پرسش :
لطفاً اثرات مُخرب موسيقي را بنويسيد؟
پاسخ :
قبل از اينكه به بحث اثرات مخرب موسيقي بپردازيم لازم است كه در اول معنائي از كلمة موسيقي و موارد جواز آن ذكر شود و بعد در مورد حُرمت موسيقي از قرآن (آيات) و روايات شواهدي آورده شود و در پايان نظرات دانشمندان در اين زمينه يادآوري شود.
تعريف موسيقي: كلمه اي است يوناني كه با كمي تغييرات وارد لغت عرب شده است و به فن و تركيبات صداها به نحوي كه به گوش خوشايند باشد. برخي گفته اند: «ان الموسيقي تعني الغناء» يعني موسيقي همان غنا است كه موسيقي مربوط به آهنگ است و غنا مربوط به خواندن است.[1] به خاطر اين تعريف غنا بايد تعريف شود تا مطلب روشن شود.[2]
غنا به معناي عام: به صوتي گفته مي شود كه قواي شهواني را در انسان تحريك مي نمايد و زمينه طغيان نفس و وسوسه شيطان را فراهم مي آورد به گونه اي كه گاهي انسان درآن حال احساس مي كند كه اگر در كنار آن صدا، شراب و فساد جنسي و... نيز باشد كاملاً مناسب است.
اين قسم غنا حرام است و مذمت شده است كه ادامه بحث به ضررهاي دنيوي و اخروي آن مي پردازيم.
غنا به معناي خاص: صداي زيبا و خوشي است كه مفسده انگيز نباشد و متناسب با مجالس فسق و فجور نگردد اين قسم حلال است خواندن قرآن، مراثي، مداحي، اذان و... از اين قسم است. اين نوع برخلاف نوع اول موجب آرامش روح، تعادل اعصاب، نشاط، تقويت اراده و... مي گردد.
حرمت موسيقي از طريق برخي آيات: در آيه 6 سوره لقمان از لَهو الحديث تعبير به غنا كرده اند. و دليل بر حرمت آن آخر آيه است كه مي فرمايد: «عذاب مهين» يعني عذابي خواركننده در انتظار او است. غنا لهوي خود حرام است و كسي كه به خاطر اين كار مزد و پولي دريافت كند آن مزد و يا پول حرام است.
امام صادق در روايتي فرمودند: چيزي كه براي خوانندگي گرفته مي شود حرام است البته روايت در مورد زن مغنيه است.[3]
برخي از عواقب دنيوي موسيقي از احاديث:[4]
1. بي تفاوت شدن نسبت به ناموس:
امام صادق فرمودند: زماني كه در خانة كسي به وسيلة موسيقي زنان و مردان گرد هم آيند شيطان نَفَسي شيطاني در او مي دمد كه بعد از آن غيرت را از دست مي دهد.
2. مرگ ناگهاني و قبول نشدن دعا:
امام صادق فرمودند: خانه اي كه در آن غنا باشد، از مرگ و معصيت دردناك ايمن نيست و دعا در آن به اجابت نمي رسد و فرشتگان وارد آن نمي شوند.
3. نفاق: امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند: نواختن موسيقي نفاق را در دل مي روياند همان طوري كه آب سبزه را مي روياند.
4. رفتن بركت: حضرت محمد ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: فرشتگان به خانه اي كه شراب و وسائل موسيقي و قمار در آن باشد وارد نمي شوند. دعاي اهل خانه مستجاب نمي گردد خيره بركت هم از آنها مي رود.
برخي از عواقب اخروي: رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: كسي كه اهل غنا و موسيقي است از قبرش بيرون مي آيد در حالي كه نابينا و گنگ و كر خواهد بود.
ضررهاي موسيقي از ديدگاه برخي دانشمندان جهان:[5]
1. يكي از دانشمندان اسلامي: علامه محمدتقي جعفري (ره) در تحقيقي كه به عمل آورده اند فرموده اند كه موسيقي ضررهاي زيادي دارد از جمله ايجاد عدم تعادل بين اعصاب سمپاتيك و پاراسمپاتيك، مرض ماني (نوعي جنون است) كوتاهي عمر، ضعف اعصاب، بيماري فشار خون، عامل فحشاء، هيجان، سلب اراده، سلب غيرت، عامل جنايت، تهييج عشق. شكست عمر و جوانمرگي، افسردگي و خمودگي.
2. يكي از دانشمندان غربي:[6]
دكتر ولف آدلر: موسيقي علاوه بر اينكه سلسله اعصاب ما را در اثر جلب دقت خارج از طبيعي آن سخت خسته مي كند. عمل ارتعاش صوتي كه در موسيقي انجام مي شود توليد تعرض خارج از حد طبيعي در جلد مي نمايد كه بسيار مضر است.
كانت: موسيقي اگر از همه هنرها مطبوعتر باشد، ولي چون به بشر چيزي نمي آموزد از تمام هنرها پست تر است.
دكتر اوريزن اسوت مارون:[7]
هيجان بزرگترين عامل سكته هاي قلبي است هنرمندان اغلب به علت سكتة قلبي درگذشته اند پس هيجان كه محصول موسيقي است چقدر خطرناك است.
منابع كمكي:
1. هشت گفتار پيرامون حقيقت موسيقي غنائي، ايراني قمي، اكبر، نشر سازمان تبليغات اسلامي، 1370.
2. غنا، موسيقي، مختاري، رضا، نشر مرصاد، بي تا.
3. غنا و موسيقي در فقه اسلامي، حسينيان، روح الله، نشر تهران، 1374.
4. موسيقي از نظر دين و دانش، جوهري زاده، محمدرضا، نشر تهران، مؤسسه مطبوعاتي اسلامي، بي تا.
----------------------------------
[1] . بهشت جوانان، اسدالله محمدي نيا، نشر نصايح، چاپ 1378، ص 349.
[2] . تفسير نمونه، مكارم شيرازي، ناصر، ج 17، ص 23، انتشارات 1370، نشر دارالكتب الاسلاميه.
[3] . شيخ عباس قمي، سفينة البحار، نشر دارالاسوه، چاپ دوم، 1416، ج 2، ص 338.
[4] . كليني، اصول كافي، نشر انتشارات اسوه، چاپ اعتماد،1372، ج 6، ص 432.
[5] . بهشت جوانان، اسدالله محمدي نيا، نشر نصايح، چاپ 1378، ص 356.
[6] . همان، ص 356.
[7] . همان، ص 356.
( اندیشه قم )
قبل از اينكه به بحث اثرات مخرب موسيقي بپردازيم لازم است كه در اول معنائي از كلمة موسيقي و موارد جواز آن ذكر شود و بعد در مورد حُرمت موسيقي از قرآن (آيات) و روايات شواهدي آورده شود و در پايان نظرات دانشمندان در اين زمينه يادآوري شود.
تعريف موسيقي: كلمه اي است يوناني كه با كمي تغييرات وارد لغت عرب شده است و به فن و تركيبات صداها به نحوي كه به گوش خوشايند باشد. برخي گفته اند: «ان الموسيقي تعني الغناء» يعني موسيقي همان غنا است كه موسيقي مربوط به آهنگ است و غنا مربوط به خواندن است.[1] به خاطر اين تعريف غنا بايد تعريف شود تا مطلب روشن شود.[2]
غنا به معناي عام: به صوتي گفته مي شود كه قواي شهواني را در انسان تحريك مي نمايد و زمينه طغيان نفس و وسوسه شيطان را فراهم مي آورد به گونه اي كه گاهي انسان درآن حال احساس مي كند كه اگر در كنار آن صدا، شراب و فساد جنسي و... نيز باشد كاملاً مناسب است.
اين قسم غنا حرام است و مذمت شده است كه ادامه بحث به ضررهاي دنيوي و اخروي آن مي پردازيم.
غنا به معناي خاص: صداي زيبا و خوشي است كه مفسده انگيز نباشد و متناسب با مجالس فسق و فجور نگردد اين قسم حلال است خواندن قرآن، مراثي، مداحي، اذان و... از اين قسم است. اين نوع برخلاف نوع اول موجب آرامش روح، تعادل اعصاب، نشاط، تقويت اراده و... مي گردد.
حرمت موسيقي از طريق برخي آيات: در آيه 6 سوره لقمان از لَهو الحديث تعبير به غنا كرده اند. و دليل بر حرمت آن آخر آيه است كه مي فرمايد: «عذاب مهين» يعني عذابي خواركننده در انتظار او است. غنا لهوي خود حرام است و كسي كه به خاطر اين كار مزد و پولي دريافت كند آن مزد و يا پول حرام است.
امام صادق در روايتي فرمودند: چيزي كه براي خوانندگي گرفته مي شود حرام است البته روايت در مورد زن مغنيه است.[3]
برخي از عواقب دنيوي موسيقي از احاديث:[4]
1. بي تفاوت شدن نسبت به ناموس:
امام صادق فرمودند: زماني كه در خانة كسي به وسيلة موسيقي زنان و مردان گرد هم آيند شيطان نَفَسي شيطاني در او مي دمد كه بعد از آن غيرت را از دست مي دهد.
2. مرگ ناگهاني و قبول نشدن دعا:
امام صادق فرمودند: خانه اي كه در آن غنا باشد، از مرگ و معصيت دردناك ايمن نيست و دعا در آن به اجابت نمي رسد و فرشتگان وارد آن نمي شوند.
3. نفاق: امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند: نواختن موسيقي نفاق را در دل مي روياند همان طوري كه آب سبزه را مي روياند.
4. رفتن بركت: حضرت محمد ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: فرشتگان به خانه اي كه شراب و وسائل موسيقي و قمار در آن باشد وارد نمي شوند. دعاي اهل خانه مستجاب نمي گردد خيره بركت هم از آنها مي رود.
برخي از عواقب اخروي: رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: كسي كه اهل غنا و موسيقي است از قبرش بيرون مي آيد در حالي كه نابينا و گنگ و كر خواهد بود.
ضررهاي موسيقي از ديدگاه برخي دانشمندان جهان:[5]
1. يكي از دانشمندان اسلامي: علامه محمدتقي جعفري (ره) در تحقيقي كه به عمل آورده اند فرموده اند كه موسيقي ضررهاي زيادي دارد از جمله ايجاد عدم تعادل بين اعصاب سمپاتيك و پاراسمپاتيك، مرض ماني (نوعي جنون است) كوتاهي عمر، ضعف اعصاب، بيماري فشار خون، عامل فحشاء، هيجان، سلب اراده، سلب غيرت، عامل جنايت، تهييج عشق. شكست عمر و جوانمرگي، افسردگي و خمودگي.
2. يكي از دانشمندان غربي:[6]
دكتر ولف آدلر: موسيقي علاوه بر اينكه سلسله اعصاب ما را در اثر جلب دقت خارج از طبيعي آن سخت خسته مي كند. عمل ارتعاش صوتي كه در موسيقي انجام مي شود توليد تعرض خارج از حد طبيعي در جلد مي نمايد كه بسيار مضر است.
كانت: موسيقي اگر از همه هنرها مطبوعتر باشد، ولي چون به بشر چيزي نمي آموزد از تمام هنرها پست تر است.
دكتر اوريزن اسوت مارون:[7]
هيجان بزرگترين عامل سكته هاي قلبي است هنرمندان اغلب به علت سكتة قلبي درگذشته اند پس هيجان كه محصول موسيقي است چقدر خطرناك است.
منابع كمكي:
1. هشت گفتار پيرامون حقيقت موسيقي غنائي، ايراني قمي، اكبر، نشر سازمان تبليغات اسلامي، 1370.
2. غنا، موسيقي، مختاري، رضا، نشر مرصاد، بي تا.
3. غنا و موسيقي در فقه اسلامي، حسينيان، روح الله، نشر تهران، 1374.
4. موسيقي از نظر دين و دانش، جوهري زاده، محمدرضا، نشر تهران، مؤسسه مطبوعاتي اسلامي، بي تا.
----------------------------------
[1] . بهشت جوانان، اسدالله محمدي نيا، نشر نصايح، چاپ 1378، ص 349.
[2] . تفسير نمونه، مكارم شيرازي، ناصر، ج 17، ص 23، انتشارات 1370، نشر دارالكتب الاسلاميه.
[3] . شيخ عباس قمي، سفينة البحار، نشر دارالاسوه، چاپ دوم، 1416، ج 2، ص 338.
[4] . كليني، اصول كافي، نشر انتشارات اسوه، چاپ اعتماد،1372، ج 6، ص 432.
[5] . بهشت جوانان، اسدالله محمدي نيا، نشر نصايح، چاپ 1378، ص 356.
[6] . همان، ص 356.
[7] . همان، ص 356.
( اندیشه قم )
