هزینه دادرسی‌ و دعاوی‌ موقوفه‌

پرسش :

آیا موقوفات از پرداخت هزینه دادرسی معاف هستند؟ سازمان اوقاف و امور خیریه چطور؟

پاسخ :

پاسخ از آقای دکتر نادر پور ارشد، عضو هیأت علمی‌ دانشگاه آزاد اسلامی‌ شهر‌کرد‌:

در تبصر ماده‌ 9 قانون سازمان اوقاف، مصوب سال 63، اشاره شده است که تنها موقوفات عام‌ و سازمان اوقاف و امور خیریه‌، در‌ حدودی که ماده مزبور بیان کرده، از پرداخت هزینه‌های دادرسی، ثبتی و اجرایی معاف هستند. این ماده خاص است و هیچ عام مؤخر یا مقدمی می‌تواند ناسخ آن باشد.

با تصویب‌ قانون آیین‌ دادرسی، مصوب در سال 79، ناظر بر قانون نحوه وصول برخی از درآمدهای دولت مصوب 73 بعضی را عقیده بر این است که موقوفات دیگر از هزینه دادرسی معاف نیستند. این‌ نظر‌ مبنای قانونی و حقوقی‌ ندارد و ظاهرا ناشی از آن است که در قانون آیین‌دادرسی مدنی 79، برخلاف قوانین مقدم، معافیت مربوط به‌ موقوفات عام، که تولیت یا وکالت در تولیت آنها‌ با‌ سازمان اوقاف است متفاوت است.

جالب است که بعد از تصویب قانون آیین دادرسی داده‌گاهای عمومی و انقلاب در بیست و یکم فروردین 1379 مجلس در طی‌ یک ماده واحده در‌ تاریخ‌ بیست و هشتم فروردین 1379 معافیت آستان قدس رضوی را از پرداخت هزینه دادرسی به‌ لحاظ موقوفه بودن اعلام کرده است.

ضمنا رأی وحدت رویه شماره 256 مورخ بیست و هشتم فروردین‌ 1380‌ صرفا‌ مبین معاف نبودن دولت از‌ پرداخت‌ هزینه‌ دادرسی است؛ بنابراین از آنجا که این رأی وحدت رویه‌ تصریح به الغای موارد‌ خاص‌ معافیت‌ها‌ ندارد، نمی‌تواند موجبی برای لغو معافیت موضوع ماده‌ 9 قانون‌ تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف مصوب 1363 باشد.

منبع: فصلنامه میراث جاویدان، شماره 59، پاییز 1386.