پرسش :
مىگويند: دين را بايد عرفى كرد، براى اينكه دين در بخشى از نيازهاى كشور از انديشهٔ بشرى كمك گرفت و از خود برنامهاى نداشت و در بخشى ديگر نتوانست يا نخواست و يا نشد نظر خود را پياده كند و باز از انديشهٔ بشرى سود جست؛ در نتيجه، ناچار به تبعيت تفكر سكولاريزم هستيم و يا اينكه روند، سكولاريزمى است و همين حق است.
پاسخ :
اين نگرش يكى از پيامدهاى تحريف عقل برهانى است. عقل مبرهن چراغى است كه خالق حكيم در نهاد بشر گذاشت و همانند صحيحهٔ زراره، حجت خداوند است. پس هر چيزى كه به دور از هوا و هوس بود و نورانيت داشت، الهى خواهد بود؛ لذا هر چه كه عقل بشر با رعايت نصاب لازم در برهان به آن برسد و راه نشان دهد، هدايت الهى خواهد بود.
توضيح اينكه: نظريه شرع و دين از سه راه حاصل مىشود، يك بخش از راه عقل و بخشى از راه قرآن و بخش سوم از راه سنت معصومين، اعم از گفتار و رفتار آنان. مجتهد بايداز محصولات اين سه منبعِ ناظر به هم؛ نتيجهگيرى كند؛ آنگاه چيزى را به دين نسبت دهد. وقتى روند اينگونه باشد، عرفِ مردم مسلمان دينى خواهد شد نه آنكه دين عرفى گردد. به اين نكته هم بايد توجه داشت كه در بحثهاى علمى ملاك برهان است اما در مسائل اجرايى كه تزاحم راه پيدا مىكند، چون صبغهٔ حقوق اجتماعى دارد و جزء امرالنّاس است ملاك آن آراء صاحبان حقوق است و طبق برهان عقلى اگر اتفاق همگان حاصل نشد، رأى اكثر متبوع است.
مأخذ: (فصلنامه حكومت اسلامى، شماره 21، ص 59، 60)
اين نگرش يكى از پيامدهاى تحريف عقل برهانى است. عقل مبرهن چراغى است كه خالق حكيم در نهاد بشر گذاشت و همانند صحيحهٔ زراره، حجت خداوند است. پس هر چيزى كه به دور از هوا و هوس بود و نورانيت داشت، الهى خواهد بود؛ لذا هر چه كه عقل بشر با رعايت نصاب لازم در برهان به آن برسد و راه نشان دهد، هدايت الهى خواهد بود.
توضيح اينكه: نظريه شرع و دين از سه راه حاصل مىشود، يك بخش از راه عقل و بخشى از راه قرآن و بخش سوم از راه سنت معصومين، اعم از گفتار و رفتار آنان. مجتهد بايداز محصولات اين سه منبعِ ناظر به هم؛ نتيجهگيرى كند؛ آنگاه چيزى را به دين نسبت دهد. وقتى روند اينگونه باشد، عرفِ مردم مسلمان دينى خواهد شد نه آنكه دين عرفى گردد. به اين نكته هم بايد توجه داشت كه در بحثهاى علمى ملاك برهان است اما در مسائل اجرايى كه تزاحم راه پيدا مىكند، چون صبغهٔ حقوق اجتماعى دارد و جزء امرالنّاس است ملاك آن آراء صاحبان حقوق است و طبق برهان عقلى اگر اتفاق همگان حاصل نشد، رأى اكثر متبوع است.
مأخذ: (فصلنامه حكومت اسلامى، شماره 21، ص 59، 60)