روزهای برگزاری آیین های مسیحی
پرسش :
مسیحیان آیین های خود را در چه روزهایی برگزار می کنند؟
پاسخ :
در اکثریت قاطعی از جوامع مسیحی، یکشنبه، اولین روز هفته به عنوان زمان گردهمایی مردم برای عبادت پذیرفته شده است. این رسم قدمت زیادی دارد و تا اندازه ای مرهون مراسم «شبات» یهودیان است. «ده فرمان» (که به عقیده ی اغلب مسیحیان، بیانگر جنبه ی ماندگار از شریعت یهودیان و متفاوت از جنبه ی موقتی آن شریعت است) مقرر می دارد که روز هفتم به عنوان روزی مقدس، یعنی جدا از سایر روزها، محترم شمرده شود. رسم مسیحیان اولیه این بود که اولین روز هفته، یعنی روز مربوط به رستاخیز عیسی(علیه السلام) را به عنوان روز مخصوص عبادت سپری کنند. هنگامی که مسیحیت بر جامعه حاکم شد، یکشنبه به عنوان «روز قدس» شناخته شد که در آن، عبادت، مجاز یا الزامی بود و از برخی وظایف مربوط به روزهای دیگر هفته صرف نظر می شد. در تاریخ مسیحیت پس از آن، با توجه به ذهنیتی که از شبات یهود وجود داشت، گاه بر منع فعالیت های غیر ضروری تأکید می شد. برعکس، عده ای دیگر بر فرصت های تفریحی روز یکشنبه تأکید داشتند.
در آفریقای قرن نوزدهم و بیستم، قائل شدن جایگاهی ویژه برای روز یکشنبه (مثل ممنوعیت داد و ستد عمومی) اغلب نقطه ی عطفی در پذیرش مسیحیت در نزد یک گروه خاص محسوب می شود. اقلیتی از گروه های مسیحی، از جمله رجعت گرایان روز هفتم و تعدادی از گروه های دیگر آمریکایی تبار، کلیسای اتیوپی و بسیاری از کلیساهای آفریقایی، بر رعایت دقیق ده فرمان و منزلت خاص مراسم شبات اصرار دارند.
درباره ی سایر «روزهای مقدس» اتفاق نظر کمتری وجود دارد. در دوره ی مسیحیت یونانی مآب، عید پاک، که به یاد رستاخیز عیسی و در زمانی نزدیک به عید فصح یهود برگزار می شود، رویداد بزرگ سالانه محسوب می شد و فرصتی مناسب برای غسل تعمید(1) و پذیرش نوکیشان بود. همچنان که مسیحیت در بین اقوام اولیه ی اروپا گسترش می یافت، جشن های مذهبی اغلب جایگزین جشن های محلی می شد. به ویژه، مراسم بزرگ اول زمستان با مراسم بزرگداشت میلاد مسیح (25 دسامبر)، عید کریسمس، پیوند خورده بود.
نهضت اصلاح دینی در قرن شانزدهم، ساختار جشن ها و به ویژه پرستش قدّیس در ضمن جشن را مورد اعتراض قرار داد. در برخی از کشورهای پروتستان، مانند اسکاتلند، جشن های فصلی به کلی برچیده شد. امروزه در جهت برخی اهداف عملی، سنت های محافظه کارانه تر ارتدوکس، کاتولیک روم و انگلیکان، به برنامه های منظم سالیانه ی کلیسا و برگزاری جشن های متعدد در رابطه با یادبود زندگی عیسی(علیه السلام) و عمل نجات، همچنین برخی موضوعات و وقایع دیگر کتاب مقدس و یا قدّیسان خاص پای بند هستند. سایر سنت های مسیحی برخاسته از غرب، فقط به شمار اندکی از اعیاد اصلی _ معمولاً کریسمس، عید پاک و احتمالاً عید پنجاهه یعنی عید مربوط به روح القدس _ توجه ویژه دارند. سنت رسمی بیشتر کلیساهای غرب، همانند مسیحیان اولیه، به عید پاک، به عنوان عید اصلی مسیحیان عظمت بخشیده است. اما از نظر عموم، این جایگاه معمولاً با کریسمس، که در غرب پسا مسیحی همچنان به عنوان ایام «صلح و صفا» دارای اهمیتی خاص است، حفظ شده است.
به نظر می رسد که برخی نحله های جدیدتر مسیحیت جنوبی با تأثیر فراوان از الگوهای قدیمی یهودیان، در حال گسترش الگوی جدید جشن ها هستند. برای نمونه، بسیاری از کلیساهای مستقل آفریقایی، اجتماعات بزرگی در فضای آزاد دارند که در برگزاری آنها از جشن های یهود مانند عید فصح یا عید خیمه ها الهام گرفته اند. البته به آنها معنای مسیحی داده اند و در تاریخ و تجربه ی جامعه ی محلی یا کلیسای خاص، به آنها عمق بخشیده اند.
پی نوشت:
(1). Buptism: کلمه تعمید از واژه ای یونانی به معنای فرو بردن در آب گرفته شده است.
منبع: مسیحیت در جهان امروز، آندرو والز، ترجمه احمد رضا مفتاح- حمید بخشنده، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، قم، 1385، ص 124.
در اکثریت قاطعی از جوامع مسیحی، یکشنبه، اولین روز هفته به عنوان زمان گردهمایی مردم برای عبادت پذیرفته شده است. این رسم قدمت زیادی دارد و تا اندازه ای مرهون مراسم «شبات» یهودیان است. «ده فرمان» (که به عقیده ی اغلب مسیحیان، بیانگر جنبه ی ماندگار از شریعت یهودیان و متفاوت از جنبه ی موقتی آن شریعت است) مقرر می دارد که روز هفتم به عنوان روزی مقدس، یعنی جدا از سایر روزها، محترم شمرده شود. رسم مسیحیان اولیه این بود که اولین روز هفته، یعنی روز مربوط به رستاخیز عیسی(علیه السلام) را به عنوان روز مخصوص عبادت سپری کنند. هنگامی که مسیحیت بر جامعه حاکم شد، یکشنبه به عنوان «روز قدس» شناخته شد که در آن، عبادت، مجاز یا الزامی بود و از برخی وظایف مربوط به روزهای دیگر هفته صرف نظر می شد. در تاریخ مسیحیت پس از آن، با توجه به ذهنیتی که از شبات یهود وجود داشت، گاه بر منع فعالیت های غیر ضروری تأکید می شد. برعکس، عده ای دیگر بر فرصت های تفریحی روز یکشنبه تأکید داشتند.
در آفریقای قرن نوزدهم و بیستم، قائل شدن جایگاهی ویژه برای روز یکشنبه (مثل ممنوعیت داد و ستد عمومی) اغلب نقطه ی عطفی در پذیرش مسیحیت در نزد یک گروه خاص محسوب می شود. اقلیتی از گروه های مسیحی، از جمله رجعت گرایان روز هفتم و تعدادی از گروه های دیگر آمریکایی تبار، کلیسای اتیوپی و بسیاری از کلیساهای آفریقایی، بر رعایت دقیق ده فرمان و منزلت خاص مراسم شبات اصرار دارند.
درباره ی سایر «روزهای مقدس» اتفاق نظر کمتری وجود دارد. در دوره ی مسیحیت یونانی مآب، عید پاک، که به یاد رستاخیز عیسی و در زمانی نزدیک به عید فصح یهود برگزار می شود، رویداد بزرگ سالانه محسوب می شد و فرصتی مناسب برای غسل تعمید(1) و پذیرش نوکیشان بود. همچنان که مسیحیت در بین اقوام اولیه ی اروپا گسترش می یافت، جشن های مذهبی اغلب جایگزین جشن های محلی می شد. به ویژه، مراسم بزرگ اول زمستان با مراسم بزرگداشت میلاد مسیح (25 دسامبر)، عید کریسمس، پیوند خورده بود.
نهضت اصلاح دینی در قرن شانزدهم، ساختار جشن ها و به ویژه پرستش قدّیس در ضمن جشن را مورد اعتراض قرار داد. در برخی از کشورهای پروتستان، مانند اسکاتلند، جشن های فصلی به کلی برچیده شد. امروزه در جهت برخی اهداف عملی، سنت های محافظه کارانه تر ارتدوکس، کاتولیک روم و انگلیکان، به برنامه های منظم سالیانه ی کلیسا و برگزاری جشن های متعدد در رابطه با یادبود زندگی عیسی(علیه السلام) و عمل نجات، همچنین برخی موضوعات و وقایع دیگر کتاب مقدس و یا قدّیسان خاص پای بند هستند. سایر سنت های مسیحی برخاسته از غرب، فقط به شمار اندکی از اعیاد اصلی _ معمولاً کریسمس، عید پاک و احتمالاً عید پنجاهه یعنی عید مربوط به روح القدس _ توجه ویژه دارند. سنت رسمی بیشتر کلیساهای غرب، همانند مسیحیان اولیه، به عید پاک، به عنوان عید اصلی مسیحیان عظمت بخشیده است. اما از نظر عموم، این جایگاه معمولاً با کریسمس، که در غرب پسا مسیحی همچنان به عنوان ایام «صلح و صفا» دارای اهمیتی خاص است، حفظ شده است.
به نظر می رسد که برخی نحله های جدیدتر مسیحیت جنوبی با تأثیر فراوان از الگوهای قدیمی یهودیان، در حال گسترش الگوی جدید جشن ها هستند. برای نمونه، بسیاری از کلیساهای مستقل آفریقایی، اجتماعات بزرگی در فضای آزاد دارند که در برگزاری آنها از جشن های یهود مانند عید فصح یا عید خیمه ها الهام گرفته اند. البته به آنها معنای مسیحی داده اند و در تاریخ و تجربه ی جامعه ی محلی یا کلیسای خاص، به آنها عمق بخشیده اند.
پی نوشت:
(1). Buptism: کلمه تعمید از واژه ای یونانی به معنای فرو بردن در آب گرفته شده است.
منبع: مسیحیت در جهان امروز، آندرو والز، ترجمه احمد رضا مفتاح- حمید بخشنده، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، قم، 1385، ص 124.
