پرسش :
از ديدگاه مقام معظم رهبري ويژگي هاي مهم امام خميني(ره) چيست؟
پاسخ :
ويژگيهاي مهم حضرت امام (ره) از ديدگاه مقام معظم رهبري اينگونه تبيين شده است:
1. امام بزرگوار ما، مجسمه اي از ارزش هاي انقلاب ما بود... او اسلام انقلابي مجسّم، اسلام ناب مجسّم در زندگي و اخلاق و احساسات و تصميم گيري ها و نيز فاني براي خدا بود. خداي متعال هم به او پاداش داد. كاري كه به دست اين بزرگوار در اين دوران انجام گرفت ، كاري بي نظير بود.[1]
2. رهبر حكيم و فقيه كه عبد صالح و الگوي مسلماني بود، خود پيشاهنگ اين حركت «منظور حركت به سوي استقرار شريعت» در ايمان و عمل شد و اين ايمان، جان او را چنان لبريز كرده بود، كه توانست دل هاي بي ايمان و ظرف هاي تهي را از فيضان ايمان خود در صحنه هاي عمل، لبريز و سيراب كند و فروغ ايمان و اميد او، ديوارهاي قطور يأس و بي ايماني را بشكافد و فضاي مبارزه و عمل را پُر كند.[2]
3. «امام» مردي بود كه در راه آرمان هاي بزرگ و در راه تكليف شرعي، هيچ مشكلي نمي توانست مانع راه او بشود.[3]
4. مرد مسنّي در سنين نزديك به هشتاد سال در آن زمان «1356»، وقتي كه فرزند فاضل و برجسته اش از دنيا رفت «مرحوم سيّد مصطفي» جمله اي كه از او نقل شد اين بود كه «مرگ مصطفي از الطاف خفيّة الهي است»... ببينيد چه قدر عظمت مي خواهد در يك انسان! اين مصيبت ها و اين سختي ها و اين شدت هايي كه در دوران انقلاب بر اين مرد بزرگ وارد آمد و او مثل كوه استواري آنها را تحمل كرد، ريشه اش در همين عظمت روحي است كه در مقابل مرگ عزيزي اين چنين، چنين برخوردي پيدا مي كند.[4]
5. آنچه كه در دورة بعد از تشكيل نظام اسلامي، از ابعاد وجودي امام مشاهده شد، به مراتب مهم تر و عظيم تر بود از آنچه كه قبلاً ديده شده بود، زيرا در دوران حكومت، هم رهبر و زمامدار بود و هم يك زاهد و عارف. تركيب اين دو با هم، از آن كارهايي است كه جز در پيامبراني مثل داود، سلمان، سليمان، حضرت محمد - صلي الله عليه و آله - و برخي لذا و حياي خاص الهي مثل حضرت علي - عليه السلام- نمي توان يافت.[5]
6. در چهرة يك حاكم و زمامدار و رهبر، امام بزرگوار مردي هوشيار با شهامت، با تدبير، با ابتكار و دريادل بود؛ امواج سهمگين در مقابل او چيز كم اهميتي محسوب مي شدند؛ هيچ حادثة سنگيني نبود كه بتواند او را شكست بدهد؛ او را به خضوع در مقابل آن حادثه وادار كند.[6]
7. او معتقد به مردم بود؛ حقيقتاً به آراء مردم اعتقاد داشت... به مردم از صميم قلب علاقه داشت؛ به مردم عشق مي ورزيد و آنها را دوست مي داشت. امام به مردم اعتماد داشت و به آراء مردم احترام مي گذاشت.[7]
8. آنچه در زمامداران مختلف عالم، ماية امتياز آنها مي شد، اغلب آن صفات را، ما در امام مجتمع مي ديديم. او، هم عاقل بود، هم دورانديش بود، هم محتاط بود، هم دشمن شناس بود، هم به دوست اعتماد مي كرد، هم ضربه اي را كه به دشمن وارد مي كرد، ضربة قاطع وارد مي كرد. همة آن چيزهايي كه براي يك انسان لازم است تا بتواند در چنين جايگاه حساس و خطيري انجام وظيفه كند و خدا و وجدان خود را راضي بكند، در اين مرد جمع بود.[8]
9. بُعد حاكم و رهبر بودن امام در موضع يك انسان مقتدر و يك انسان با اراده بود... امّا همين انسان، در چهرة زندگي شخصي و خصوصي خود، وقتي انسان آن جا را نگاه مي كند، او را در چهرة يك انسان زاهد و عارف و منقطع از دنيا مي بيند.[9]
10. آن بزرگوار براي خود، زخارف دنيوي و ذخيره و افزون طلبي نداشت و نخواست؛ بلكه بعكس، هداياي فراواني براي امام مي آوردند. كه آن هدايا را در راه خدا مي داد.[10]
11. او اهل خلوت، اهل عبادت، اهل گرية نيمه شب، اهل دعا، تضرّع، ارتباط با خدا، شعر و معنويت و عرفان و ذوق و حال بود. آن مردي كه دشمنان ملت ايران را مي ترساند و به خود مي لرزاند، آن سدّ مستحكم و كوه استوار، وقتي كه اين مسائل عاطفي و انساني پيش مي آمد، يك انسان لطيف، يك انسان كامل، يك انسان مهربان بود.[11]
12. همة اينها را امام از عمل به دين، از پايبندي به دين، از تقوا و از مطيع امر خدا بودن داشت؛ خود او هم بارها اين مضمون را در گونه گونة كلمات خود بر زبان مي آورد و بيان مي كرد: هر چه هست از خداست.[12]
خط امام(ره) خطي است كه ويژگيها و انديشه هاي تابناك امام (ره) آنرا ترسيم نموده است. خط امام (ره) تبلور ويژگيها و انديشه هاي شخصيت جامعي همچون امام (ره) است كه جامع ارزشهاي والاي انساني و اسلامي است. خط امام حركت در مسير اهدف مقدس انقلاب اسلامي است اهدافي كه در كلام و سيره عملي آن بزرگوار به خوبي تبيين شده بود و در وصيت نامه الهي سياسي آن حضرت ترسيم شده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ويژگي هاي انقلاب اسلامي، مؤسسه قدر ولايت، از ص 101 تا آخر.
2. انقلاب استثنايي، ويژه نامة‌روزنامة رسالت، بهمن 1377، ص 20، مقالة ويژگي هاي امام خميني.
3. حديث بيداري، زندگينامة آرماني، علمي و سياسي امام خميني، حميد انصاري، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام (ره).
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . حديث ولايت، ج 4، ص 274.
[2] . همان، ص247 و 248.
[3] . خطبة اول نماز جمعه 14 خرداد 1378.
[4] . همان.
[5] . همان.
[6] . همان.
[7] . همان.
[8] . همان.
[9] . همان.
[10] . همان.
[11] . پيشين.
[12] . پيشين.
ويژگيهاي مهم حضرت امام (ره) از ديدگاه مقام معظم رهبري اينگونه تبيين شده است:
1. امام بزرگوار ما، مجسمه اي از ارزش هاي انقلاب ما بود... او اسلام انقلابي مجسّم، اسلام ناب مجسّم در زندگي و اخلاق و احساسات و تصميم گيري ها و نيز فاني براي خدا بود. خداي متعال هم به او پاداش داد. كاري كه به دست اين بزرگوار در اين دوران انجام گرفت ، كاري بي نظير بود.[1]
2. رهبر حكيم و فقيه كه عبد صالح و الگوي مسلماني بود، خود پيشاهنگ اين حركت «منظور حركت به سوي استقرار شريعت» در ايمان و عمل شد و اين ايمان، جان او را چنان لبريز كرده بود، كه توانست دل هاي بي ايمان و ظرف هاي تهي را از فيضان ايمان خود در صحنه هاي عمل، لبريز و سيراب كند و فروغ ايمان و اميد او، ديوارهاي قطور يأس و بي ايماني را بشكافد و فضاي مبارزه و عمل را پُر كند.[2]
3. «امام» مردي بود كه در راه آرمان هاي بزرگ و در راه تكليف شرعي، هيچ مشكلي نمي توانست مانع راه او بشود.[3]
4. مرد مسنّي در سنين نزديك به هشتاد سال در آن زمان «1356»، وقتي كه فرزند فاضل و برجسته اش از دنيا رفت «مرحوم سيّد مصطفي» جمله اي كه از او نقل شد اين بود كه «مرگ مصطفي از الطاف خفيّة الهي است»... ببينيد چه قدر عظمت مي خواهد در يك انسان! اين مصيبت ها و اين سختي ها و اين شدت هايي كه در دوران انقلاب بر اين مرد بزرگ وارد آمد و او مثل كوه استواري آنها را تحمل كرد، ريشه اش در همين عظمت روحي است كه در مقابل مرگ عزيزي اين چنين، چنين برخوردي پيدا مي كند.[4]
5. آنچه كه در دورة بعد از تشكيل نظام اسلامي، از ابعاد وجودي امام مشاهده شد، به مراتب مهم تر و عظيم تر بود از آنچه كه قبلاً ديده شده بود، زيرا در دوران حكومت، هم رهبر و زمامدار بود و هم يك زاهد و عارف. تركيب اين دو با هم، از آن كارهايي است كه جز در پيامبراني مثل داود، سلمان، سليمان، حضرت محمد - صلي الله عليه و آله - و برخي لذا و حياي خاص الهي مثل حضرت علي - عليه السلام- نمي توان يافت.[5]
6. در چهرة يك حاكم و زمامدار و رهبر، امام بزرگوار مردي هوشيار با شهامت، با تدبير، با ابتكار و دريادل بود؛ امواج سهمگين در مقابل او چيز كم اهميتي محسوب مي شدند؛ هيچ حادثة سنگيني نبود كه بتواند او را شكست بدهد؛ او را به خضوع در مقابل آن حادثه وادار كند.[6]
7. او معتقد به مردم بود؛ حقيقتاً به آراء مردم اعتقاد داشت... به مردم از صميم قلب علاقه داشت؛ به مردم عشق مي ورزيد و آنها را دوست مي داشت. امام به مردم اعتماد داشت و به آراء مردم احترام مي گذاشت.[7]
8. آنچه در زمامداران مختلف عالم، ماية امتياز آنها مي شد، اغلب آن صفات را، ما در امام مجتمع مي ديديم. او، هم عاقل بود، هم دورانديش بود، هم محتاط بود، هم دشمن شناس بود، هم به دوست اعتماد مي كرد، هم ضربه اي را كه به دشمن وارد مي كرد، ضربة قاطع وارد مي كرد. همة آن چيزهايي كه براي يك انسان لازم است تا بتواند در چنين جايگاه حساس و خطيري انجام وظيفه كند و خدا و وجدان خود را راضي بكند، در اين مرد جمع بود.[8]
9. بُعد حاكم و رهبر بودن امام در موضع يك انسان مقتدر و يك انسان با اراده بود... امّا همين انسان، در چهرة زندگي شخصي و خصوصي خود، وقتي انسان آن جا را نگاه مي كند، او را در چهرة يك انسان زاهد و عارف و منقطع از دنيا مي بيند.[9]
10. آن بزرگوار براي خود، زخارف دنيوي و ذخيره و افزون طلبي نداشت و نخواست؛ بلكه بعكس، هداياي فراواني براي امام مي آوردند. كه آن هدايا را در راه خدا مي داد.[10]
11. او اهل خلوت، اهل عبادت، اهل گرية نيمه شب، اهل دعا، تضرّع، ارتباط با خدا، شعر و معنويت و عرفان و ذوق و حال بود. آن مردي كه دشمنان ملت ايران را مي ترساند و به خود مي لرزاند، آن سدّ مستحكم و كوه استوار، وقتي كه اين مسائل عاطفي و انساني پيش مي آمد، يك انسان لطيف، يك انسان كامل، يك انسان مهربان بود.[11]
12. همة اينها را امام از عمل به دين، از پايبندي به دين، از تقوا و از مطيع امر خدا بودن داشت؛ خود او هم بارها اين مضمون را در گونه گونة كلمات خود بر زبان مي آورد و بيان مي كرد: هر چه هست از خداست.[12]
خط امام(ره) خطي است كه ويژگيها و انديشه هاي تابناك امام (ره) آنرا ترسيم نموده است. خط امام (ره) تبلور ويژگيها و انديشه هاي شخصيت جامعي همچون امام (ره) است كه جامع ارزشهاي والاي انساني و اسلامي است. خط امام حركت در مسير اهدف مقدس انقلاب اسلامي است اهدافي كه در كلام و سيره عملي آن بزرگوار به خوبي تبيين شده بود و در وصيت نامه الهي سياسي آن حضرت ترسيم شده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ويژگي هاي انقلاب اسلامي، مؤسسه قدر ولايت، از ص 101 تا آخر.
2. انقلاب استثنايي، ويژه نامة‌روزنامة رسالت، بهمن 1377، ص 20، مقالة ويژگي هاي امام خميني.
3. حديث بيداري، زندگينامة آرماني، علمي و سياسي امام خميني، حميد انصاري، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام (ره).
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . حديث ولايت، ج 4، ص 274.
[2] . همان، ص247 و 248.
[3] . خطبة اول نماز جمعه 14 خرداد 1378.
[4] . همان.
[5] . همان.
[6] . همان.
[7] . همان.
[8] . همان.
[9] . همان.
[10] . همان.
[11] . پيشين.
[12] . پيشين.
