پرسش :

چند تن از فرزندان امام حسن مجتبي ـ عليه السّلام ـ در كربلا حضور داشته‌اند و سرانجام آنان چه شد؟

پاسخ :
بنابر گزارش معتبر، امام حسن ـ عليه السّلام ـ مجموعاً 15 فرزند پسر و دختر داشت[1] كه سه تن از فرزندان پسر آن حضرت با عمويشان امام حسين ـ عليه السّلام ـ در كربلا حضور يافته و شهيد شدند.
1ـ زيد، 2ـ حسن، 3ـ عمر، 4ـ قاسم، 5ـ عبدالله، 6ـ عبدالرحمن[2]، 7ـ حسين (معروف به اثرم)، 8ـ طلحه.[3]
شيخ مفيد (ره) نوشته است كه عمر و قاسم و عبدالله در كربلا با عموي بزرگوارشان شهيد شدند.[4]
و عبدالرحمن نيز با عمويش به سوي حج خارج شد ولي در ابواء با لباس احرام از دنيا رفت.[5]
و حسن بن حسن نيز با عمويش در كربلا حاضر بود و اسير شد اسماء بن خارجه او را از اسارت آزاد كرد و گفته شده جراحاتي از جنگ برداشته بود كه بهبودي يافت، او با دختر عمويش فاطمه ازدواج كرده بود.[6]
ابوالفرج اصفهاني از فرزندي براي امام حسن ـ عليه السّلام ـ ياد مي‌كند كه در كربلا شهيد شد. به نام ابوبكر بن الحسن ـ عليه السلام ـ كه احتمال دارد اين فرد همان عمرو فرزند امام حسن ـ عليه السلام ـ باشد كه كنيه او ابوبكر بوده است.[7] چنانكه شيخ مفيد نيز در نام شهداي كربلا از همين نام (ابوبكر) ياد كرده است.[8]
معرفي منابع، جهت مطالعه بيشتر:
1ـ الارشاد، شيخ مفيد، ترجمه رسولي محلاتي.
2ـ جاودانه‌ترين نرمش قهرمانانه تاريخ، شيخ راضي ياسين، ترجمه سيد علي خامنه‌اي.
3ـ سيره پيشوايان، مهدي پيشوايي.
4ـ حيات القلوب، علامه مجلسي.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . شيخ مفيد الارشاد، چاپ اول، آل البيت، قم، 1413، ج 2، ص 20.
[2] . همان، ص 21.
[3] . شيخ مفيد، پيشين، ص 20.
[4] . همان، ص 26.
[5] . همان، ص 26.
[6] . همان، 26ـ25.
[7] . اصفهاني، ابوالفرج، مقاتل الطالبيين، بيروت، دارالمعرفه، بي تا، ص 87.
[8] . شيخ مفيد، پيشين، ص 125.