سیمای سوره مزمل

پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره مزمل چیست؟

پاسخ :
نام: تنها نام این سوره «مُزَّمِّل» است که به معنای جامه به خود پیچیده است. در این نامگذاری از آیه اول این سوره الهام گرفته شده است.

شمارگان: دارای 20 آیه و 285 کلمه و 838 حرف است.

نزول: سوره مُزَّمِّل که در مکه فرود آمده، بعد از سوره قلم و قبل از سوره مُدَّثِّر سومین سوره ای است که بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده است. و در چینش کنونی قرآن هفتاد و سومین سوره بشمار می آید.

فضایل: در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله حکایت شده که: «هر کسی سوره مزّمّل را بخواند سختی دنیا و آخرت از او برطرف می شود.»(1)

تذکر: روشن است که این آثار با شرایطی تحقق می یابد از جمله اینکه کسی این سوره را بخواند و به محتوای آن عمل کند.

اهداف: مهمترین هدف سوره مزّمّل ارائه برنامه ای عبادی، اجتماعی و اقتصادی برای آماده ساختن پیامبر صلی الله علیه و آله و مسلمانان است.

مطالب: مهمترین مطالبی که در این سوره به چشم می خورند عبارتند از:

الف) عقاید:

1. یادآوری توحید. (آیه 9)
2. یادآوری معاد و عذاب های دوزخ. (آیات 12-14)
3. مطالبی پیرامون نبوت و ایجاد آمادگی در شخص پیامبر صلی الله علیه و آله برای پذیرش یک برنامه سنگین. (آیات 1-10 و 15)
 

ب) اخلاق:

1. دعوت به صبر و شکیبایی. (آیه 9)
2. دعوت به قرائت قرآن به اندازه توانایی. (آیات 4 و 20)
3. دعوت به استغفار. (آیه 20)
4. دعوت به انفاق. (آیه 20)
5. دعوت به توکل بر خدا. (آیه 9)
 

ج) احکام:

1. دستور نماز. (آیه 20)
2. دستور شب زنده داری به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله. (آیات 2-6)
3. یادی از جهاد. (آیه 20)
 

د) داستان:

1. گزارشی از داستان موسی علیه السلام و فرعون و سرکشی فرعون. (آیات 15-16)
2. هشداری به منکران و مشرکان مکه با یادآوری قیامت و عذاب فرعونیان. (آیات 11-16)

پی‌نوشت‌:
(1) مجمع البیان، ج 10، ص 375.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.