حکمت نوشتن اسناد معاملاتى

پرسش :

با توجه به آیۀ دَیْن، حکمت نوشتن اسناد معاملاتى از دیدگاه قرآن چیست‌؟

پاسخ :
از نظر قرآن بدهى چه کم باشد یا بیش، آن را باید نوشت؛ چرا که سلامت روابط‍‌ اقتصادى - که اسلام به آن توجه دارد - ایجاب مى‌کند که در قراردادهاى مربوط‍‌ به بدهکارى‌هاى کوچک نیز از نوشتن سند کوتاهى نشود؛ از این رو خداوند در سوره بقره، آیه 282 مى‌فرماید: از نوشتن (بدهى) کوچک یا بزرگى که داراى مدت است ملول و خسته نشوید.«و لا تَسَموا ان تَکتُبوهُ‌ صَغیرًا او کَبیرًا الىٰ‌ اجَلِهِ‌.»

سپس مى‌افزاید: این در نزد خدا به عدالت نزدیک‌تر و براى شهادت مستقیم‌تر و براى جلوگیرى از شک و تردید بهتر است «ذٰلِکُم اقسَطُ‍‌ عِندَ اللّٰهِ‌ و اقوَمُ‌ لِلشَّهٰدَةِ‌ و ادنىٰ‌ الَّا تَرتابوا.»

در واقع این جمله به فلسفه نوشتن اسناد معاملاتى اشاره دارد، مى‌گوید: تنظیم اسناد و دقت در آن از یک سو ضامن اجراى عدالت و از سوى دیگر، موجب تقویت و اطمینان شهود هنگام اداى شهادت و از سوى سوم مانع ایجاد بد بینى در میان افراد جامعه مى‌شود.

این جمله به خوبى نشان مى‌دهد که اسناد تنظیم شده مى‌تواند شاهد و مدرک قضات قرار گیرد.1

پی‌نوشت‌:
(1). تفسیر نور، محسن قرائتى، ج 1، ص 565-569

منبع: پرسمان قرآنی فلسفه احکام، سید علی هاشمی نشلجی، نشر جمال، 1390.