سیمای سوره مدثر

پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره مدثر چیست؟

پاسخ :
نام: تنها نام این سوره «مُدَّثِّر» است که به معنای جامه به خود پیچیده می باشد و از آیه اول این سوره الهام گرفته شده است.

شمارگان: دارای 56 آیه و 255 کلمه و 1010 حرف است.

نزول: سوره مُدّثر در مکه نازل شده، این سوره بعد از سوره مُزمِّل و قبل از سوره مَسَد به عنوان چهارمین سوره قرآن فرود آمده اما در چینش کنونی قرآن هفتاد و چهارمین سوره بشمار می آید.

فضایل: از امام باقر علیه السلام حکایت شده که: «هر کس سوره مدّثر را در نماز فریضه بخواند بر خدا حق است که او را همراه پیامبر صلی الله علیه و آله و در جواب و درجه او قرار دهد.»(1)

البته این امتیاز مخصوص کسانی است که به محتوای سوره مدثّر توجه و از تعالیم پیامبر صلی الله علیه و آله پیروی کنند.

اهداف: هدف های مهم این سوره عبارتند از:
1. یادآوری معاد و در همین راستا هشداری به مشرکان.
2. دعوت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به قیام و اعلام رسالت بصورت علنی.

مطالب: مهمترین مطالبی که در این سوره به چشم می خورند عبارتند از:

الف) عقاید:

1. اشاره ای به رستاخیز و صفات آن. (آیات 8 - 9 و 26-29)
2. تذکری پیرامون نوزده فرشته مأموران دوزخ. (آیات 30-31)
3. بیان صفات دوزخیان. (آیات 10-26)
4. بیان ویژگی های بهشتیان. (آیات 39-40)
5. مطالبی پیرامون نبوّت و دعوت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به قیام و ابلاغ آشکار رسالت خویش همراه با صبر و استقامت. (آیات 1-7)
 

ب) مطالب فرعی:

1. بیان اسباب جهنّمی شدن افراد؛ از جمله: ترک نماز، ترک غذا دادن به مساکین و فرو رفتن در بطالت ها و انکار روز قیامت. (آیات 41-47)
2. بیان ارتباط سرنوشت انسان با اعمالش. (آیه 38)
3. اشاره ای به فرار افراد جاهل و خودخواه از حق. (آیه 23)
4. دستوراتی پیرامون پاکی لباس و دوری از پلیدی ها. (آیات 4-5)
5. دفاع از قرآن و پیامبر صلی الله علیه و آله در مقابل تهمت های مشرکان. (آیات 16-26 و 31)

پی‌نوشت‌:
(1) مجمع البیان، ذیل آغاز سوره مدثّر.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.