و کاهلی است. آدم‌های سخت کوش و پرتلاش در میدان عبادت هم خوب می‌درخشند و افراد تنبل در انجام عبادت تنبلی می‌کنند. امام کاظم (علیه السلام) فرمودند: «از تنبلی و بی‌حوصلگی بپرهیز؛ زیرا اگر تنبلی ورزی، کار نکنی و اگر بی‌حوصله باشی، حقی را نپردازی.» (4)
 
ت) بی‌نظمی و بی‌برنامگی نقش مهمی در بی‌توفیقی‌های ما دارد؛ مثلاً بسیاری از افراد به این دلیل نماز صبحشان قضا می‌شود که برای خوابشان برنامه ندارند و دیر وقت می‌خوابند.
 
پی‌نوشت‌ها:
1. بحارالانوار، ج 83، ص 127.
2. همان، ج 99، ص 9.
3. میزان الحکمه، حدیث 10221.
4. همان، حدیث 17665.
 
منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.