چهارشنبه، 25 اسفند 1389
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما

پرسش :

در باره زندگي و شخصيت آية اللّه العظمى شيخ عبدالكريم حائرى رحمت الله عليه توضيح دهيد؟


پاسخ :
آية اللّه العظمى شيخ عبدالكريم حائرى (مؤسّس حوزه علميه قم)
ايشان در سال 1267 ه ق در روستاى مهرجرد يزد ديده به جهان گشود- در كودكى سالها در مدرسه بزرگ محمد تقى خان يزد به تحصيل علوم دينى پرداخت و در سن 18 سالگى به سرزمين عراق مهاجرت نمود
عبدالكريم ابتدا چند سالى در حوزه علميه كربلا در محضر آية اللّه فاضل اردكانى بود و با نامه ايشان به محضر ميرزاى بزرگ شيرازى شناخت مى‏گويند ميرزا وقتى نامه فاضل اردكانى را خواند رو به عبدالكريم كرد و فرمود «من به شما اخلاص پيدا كردم» از همين رو آن طلبه جوان و پرتلاش را در منزل خود جاى داد،
عبدالكريم بعدها در خاطرات خود نقل مى‏كند كه:
سرداب خانه ميرزاى شيرازى هم محلّ مطالعه‏ام بود و هم محل استراحتم و در ماه مبارك رمضان سحرى را نيز در آنجا مى‏خوردم اما براى افطار به خانه ميرزا باز نمى‏گشتم بلكه به علت گرماى طاقت فرساى هوا به سوى فرات رفته آب مفصلى مى‏خوردم و شنا مى‏كردم».
او دوازده سال در سامرّا در محضر ميرزاى شيرازى و آية اللّه سيد محمد فشاركى و آية اللّه محمد تقى شيرازى و آية اللّه شيخ فضل اللّه نورى به تحصيل علم پرداخت و بعد از رحلت ميرزاى شيرازى راهى نجف گرديد و در آنجا رحل اقامت افكند اما به زودى دريافت كه حوزه علميه كربلا اكنون به وجود او نياز بيشتر دارد زيرا حوزه علميه كربلا رونق خود را از دست داده بود و هيچ جنب و جوشى در مدرسه‏هاى عليمه به چشم نمى‏خورد، لذا اين شهر را انتخاب كرد و اينجا بود كه او لقب حائرى را براى خود برگزيد (زمين كربلا را حائر مى‏خوانند)، آية اللّه حائرى به مدت هشت سال در اين حوزه بر مسند تدريس تكيه زد و در كنار مسئوليت سنگين مرجعيت از پرورش و شكوفايى استعدادهاى طلاب جوان نيز لحظه‏اى غافل نبود و علماى فراوانى را در دامان پر مهر و محبّت پدرانه خود پرورش داد.
ولى او دريافت قم كه محل تأسيس حوزه‏هاى علمية توسط محدثان و روات قبيله اشعرى بود و شخصيتهاى بزرگى چون كلينى و صدوق را در خود پرورش داده بود خالى از عالمان شده و از قرن ششم هجرى تا دوران صفويه ديگر رونق ندارد و بر حجره‏هاى مدارس آن گرد غربت و تنهايى نشسته است- گرچه در اوايل قرن يازدهم ه ق چند سالى شخصيتهاى بزرگى چون صدرالدين شيرازى، فياض لاهيجى و فيض كاشانى و بعدها ميرزاى قمى در مدارس اين شهر به بحث و اشاعه علوم اسلامى پرداخته بودند،
اما اينك حجره‏هاى مدرسه فيضية خالى از محصلان علوم دينى شده و بر قفسه‏هاى كتاب گرد فراموشى نشسته است- مدرسه بزرگ دارالشفا محلّ اسكان فقراى شهر يا زائران شده است و بعضاً كسبه اطراف حرم از حجره‏هايش به عنوان انبار اجناس استفاده مى‏كردند،
او با ديدن اين وضع بسيار افسرده شد و بارها از او شنيدند كه مى‏گفت: «چه مى‏شد اگر حوزه علميه قم سر و سامان مى‏گرفت» او در اين زمان به اداره حوزه عليمه اراك مشغول بود ولى به همراه فرزند بزرگش حاج شيخ مرتضى حائرى و آية اللّه محمد تقى خوانسارى به شهر قم سفر نمود و با تشكيل جلساتى از علماء و بازاريان قم تصميم گرفت حوزه عليمه قم را مجدداً احياء كند- بعد از نماز صبح در حرم حضرت معصومه‏عليها السلام به دعا و نيايش ايستاد و به قرآن روى آورد و خود را به مشيت الهى سپرد كه آيه‏اى زيبا و مناسب حالش «و اتونى باهلكم اجمعين، پدر و همه كسان خود را به نزد من بياوريد يوسف آية 93 «
خط مش آينده او را ترسيم نمود لذا شاگردان خود را از اراك به قم فراخواند مدارس عليمه را تعمير نمود و در راه رواج علم و تقوا گامهاى بلندى برداشت، و امروزه كه بيش از هفتاد سال از آن تلاش مى‏گذرد حوزه علميه قم بزرگترين دانشگاه علوم اسلامى است،
مرحوم حاج شيخ توانست شخصيتهاى بارزى را به جهان اسلام تقديم دارد كه از ميان آنان مى‏توان از امام خمينى، آية اللّه العظمى گلپايگانى، آية اللّه العظمى اراكى و آية اللّه العظمى مرعشى نجفى نام برد او خدمات فراوانى نيز به اهالى شهر مقدس قم نمود از قبيل تاسيس چند بيمارستان، تعطيل كردن قبرستان گرد حرم مطهر و انتقال قبرستان به قبرستان نو در آن سوى رودخانه و تاسيس خانه فقرا و چندين خدمت ديگر.
زهد و ساده زيستى و
دلسوزى و مهربانى مرحوم حاج شيخ از خصوصياتى بود كه زبان زد خاص و عام بود.
گاهى در دمادم سحر براى سركشى و شناخت طلاب پركار و سحرخيز راهى مدارس علميه مى‏شد و در رفع مشكلات مالى و رفاهى آنان همواره تلاش مى‏كرد- بارها مى‏شد كه به صاحبان مغازه‏هاى اطراف حرم مراجعه مى‏كرد و بدهى طلابّى را كه از آنها اجناس نسيه برده بودند ادا مى‏نمود.
فراموش نشود كه خدمات مرحوم حاج شيخ عبدالكريم حائرى مصادف با روى كار آمدن رضاخان پهلوى و به دنبال آن ماجراى كشف حجاب و تحت فشار قرار دادن طلاب علوم دينى و علماى اسلام بود، او با صبر و بردبارى در آن زمان خطير حوزه علميه را حفظ نمود و معروف است كه پس از ماجراى كشف حجاب و كشتار مسجد گوهر شاد ايشان هيچ گاه حال و روز خوشى نداشت و اين اندوه را تا پايان عمر در دل داشت.
بالاخره اين شخصيت علمى و الهى در 81 سالگى در سال 1315 شمسى به ديار ابدى شتافت و در جوار مرقد قدسى حضرت معصومه‏عليها السلام به آغوش خاك سپرده شد.
دعاى خيرش بدرغه همه حوزه‏هاى علمية و مجامع علمى و فرهنگى و دانشگاهى كشور باد.
پرسمان


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.