مهربانی خدا نسبت به ما
پرسش :
آیا خداوند نسبت به ما بندگان مهربان است؟
پاسخ :
در پاسخ به این سوال لازم است به چند نکته توجه شود:
۱- بی تردید محبت خدا به بنده اش به مراتب از مهر مادر به فرزندش بشتراست وحتی این دو اصلا قابل مقایسه نیست. رحمت و مهربانی از صفات و کمالات وجودی است و خداوند جامع جمیع کمالات است و هیچ کمال وجودی در هستی وجود ندارد که خداوند فاقد آن باشد، به خصوص رحیمیت که جزء بارزترین کمالات وجود است.
بر اساس قاعده «بخشنده شیء، فاقد شیء نخواهد بود» به آسانی به دست می آید که خداوند مهربان است، چون جای تردید نیست که برخی از انسان ها محبت و مهر و رحمت زاید الوصف دارند. قدر یقین آن مهر و محبت مادر و پدر به فرزندان است که در آن جای تردیدی وجود ندارد. این مهر و محبت را خداوند در وجود آنها قرار داده است، پس معلوم می شود (که عطا کننده این کمال به بندگان است) هرگز فاقد آن نیست و در حد عالی متناسب با سعادت قدسی خود این کمال والا را دارا است.
چهارم: همین که خداوند بر اساس لطف و محبت خود به ما انسان ها مثل سایر موجودات نظام هستی، وجود هزاران نعمت دیگر داده، دلیل روشن بر محبت او نسبت به ماست.
اگر ما را دوست نمی داشت و مهر و محبت به ما نداشت، این همه نعمت مادی و معنوی به ما نمی داد، و ما نمی توانستیم از نعمت بزرگ هدایت و راهنمایی به سوی کمال و با خوشبختی به فرستادن پیامبران خود برای بشر بهره مند شویم، پس عطایای او دلیل مهر و محبت اوست.
۲- نکته دیگر این که صادق (ع) می فرماید: «اصل و اساس حُسن ظن به خدا، ریشه در «حُسن ایمان» و «سلامت دل» دارد، علامت و نشانه اش این است هر چیزی را که می بیند(و هر راحتی و گرفتاری به او می رسد) با چشم پاک، و نگاهی ارزشمند به آن نگرد.»(۱)
حُسن ظن و اعتماد به خدا کلید بسیاری از درهای قفل شده زندگی و خوشبختی‌ها است. به خداوند حُسن ظن و اعتماد داشته باشید. او نسبت به بندگانش بسیار مهربان است. خیر و سعادت را گاهی در قالب سختی‌ها و مشکلات ظاهر می‌سازد . گاهی در لباس آسایش و نعمت ها. خدا به علم نامحدود خویش می‌داند که صلاح و رستگاری چه کسی از بندگان مؤمنش در میدان مشکلات و مصایب نهفته است . کدام یک از آنان را باید در رفاه و نعمت‌ها جستجو کرد. پس باور داشته باشیم که در صورت انجام تکالیف و وظایفی که خداوند برای اهل بلا و مشکلات یا رفاه و نعمت‌ها قرار داده، هر وضعیتی برای ما پیش آید، خیر و خوشبختی ما در همان نهفته است.
۳- در باره این که خدا راباید چگونه وبا چه انگیزه عبادت نمود امام صادق (ع) سخنی بسیار زیبا و شنیدنی دارد:
فرمود «قوم عبدوا الله خوفا، فتلک عباده العبید، و قوم عبدوا الله طلب الثواب، فتلک عباده الاجراء، و قوم عبدوا الله حبا له، فتلک عباده الاحرار و هی افضل العباده؛برخی مردم خدا را از روی ترس عبادت می کنند ، این عبادت بندگان است.عده ای نیز به طمع پاداش عبادت می کنند که این عبادت مزد بگیران است. بعضی از روی عشق و محبت نسبت به خدا عبادت می کنند. این عبادت احرار و آزاد مردان است که بهترین عبادت هاست».(۲)
از این حدیث نورانی به دست می آید گرچه عبادت با هر یک از این انگیزه های ارزشمند و مقبول است اما در مقام مقایسه تفاوت راه از کجاست تا به کجا .عبادت خالصانه عبادتی است که نه از ترس جهنم و نه از طمع بهشت ، بلکه از روی عشق و محبت انجام شود و بهترین عبادت همین نوع عبادت است زیرا فقط خداوند مد نظر است و چیزی غیر از رضای حق و محبت و عشق او هیچ چیزی در کار نیست. (۳)
پی نوشت ها:
۱. مستدرک الوسایل، ج ۲، ص ۱۱۰.
۲. الکافی، ج ۲، ص ۸۴ ؛ نهج البلاغه ، حکمت ۲۳۷
۳. سیمای اهل بیت در عرفان امام خمینی (ره) ص۲۷۸، نشر موسسه آثار امام خمینی (ره) ۱۳۸۷ ش
منبع: www.soalcity.ir
در پاسخ به این سوال لازم است به چند نکته توجه شود:
۱- بی تردید محبت خدا به بنده اش به مراتب از مهر مادر به فرزندش بشتراست وحتی این دو اصلا قابل مقایسه نیست. رحمت و مهربانی از صفات و کمالات وجودی است و خداوند جامع جمیع کمالات است و هیچ کمال وجودی در هستی وجود ندارد که خداوند فاقد آن باشد، به خصوص رحیمیت که جزء بارزترین کمالات وجود است.
بر اساس قاعده «بخشنده شیء، فاقد شیء نخواهد بود» به آسانی به دست می آید که خداوند مهربان است، چون جای تردید نیست که برخی از انسان ها محبت و مهر و رحمت زاید الوصف دارند. قدر یقین آن مهر و محبت مادر و پدر به فرزندان است که در آن جای تردیدی وجود ندارد. این مهر و محبت را خداوند در وجود آنها قرار داده است، پس معلوم می شود (که عطا کننده این کمال به بندگان است) هرگز فاقد آن نیست و در حد عالی متناسب با سعادت قدسی خود این کمال والا را دارا است.
چهارم: همین که خداوند بر اساس لطف و محبت خود به ما انسان ها مثل سایر موجودات نظام هستی، وجود هزاران نعمت دیگر داده، دلیل روشن بر محبت او نسبت به ماست.
اگر ما را دوست نمی داشت و مهر و محبت به ما نداشت، این همه نعمت مادی و معنوی به ما نمی داد، و ما نمی توانستیم از نعمت بزرگ هدایت و راهنمایی به سوی کمال و با خوشبختی به فرستادن پیامبران خود برای بشر بهره مند شویم، پس عطایای او دلیل مهر و محبت اوست.
۲- نکته دیگر این که صادق (ع) می فرماید: «اصل و اساس حُسن ظن به خدا، ریشه در «حُسن ایمان» و «سلامت دل» دارد، علامت و نشانه اش این است هر چیزی را که می بیند(و هر راحتی و گرفتاری به او می رسد) با چشم پاک، و نگاهی ارزشمند به آن نگرد.»(۱)
حُسن ظن و اعتماد به خدا کلید بسیاری از درهای قفل شده زندگی و خوشبختی‌ها است. به خداوند حُسن ظن و اعتماد داشته باشید. او نسبت به بندگانش بسیار مهربان است. خیر و سعادت را گاهی در قالب سختی‌ها و مشکلات ظاهر می‌سازد . گاهی در لباس آسایش و نعمت ها. خدا به علم نامحدود خویش می‌داند که صلاح و رستگاری چه کسی از بندگان مؤمنش در میدان مشکلات و مصایب نهفته است . کدام یک از آنان را باید در رفاه و نعمت‌ها جستجو کرد. پس باور داشته باشیم که در صورت انجام تکالیف و وظایفی که خداوند برای اهل بلا و مشکلات یا رفاه و نعمت‌ها قرار داده، هر وضعیتی برای ما پیش آید، خیر و خوشبختی ما در همان نهفته است.
۳- در باره این که خدا راباید چگونه وبا چه انگیزه عبادت نمود امام صادق (ع) سخنی بسیار زیبا و شنیدنی دارد:
فرمود «قوم عبدوا الله خوفا، فتلک عباده العبید، و قوم عبدوا الله طلب الثواب، فتلک عباده الاجراء، و قوم عبدوا الله حبا له، فتلک عباده الاحرار و هی افضل العباده؛برخی مردم خدا را از روی ترس عبادت می کنند ، این عبادت بندگان است.عده ای نیز به طمع پاداش عبادت می کنند که این عبادت مزد بگیران است. بعضی از روی عشق و محبت نسبت به خدا عبادت می کنند. این عبادت احرار و آزاد مردان است که بهترین عبادت هاست».(۲)
از این حدیث نورانی به دست می آید گرچه عبادت با هر یک از این انگیزه های ارزشمند و مقبول است اما در مقام مقایسه تفاوت راه از کجاست تا به کجا .عبادت خالصانه عبادتی است که نه از ترس جهنم و نه از طمع بهشت ، بلکه از روی عشق و محبت انجام شود و بهترین عبادت همین نوع عبادت است زیرا فقط خداوند مد نظر است و چیزی غیر از رضای حق و محبت و عشق او هیچ چیزی در کار نیست. (۳)
پی نوشت ها:
۱. مستدرک الوسایل، ج ۲، ص ۱۱۰.
۲. الکافی، ج ۲، ص ۸۴ ؛ نهج البلاغه ، حکمت ۲۳۷
۳. سیمای اهل بیت در عرفان امام خمینی (ره) ص۲۷۸، نشر موسسه آثار امام خمینی (ره) ۱۳۸۷ ش
منبع: www.soalcity.ir
