سیمای سوره لیل

پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره لیل چیست؟

پاسخ :
نام: نام این سوره «لیل» به معنای شب است که از اولین آیه آن گرفته شده که خدا به شب سوگند یاد می کند.

شمارگان: دارای 21 آیه و 71 کلمه و 302 حرف است.

نزول: سوره لیل در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله آمد. این سوره بعد از سوره اعلی و قبل از سوره فجر به عنوان هشتمین سوره قرآن فرود آمده است ولی در چینش کنونی قرآن نود و دومین سوره بشمار می آید.

فضیلت: در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله حکایت شده که: «هر کس سوره لیل را بخواند (و پیروی کند) خدا آنقدر به او می بخشد که راضی شود. و او را از سختی ها نجات می دهد و مسیر زندگی را برای او آسان می سازد.»(1)

البته این نتایج با توجه به محتوای سوره معنا پیدا می کند چرا که در این سوره به بخشش و تقوا فرا خوانده شده و پاداش آن را آسان شدن سختی ها و راضی شدن به بخشش الهی معرفی کرده است. پس اگر کسی این سوره را بخواند و به محتوای آن عمل کند به این نتایج می رسد.

اهداف: محورهای اساسی این سوره عبارت است از:
1. تشویق مردم به بخشش و تقوا.
2. هشدار به مردم در مورد بُخل و کفر.

مطالب: مهمترین مطالب این سوره عبارتند از:
1. سوگند به شب و روز و نر و ماده و جلب توجه انسان به این مخلوقات. (آیات 1-3)
2. تقسیم انسان ها به دو گروه مومنان با تقوا و بخشنده و کافران بخیل. (آیات 5-11)
3. بیان تاثیر بخشش و تقوا در آسانی کارها. (آیه 8)
4. بیان تاثیر کفر و بُخل در مشکل شدن کارها. (آیه 10)
5. بیان اینکه هدایت بدست خداست. (آیه 12)
6. هشدار به تکذیب گران در مورد آتش دوزخ. (آیات 14-16)
7. تذکری در مورد نجات افراد با تقوا، خالص و بخشنده و پاداش آنها. (آیات 17-21)

پی‌نوشت‌:
(1) مجمع البیان، ذیل آیه.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.