معنای واژه «دابّه» در قرآن کریم

پرسش :

منظور از واژه «دابّه» در قرآن کریم چیست؟

پاسخ :
«دابَّة» از مادّه «دبیب» به معنى راه رفتن آهسته و ملایم است ولى معمولا به همه جنبندگان اطلاق مى شود. این واژه بر مذکّر و مؤنّث و موجوداتى که روى زمین راه مى‌ وند و حتّى پرندگان آسمان اطلاق مى‌ گردد و جمع آن، «دوابّ» است به معنى جنبندگان.

این واژه گاه در مورد نفوذ و حلول چیزى در موجود دیگر نیز به کار رفته است؛ مثلا گفته مى‌ شود: «دبَّ الشَّرابُ فى الجِسْمِ وَ دَبَّ السُّقْمُ فى البَدَنِ»؛ (نوشابه در جسم و بیمارى در تن، نفوذ کرد). این واژه حتى انسان را نیز شامل مى ‌شود و موارد استعمال آن در قرآن مجید شاهد این مدعّى است.(1)

پی نوشت:
(1). لسان العرب، ابن منظور محمد بن مکرم، دار صادر، بیروت، 1414 ق، چاپ سوم، ج 1، ص 306؛ مجمع البحرین، طریحى فخر الدین، تحقیق: حسینی اشکوری، احمد، کتابفروشى مرتضوى، تهران، 1375 ش، چاپ سوم، ج 2، ص 54، مادّه «دبّ».

منبع: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1386 ش، چاپ نهم، ج 2، ص 402.