معنای واژه «جَبَل» در قرآن کریم

پرسش :

منظور از واژه «جَبَل» در قرآن کریم چیست؟

پاسخ :
«جَبَل» (بر وزن عسل) به معنى کوه است. هرچند بعضى از ارباب لغت در تفسیر آن گفته‌ اند؛ «جَبَل» نقطه مقابل زمین هاى مسطّح است، و بعضى آن را به قسمت هاى مرتفع از زمین که بلند و طولانى باشد تفسیر کرده اند. که ظاهرا همه این تعبیرات اشاره به یک معنى است.

البته گاهى این واژه در معانى کنائى نیز به کار رفته و به اشخاص مقاوم و بزرگ «جبل» گفته مى شود، و «جِبلّى» به صفاتى گفته مى‌ شود که در طبیعت انسان ثابت بوده و نقل و انتقال نمى‌ پذیر (مانند کوه) و به گروه و جماعت در لغت عرب نیز «جِبِلّ» (به کسر جیم و با و تشدید لام) گفته مى‌ شود زیرا همانند کوه دارای عظمت هستند.(1)

پی نوشت:
(1). المفردات فی غریب القرآن، راغب اصفهانی، حسین بن محمد، انتشارات دارالعلم الدار الشامیه، بیروت، چاپ اول، 1412هـ ق، ج 1، ص 185؛ مجمع البحرین، طریحی، فخرالدین، انتشارات کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم، 1375هـ ش، ج 5، ص 333؛ و لسان العرب، ابن منظور محمد بن مکرم، انتشارات دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414 هـ ق، ج 11، ص 97.

منبع: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ نهم، 1386 هـ ش، ج 2، ص 219.