احکام قضایی | دیات: سوال هفت

پرسش :

در مورد صغار و مجانین که مورد ضرب و جرح یا توهین قرار گرفته باشند، بفرمایید: الف) آیا اولیاى آنان با رعایت غبطه مولى علیه حق گذشت دارند یا خیر؟ ب) ملاک در رعایت غبطه مولى علیه چیست‌؟ (آیا صرف عدم‌الضرر کافى است یا باید نفع صغیر لحاظ‍‌ گردد)؟

پاسخ :
حق گذشت در مفروض مسئله در موردى است که اولاً خود مجنون یا صغیر فقیر نباشد و در ثانى در این گذشت رجحان یا وجوبى در کار باشد. زیرا فمن عفى و اصلح فأجره على اللّٰه (40، 42) و چنانکه شخص مکلف در صورت عدم حاجت ضرورى و مخصوصاً در ضمینه بخشش اصلاحیش مأمور است که این خود معناى غبطه مى‌باشد. درباره صغیر و مجنون نیز چنین است که اگر خودشان نیز بالغ بودند شایسته و یا بایسته است چنان کنند ولى در غیر این دو شرط‍‌ مخصوصاً عدم اصلاح و چه بدتر افساد حق عفو هرگز در کار نیست چه براى بالغین و چه به ولایت از غیربالغین و بالاخره صرف عدم ضرر در غبطه کافى نیست بلکه باید نفعى در کار باشد که جانى اصلاح شود.

منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.