پرسش :
چرا علي ـ عليه السّلام ـ هفت روز بعد از وفات حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ ازدواج كردند؟ آيا اين از نظر تاريخي صحت دارد؟
پاسخ :
ازدواج يك امر مقدس و از سنّتهاي الهي است و هر انساني نيازمند به همسر ميباشد و در دين اسلام نسبت به اين امر تأكيد زيادي شده است، و آثار و بركاتي كه در اين امر هست بر كسي پوشيده نيست. علي ـ عليه السّلام ـ هم مطابق اين سنت الهي با حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ ازدواج كردند و آثار و بركات اين ازدواج تا قيامت باقي و پابرجا خواهد بود. آنحضرت تا هنگامي كه فاطمه ـ سلام الله عليها ـ در قيد حيات بود همسر ديگري اختيار نكرد، همانگونه كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ تا زماني كه خديجه زنده بود همسر ديگري نگرفت. امّا علي ـ عليه السّلام ـ پس از شهادت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ مجبور شد كه ازدواج كند و همسري اختيار نمايد تا به وضع ايتام و فرزندان آن حضرت كه مادر خود را از دست داده بودند رسيدگي كند. و از طرفي فاطمه ـ سلام الله عليها ـ هم روز شهادتش ضمن وصايايي به علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: مردان ناچارِ از داشتن همسر هستند (به همين جهت) شما «امامه» (نوه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ يعني دختر زينب كه دختر رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ بود) را براي همسري اختيار كن، زيرا او همانند خودم نسبت به فرزندانم مهربان است.»[1] علي ـ عليه السّلام ـ براي آنكه به وصيت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ عمل كرده باشد با امامه ازدواج كرد.»[2] اما زمان ازدواج را اكثر منابع تعيين نكردهاند و تنها در بحارالانوار چنين آمده است كه علي ـ عليه السّلام ـ هفت روز پس از شهادت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ طبق وصيت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ با امامه بنت ابي العاص ازدواج كرد.»[3] بنابراين، اقدام علي ـ عليه السّلام ـ در ازدواج با امامه مطابق با وصيت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ بوده است. امّا اينكه اندك زماني پس از شهادت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ اقدام به ازدواج كردند، شايد چنين امري كه در عرف امروز ناپسند به نظر ميآيد، در آن زمان اينگونه نبوده است. و البتّه اين عمل به نشانه بيمهري علي ـ عليه السّلام ـ نسبت به همسر بزرگوارشان حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ نبوده است و بلكه احترام فوقالعادهاي هم براي همسرشان قائل بودند و به همين دليل هم تا زماني كه فاطمه ـ سلام الله عليها ـ زنده بود با هيچ زن ديگري ازدواج نكرد. اگر روايت علامه را بپذيريم قطعنا بايد نياز فرزندان خرد سال علي(ع) به مادر را از علل اصلي ازدواج زود هنگام علي(ع) با امامه.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. پيامبر و يارانش، علي دامغاني.
2. زندگاني حضرت اميرالمومنين علي بن ابيطالب، محمد جواد نجفي.
3. زندگي و سيماي امام علي(ع)، محمد تقي مدرسي.
4. نگاهي به زندگي علي(ع)، محمد محمدي اشتهاردي.
5. امام علي(ع) از ولادت تا شهادت: سيد محمد كاظم قزويني.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . صدوق، علل الشرايع، مؤسسة دارالحقة الثقافه، اول، 1416 ق، ج 1، ص 222.
[2] . ابن اثير، اسدالغابه، بيروت، داراحياء التراث العربي، اول، 1417 ق، ج 7، ص 25، قرطبي، استيعاب، بيروت، دارالكتب العلميه، اول، 1415 ق، ج 4، ص351.
[3] . مجلسي، بحارالانوار، بيروت، ج 42، ص 92.
ازدواج يك امر مقدس و از سنّتهاي الهي است و هر انساني نيازمند به همسر ميباشد و در دين اسلام نسبت به اين امر تأكيد زيادي شده است، و آثار و بركاتي كه در اين امر هست بر كسي پوشيده نيست. علي ـ عليه السّلام ـ هم مطابق اين سنت الهي با حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ ازدواج كردند و آثار و بركات اين ازدواج تا قيامت باقي و پابرجا خواهد بود. آنحضرت تا هنگامي كه فاطمه ـ سلام الله عليها ـ در قيد حيات بود همسر ديگري اختيار نكرد، همانگونه كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ تا زماني كه خديجه زنده بود همسر ديگري نگرفت. امّا علي ـ عليه السّلام ـ پس از شهادت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ مجبور شد كه ازدواج كند و همسري اختيار نمايد تا به وضع ايتام و فرزندان آن حضرت كه مادر خود را از دست داده بودند رسيدگي كند. و از طرفي فاطمه ـ سلام الله عليها ـ هم روز شهادتش ضمن وصايايي به علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: مردان ناچارِ از داشتن همسر هستند (به همين جهت) شما «امامه» (نوه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ يعني دختر زينب كه دختر رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ بود) را براي همسري اختيار كن، زيرا او همانند خودم نسبت به فرزندانم مهربان است.»[1] علي ـ عليه السّلام ـ براي آنكه به وصيت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ عمل كرده باشد با امامه ازدواج كرد.»[2] اما زمان ازدواج را اكثر منابع تعيين نكردهاند و تنها در بحارالانوار چنين آمده است كه علي ـ عليه السّلام ـ هفت روز پس از شهادت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ طبق وصيت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ با امامه بنت ابي العاص ازدواج كرد.»[3] بنابراين، اقدام علي ـ عليه السّلام ـ در ازدواج با امامه مطابق با وصيت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ بوده است. امّا اينكه اندك زماني پس از شهادت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ اقدام به ازدواج كردند، شايد چنين امري كه در عرف امروز ناپسند به نظر ميآيد، در آن زمان اينگونه نبوده است. و البتّه اين عمل به نشانه بيمهري علي ـ عليه السّلام ـ نسبت به همسر بزرگوارشان حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ نبوده است و بلكه احترام فوقالعادهاي هم براي همسرشان قائل بودند و به همين دليل هم تا زماني كه فاطمه ـ سلام الله عليها ـ زنده بود با هيچ زن ديگري ازدواج نكرد. اگر روايت علامه را بپذيريم قطعنا بايد نياز فرزندان خرد سال علي(ع) به مادر را از علل اصلي ازدواج زود هنگام علي(ع) با امامه.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. پيامبر و يارانش، علي دامغاني.
2. زندگاني حضرت اميرالمومنين علي بن ابيطالب، محمد جواد نجفي.
3. زندگي و سيماي امام علي(ع)، محمد تقي مدرسي.
4. نگاهي به زندگي علي(ع)، محمد محمدي اشتهاردي.
5. امام علي(ع) از ولادت تا شهادت: سيد محمد كاظم قزويني.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . صدوق، علل الشرايع، مؤسسة دارالحقة الثقافه، اول، 1416 ق، ج 1، ص 222.
[2] . ابن اثير، اسدالغابه، بيروت، داراحياء التراث العربي، اول، 1417 ق، ج 7، ص 25، قرطبي، استيعاب، بيروت، دارالكتب العلميه، اول، 1415 ق، ج 4، ص351.
[3] . مجلسي، بحارالانوار، بيروت، ج 42، ص 92.
