منظور از «رهبانیت» در قرآن
پرسش :
منظور از «رهبانیت» در قرآن چیست؟
پاسخ :
رهبانیت در اصل از ماده «رَهْبَه» (بر وزن ضربه) به معنى ترس و خوف است و در اینجا منظور خوف از خدا است، راغب در کتاب مفردات می نویسد: «ترسى است که آمیخته با پرهیز و اضطراب باشد»، سپس این واژه به کار گروهى از مسیحیان یا غیر آنها که انزواطلبى را پیش گرفته و به گمان خود به عبادت پروردگار مى پرداختند، اطلاق شده است. از جمله بدعت هاى زشت مسیحیان در مورد رهبانیت، تحریم ازدواج براى مردان و زنان تارک دنیا بود، آنان با پشت پا زدن به همه وظائف اجتماعى و انتخاب صومعه ها و دیرهاى دور افتاده، به برنامه هاى عبادى ای می پردازند که ریشه ای دینی ندارد. امروزه گروهى از مسیحیان تارک دنیا اعم از زن و مرد، با پناه بردن به دیرها، به صورت مجرد زندگى مى کنند و به اصطلاح به تمام مظاهر دنیا پشت پا زده و مشغول عبادت مى شوند.
رهبانیت، موضوعی مربوط به امروز نیست، بلکه از بدعت هایى است که از قرن سوم میلادى، هنگام ظهور امپراطورى روم، «دیسیوس» و مبارزه شدید او با پیروان مسیح(علیه السلام) آغاز شد، آنان با شکست از این امپراطور خونخوار، به کوه ها و بیابان ها پناه بردند، و بذر رهبانیت در میان آنها پاشیده شد.(1)
این گونه رهبانیت، هرگز با روح تعلیمات انبیاء سازگار نیست، این مساله در قرون اولیه مسیحیت وجود نداشت بلکه بدعتى است که بعداً به وسیله افراد نادان منحرف پایه گذاری شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. حال در این دیرها چه مى گذرد؟ و بر اثر انحراف از اصول فطرى انسانى چه مفاسد عجیبى روى مى دهد؟ داستان بسیار مفصّل و غم انگیزى دارد، تا آنجا که یکى نویسندگان مسیحى با اشاره به بعضى از دیرها، آنها را کانونى از فحشاء مى شمرد. و اصولاً این زندگى غیر طبیعى بر روح و فکر آنها اثرات منفى گذاشته و سبب اختلالات روانى گوناگونى مى شود. اما اسلام خط بطلانى بر این گونه کارها کشید، و مردم را دعوت به زندگى اجتماعى توأم با پارسایى نمود.
پی نوشت:
(1). دائرة معارف القرن العشرین، وجدی، محمّد فرید، دار المعرفة، بیروت، 1970 م، الطبعة الثالثة، ماده رهب.
منبع: اخلاق در قرآن، مکارم شیرازى، ناصر، تهیه و تنظیم: جمعى از فضلاء، مدرسة الامام على بن ابى طالب(علیه السلام)، قم، 1377 ش، چاپ اول، ج 3، ص 451 و 450.
رهبانیت در اصل از ماده «رَهْبَه» (بر وزن ضربه) به معنى ترس و خوف است و در اینجا منظور خوف از خدا است، راغب در کتاب مفردات می نویسد: «ترسى است که آمیخته با پرهیز و اضطراب باشد»، سپس این واژه به کار گروهى از مسیحیان یا غیر آنها که انزواطلبى را پیش گرفته و به گمان خود به عبادت پروردگار مى پرداختند، اطلاق شده است. از جمله بدعت هاى زشت مسیحیان در مورد رهبانیت، تحریم ازدواج براى مردان و زنان تارک دنیا بود، آنان با پشت پا زدن به همه وظائف اجتماعى و انتخاب صومعه ها و دیرهاى دور افتاده، به برنامه هاى عبادى ای می پردازند که ریشه ای دینی ندارد. امروزه گروهى از مسیحیان تارک دنیا اعم از زن و مرد، با پناه بردن به دیرها، به صورت مجرد زندگى مى کنند و به اصطلاح به تمام مظاهر دنیا پشت پا زده و مشغول عبادت مى شوند.
رهبانیت، موضوعی مربوط به امروز نیست، بلکه از بدعت هایى است که از قرن سوم میلادى، هنگام ظهور امپراطورى روم، «دیسیوس» و مبارزه شدید او با پیروان مسیح(علیه السلام) آغاز شد، آنان با شکست از این امپراطور خونخوار، به کوه ها و بیابان ها پناه بردند، و بذر رهبانیت در میان آنها پاشیده شد.(1)
این گونه رهبانیت، هرگز با روح تعلیمات انبیاء سازگار نیست، این مساله در قرون اولیه مسیحیت وجود نداشت بلکه بدعتى است که بعداً به وسیله افراد نادان منحرف پایه گذاری شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. حال در این دیرها چه مى گذرد؟ و بر اثر انحراف از اصول فطرى انسانى چه مفاسد عجیبى روى مى دهد؟ داستان بسیار مفصّل و غم انگیزى دارد، تا آنجا که یکى نویسندگان مسیحى با اشاره به بعضى از دیرها، آنها را کانونى از فحشاء مى شمرد. و اصولاً این زندگى غیر طبیعى بر روح و فکر آنها اثرات منفى گذاشته و سبب اختلالات روانى گوناگونى مى شود. اما اسلام خط بطلانى بر این گونه کارها کشید، و مردم را دعوت به زندگى اجتماعى توأم با پارسایى نمود.
پی نوشت:
(1). دائرة معارف القرن العشرین، وجدی، محمّد فرید، دار المعرفة، بیروت، 1970 م، الطبعة الثالثة، ماده رهب.
منبع: اخلاق در قرآن، مکارم شیرازى، ناصر، تهیه و تنظیم: جمعى از فضلاء، مدرسة الامام على بن ابى طالب(علیه السلام)، قم، 1377 ش، چاپ اول، ج 3، ص 451 و 450.
