پرسش :
چه علوم و دروسي در حوزه‌هاي علميه تدريس مي‌شود؟ اگر جواني علاقمند به يادگيري علوم حوزوي باشد چه كاري بايد انجام دهد؟
پاسخ :
در حال حاضر اكثر حوزه‌هاي علميّه در ايران، زير نظر شوراي عالي و مركز مديريت حوزه علميه قم و تابع ضوابط و مقررات تعيين شده، از طرف مديريت حوزه مي‌باشند.
انسانهايي كه عزم را جزم نموده‌اند تا منادي فرهنگ اسلام ناب محمدي ـ صلي الله عليه و آله ـ باشند. و از آب حيات، تشنگان معرفت و حقيقت را سيراب نموده و راه نوراني عالمان رباني را در پيش گرفته و همّ و غم آنها آبادسازي ضمير و باطن خويش و راهنمايي و تزكيه اجتماع است. تا با نيّت پاك و ايمان راسخ در سپاه تبليغي حضرت حجّت امام عصر(عج) به عضويّت در آيند و علوم و معارف اسلامي را آموخته و جامعه را از آن معارف حقّه بهره‌مند سازند و تعليم و تعلّم و تبليغ علوم ومعارف اسلامي را مهمترين و اساسي‌ترين رسالت خود مي‌دانند.
آموزش علوم و معارف اسلامي، علوم قرآن و ادبيات عرب، تفسير و تاريخ اسلام (به گونه‌اي كه مهمترين منبع براي تاريخ اسلام قرآن محسوب مي‌شود) تجويد قرآن، احكام، عقايد اسلامي (كلام)، حديث، شناخت اديان و مذاهب اسلامي، فلسفه، رجال، درايه، فقه و اصول، براي طلبه مشغول به تحصيل علوم حوزوي يك جامعيّت نسبي در علوم فوق ايجاد مي‌كند. و خلأ ناشي از علم معنويت و ايمان را پر نموده و راه را براي پيشرفت و توسعه جامعه اسلامي هموار مي‌نمايد. و در حال حاضر هر سال حوزه‌هاي علميّه از بين علاقمندان واجدالشرائط تحصيل در حوزه‌هاي علميه در دو دوره بلند مدّت و كوتاه مدت (سفيران هدايت) ثبت نام مي‌كند.
الف) دوره بلند مدت:
اين دوره، برخوردار از چهار مقطع تحصيلي به نام‌هاي سطح 1، سطح 2، سطح 3، و سطح 4 مي‌باشد.
سطح 1 (دوره عمومي)
مدت آن به طور متوسط شش سال تحصيلي مي‌باشد ومواد درسي آن شامل: ادبيات عرب (صرف، نحو، معاني، بيان، بديع) فقه، اصول، نهج‌البلاغه، تاريخ اسلام، عقائد، منطق، فلسفه و... مي‌باشد.
سطح 2 (دوره تكميلي و پايه تحصيلي):
اين دوره كه خود شامل دروس مختلف علوم اسلامي است كه بنيه علمي طلاب را براي ورود به رشته‌هاي تحصيلي تقويت مي‌كند و مدت تحصيل بطور متوسط در اين دوره سه سال است. و مواد درسي آن شامل: فقه و اصول، فلسفه، عقائد، رجال و تفسير و... مي‌باشد.
سطح 3 (دوره نيمه تخصصي):
در اين دوره طلاب مي‌توانند در يكي از رشته‌هاي علوم اسلامي متناسب اين سطح به تحصيل بپردازند و مدت آن با تدوين پايان‌نامه سه سال است. و مواد درسي فقه و اصول و... مي‌باشد. و طلبه مي‌تواند در رشته‌هاي تخصصي متناسب سطح 3 حوزه به تحصيل مشغول گردد. رشته‌هاي تخصصي عبارتند از: فقه و اصول ـ كلام ـ تفسير ـ حقوق ـ تربيت راهنما (تبليغ) ـ اديان و مذاهب اسلامي ـ مهدويت و ...
سطح 4 دوره تخصصي
مدت آن چهار سال است كه با گذراندن اين دوره، طلبه در يكي از رشته‌هاي علوم اسلامي متخصص و صاحب‌نظر مي‌گردد و در صورت تدوين رساله علمي و كسب امتياز لازم مدرك سطح (4) را دريافت مي‌كند.
و بر طبق مصوبه شوراي انقلاب فرهنگي: طلاب و فضلاء حوزه علميه كه براساس مدرك صادر شده مديريت حوزه علميه قم دوره سطح يك را گذرانده‌اند از كليّه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان دوره كارداني
سطح 2 : از كليه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان كارشناسي دانشگاه‌ها.
سطح 3: از كليه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد دانشگاه‌ها.
سطح 4: از كليه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان دكتري دانشگاه‌ها برخوردار خواهند بود.
ب) دوره كوتاه مدت (سفيران هدايت): مدت آن پنج سال است كه براي تربيت مبلغ براي مناطق مورد نياز تشكيل شده است. اين دوره به دو بخش تقسيم مي‌شود:
الف) آموزش:
اهداف آموزشي شامل علوم مورد نياز مبلغ براي توان استفاده از منابع اسلامي و آموزش معارفي است كه مخاطبين به آن نيازمندند.
ب) تربيتي:
اهداف تربيتي اين مجموعه شامل اعتقاد راسخ به معارف حقّه تشيع، تخلق به اخلاق حسنه، حساس نسبت به حفظ كيان اسلام و توانا در انجام وظائف مربوط به روحانيت مي‌باشد.
دروس آموزشي، تربيتي:
دروس آموزشي و تربيتي دروه عبارت است از: ادبيات عرب، فقه، اصول، منطق، عقايد، تجويد، تفسير، قرآن، حديث‌شناسي، روانشناسي، جامعه‌شناسي، تاريخ و سيره معصومين ـ عليهم السّلام ـ آداب معاشرت، مشاوره و راهنمايي، روش كلاسداري، شيوه‌هاي تبليغي و مديريت مساجد.
ويژگي‌هاي دوره:
1 . دروس پايه و اصلي دوره، به صورت نظري، عملي و مطالعاتي در 10 نيمسال تحصيلي ارائه مي‌گردد.
2 . بخشي از آموزشها به امور مهارتي و روش‌شناسي در زمينه‌هاي مختلف تحقيقي، كلاسداري،سخنراني و... اختصاص دارد.
3 . در پايان دوره، به فارغ‌التحصيلان به مناطق مورد نياز، جهت امامت مساجد، تبليغ احكام شرعي و معارف اسلامي اعزام مي‌گردند.
علاقمند به تحصيل در حوزه‌هاي علميه مي‌تواند با مراجعه به يكي از حوزه‌هاي علميه از شرايط، ضوابط و تاريخ ثبت نام آگاهي پيدا كند. و پس از ثبت نام و پذيرش در آزمون ورودي مشغول به تحصيل شود.
شرايط داوطلبان عبارتند از:
1 . اعتقاد به ولايت فقيه و نظام جمهوري اسلامي 2 . تابعيت جمهوري اسلامي 3 . عدم احراز فساد عقيدتي و اخلاقي 3 . سلامت كامل جسمي و روحي 4 . داشتن حداقل تحصيلات (سيكل) 6 . برخورداري از شرائط سنّي كه در اطلاعيه‌هاي ثبت نام هر سال درج مي‌گردد. 7 . نداشتن منع قانوني از نظر نظام وظيفه.
ادامه ش 5: داوطلبان مقطع ليسانس فقط در شهر مقدس قم جهت تحصيل پذيرش مي‌شوند.
مركز مديريت حوزه‌هاي علميه خواهران وابسته به شوراي عالي حوزه علميه قم از بين خواهران علاقمند به علوم حوزوي با شرايط و ضوابط تدوين شده از سوي اين مركز در قم و شهرستانهاي ديگر در دو دوره عمومي و ويژه عمومي ثبت نام مي‌كند.
1 . دوره عمومي: مختص داوطلبان سيكل (سوم راهنمايي) و زير ديپلم و مشتمل بر هفت سال تحصيلي است.
2 . دوره ويژه عمومي: به داوطلبان ديپلم و بالاتر از آن اختصاص دارد.
علاقمندان مي‌توانند جهت كسب اطلاعات بيشتر (اعم از شرائط ثبت نام، تاريخ ثبت نام و توزيع دفترچه راهنما و...) به يكي از حوزه‌هاي علميه وابسته به واحدخواهران حوزه علميه مراجعه كنند.
و يا با شماره تلفن 7740945 ـ 0251 تماس بگيرند.
منابع كمكي:
1 . راهنماي پذيرش نظام آموزشي كوتاه مدت (سفيران هدايت) و بلند مدت حوزه‌هاي علميه، سال 83 ـ 82.
2 . راهنماي پذيرش نظام آموزشي تمام وقت مدارس علميه خواهران، 1384 ـ 1383.
3 . قرآن، سوره مجادله.
4 . ميزان‌الحكمه، حديث شمار 13840.
5 . سفية‌البحار، ج 2، ص 888، و بحارالانوار، ج 1، ص 186.
يَرفَعِِ الله الّذين آمنوا منكم و الّذينَ اوتوا العِلمَ دَرَجتٍ
خداوند مقام اهل ايمان و دانشمندان را رفيع مي‌گرداند.
سوره مجادله، آيه 11
( اندیشه قم )
در حال حاضر اكثر حوزه‌هاي علميّه در ايران، زير نظر شوراي عالي و مركز مديريت حوزه علميه قم و تابع ضوابط و مقررات تعيين شده، از طرف مديريت حوزه مي‌باشند.
انسانهايي كه عزم را جزم نموده‌اند تا منادي فرهنگ اسلام ناب محمدي ـ صلي الله عليه و آله ـ باشند. و از آب حيات، تشنگان معرفت و حقيقت را سيراب نموده و راه نوراني عالمان رباني را در پيش گرفته و همّ و غم آنها آبادسازي ضمير و باطن خويش و راهنمايي و تزكيه اجتماع است. تا با نيّت پاك و ايمان راسخ در سپاه تبليغي حضرت حجّت امام عصر(عج) به عضويّت در آيند و علوم و معارف اسلامي را آموخته و جامعه را از آن معارف حقّه بهره‌مند سازند و تعليم و تعلّم و تبليغ علوم ومعارف اسلامي را مهمترين و اساسي‌ترين رسالت خود مي‌دانند.
آموزش علوم و معارف اسلامي، علوم قرآن و ادبيات عرب، تفسير و تاريخ اسلام (به گونه‌اي كه مهمترين منبع براي تاريخ اسلام قرآن محسوب مي‌شود) تجويد قرآن، احكام، عقايد اسلامي (كلام)، حديث، شناخت اديان و مذاهب اسلامي، فلسفه، رجال، درايه، فقه و اصول، براي طلبه مشغول به تحصيل علوم حوزوي يك جامعيّت نسبي در علوم فوق ايجاد مي‌كند. و خلأ ناشي از علم معنويت و ايمان را پر نموده و راه را براي پيشرفت و توسعه جامعه اسلامي هموار مي‌نمايد. و در حال حاضر هر سال حوزه‌هاي علميّه از بين علاقمندان واجدالشرائط تحصيل در حوزه‌هاي علميه در دو دوره بلند مدّت و كوتاه مدت (سفيران هدايت) ثبت نام مي‌كند.
الف) دوره بلند مدت:
اين دوره، برخوردار از چهار مقطع تحصيلي به نام‌هاي سطح 1، سطح 2، سطح 3، و سطح 4 مي‌باشد.
سطح 1 (دوره عمومي)
مدت آن به طور متوسط شش سال تحصيلي مي‌باشد ومواد درسي آن شامل: ادبيات عرب (صرف، نحو، معاني، بيان، بديع) فقه، اصول، نهج‌البلاغه، تاريخ اسلام، عقائد، منطق، فلسفه و... مي‌باشد.
سطح 2 (دوره تكميلي و پايه تحصيلي):
اين دوره كه خود شامل دروس مختلف علوم اسلامي است كه بنيه علمي طلاب را براي ورود به رشته‌هاي تحصيلي تقويت مي‌كند و مدت تحصيل بطور متوسط در اين دوره سه سال است. و مواد درسي آن شامل: فقه و اصول، فلسفه، عقائد، رجال و تفسير و... مي‌باشد.
سطح 3 (دوره نيمه تخصصي):
در اين دوره طلاب مي‌توانند در يكي از رشته‌هاي علوم اسلامي متناسب اين سطح به تحصيل بپردازند و مدت آن با تدوين پايان‌نامه سه سال است. و مواد درسي فقه و اصول و... مي‌باشد. و طلبه مي‌تواند در رشته‌هاي تخصصي متناسب سطح 3 حوزه به تحصيل مشغول گردد. رشته‌هاي تخصصي عبارتند از: فقه و اصول ـ كلام ـ تفسير ـ حقوق ـ تربيت راهنما (تبليغ) ـ اديان و مذاهب اسلامي ـ مهدويت و ...
سطح 4 دوره تخصصي
مدت آن چهار سال است كه با گذراندن اين دوره، طلبه در يكي از رشته‌هاي علوم اسلامي متخصص و صاحب‌نظر مي‌گردد و در صورت تدوين رساله علمي و كسب امتياز لازم مدرك سطح (4) را دريافت مي‌كند.
و بر طبق مصوبه شوراي انقلاب فرهنگي: طلاب و فضلاء حوزه علميه كه براساس مدرك صادر شده مديريت حوزه علميه قم دوره سطح يك را گذرانده‌اند از كليّه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان دوره كارداني
سطح 2 : از كليه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان كارشناسي دانشگاه‌ها.
سطح 3: از كليه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد دانشگاه‌ها.
سطح 4: از كليه مزاياي علمي و استخدامي فارغ‌التحصيلان دكتري دانشگاه‌ها برخوردار خواهند بود.
ب) دوره كوتاه مدت (سفيران هدايت): مدت آن پنج سال است كه براي تربيت مبلغ براي مناطق مورد نياز تشكيل شده است. اين دوره به دو بخش تقسيم مي‌شود:
الف) آموزش:
اهداف آموزشي شامل علوم مورد نياز مبلغ براي توان استفاده از منابع اسلامي و آموزش معارفي است كه مخاطبين به آن نيازمندند.
ب) تربيتي:
اهداف تربيتي اين مجموعه شامل اعتقاد راسخ به معارف حقّه تشيع، تخلق به اخلاق حسنه، حساس نسبت به حفظ كيان اسلام و توانا در انجام وظائف مربوط به روحانيت مي‌باشد.
دروس آموزشي، تربيتي:
دروس آموزشي و تربيتي دروه عبارت است از: ادبيات عرب، فقه، اصول، منطق، عقايد، تجويد، تفسير، قرآن، حديث‌شناسي، روانشناسي، جامعه‌شناسي، تاريخ و سيره معصومين ـ عليهم السّلام ـ آداب معاشرت، مشاوره و راهنمايي، روش كلاسداري، شيوه‌هاي تبليغي و مديريت مساجد.
ويژگي‌هاي دوره:
1 . دروس پايه و اصلي دوره، به صورت نظري، عملي و مطالعاتي در 10 نيمسال تحصيلي ارائه مي‌گردد.
2 . بخشي از آموزشها به امور مهارتي و روش‌شناسي در زمينه‌هاي مختلف تحقيقي، كلاسداري،سخنراني و... اختصاص دارد.
3 . در پايان دوره، به فارغ‌التحصيلان به مناطق مورد نياز، جهت امامت مساجد، تبليغ احكام شرعي و معارف اسلامي اعزام مي‌گردند.
علاقمند به تحصيل در حوزه‌هاي علميه مي‌تواند با مراجعه به يكي از حوزه‌هاي علميه از شرايط، ضوابط و تاريخ ثبت نام آگاهي پيدا كند. و پس از ثبت نام و پذيرش در آزمون ورودي مشغول به تحصيل شود.
شرايط داوطلبان عبارتند از:
1 . اعتقاد به ولايت فقيه و نظام جمهوري اسلامي 2 . تابعيت جمهوري اسلامي 3 . عدم احراز فساد عقيدتي و اخلاقي 3 . سلامت كامل جسمي و روحي 4 . داشتن حداقل تحصيلات (سيكل) 6 . برخورداري از شرائط سنّي كه در اطلاعيه‌هاي ثبت نام هر سال درج مي‌گردد. 7 . نداشتن منع قانوني از نظر نظام وظيفه.
ادامه ش 5: داوطلبان مقطع ليسانس فقط در شهر مقدس قم جهت تحصيل پذيرش مي‌شوند.
مركز مديريت حوزه‌هاي علميه خواهران وابسته به شوراي عالي حوزه علميه قم از بين خواهران علاقمند به علوم حوزوي با شرايط و ضوابط تدوين شده از سوي اين مركز در قم و شهرستانهاي ديگر در دو دوره عمومي و ويژه عمومي ثبت نام مي‌كند.
1 . دوره عمومي: مختص داوطلبان سيكل (سوم راهنمايي) و زير ديپلم و مشتمل بر هفت سال تحصيلي است.
2 . دوره ويژه عمومي: به داوطلبان ديپلم و بالاتر از آن اختصاص دارد.
علاقمندان مي‌توانند جهت كسب اطلاعات بيشتر (اعم از شرائط ثبت نام، تاريخ ثبت نام و توزيع دفترچه راهنما و...) به يكي از حوزه‌هاي علميه وابسته به واحدخواهران حوزه علميه مراجعه كنند.
و يا با شماره تلفن 7740945 ـ 0251 تماس بگيرند.
منابع كمكي:
1 . راهنماي پذيرش نظام آموزشي كوتاه مدت (سفيران هدايت) و بلند مدت حوزه‌هاي علميه، سال 83 ـ 82.
2 . راهنماي پذيرش نظام آموزشي تمام وقت مدارس علميه خواهران، 1384 ـ 1383.
3 . قرآن، سوره مجادله.
4 . ميزان‌الحكمه، حديث شمار 13840.
5 . سفية‌البحار، ج 2، ص 888، و بحارالانوار، ج 1، ص 186.
يَرفَعِِ الله الّذين آمنوا منكم و الّذينَ اوتوا العِلمَ دَرَجتٍ
خداوند مقام اهل ايمان و دانشمندان را رفيع مي‌گرداند.
سوره مجادله، آيه 11
( اندیشه قم )
