پرسش :
چگونه حضرت مهدی (عج) که در يک مکان هستند، ناظر همه جا می‌باشند؟
پاسخ :
الف. بايد دانست كه حاضر و ناظر دانستن امام به اين معنا نيست كه امام با چشم سر، افراد را نگاه مي‌كند، همان گونه كه شاهد و ناظر بودن خدا نيز شهود و ديدن مادي نيست. بلكه امام داراي حقيقت وجودي بسيار بلندي است كه مربوط به گستره اين عالم مادي نيست. در بسياري از اخبار براي پيامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم السلام) غير از آنچه كه ما آن را نفس و روح مي‌ناميم، مقامي والاتر اثبات شده و آن مقام نورانيت است. در روايتي نقل شده "نخستين چيزي كه خداي متعال آفريد نور پيامبر اكرم و ائمه اطهار بود" و در روايت ديگر آمده "خداوند در آغاز، نور محمد (صلی الله علیه و آله) و علي (علیه السلام) را خلق كرد" و در روايتي ديگر بيان شده است "خداوند از نور عظمت خويش، آنان را آفريد".
آفرينش از نور خدا، چندان براي ما روشن نيست ولي مي‌توان گفت: غير مادي و مقامي بس بلند است. اين مقام نورانيت چون محيط و دربردارنده زمان‌ها و مكان‌ها است پس بر همه چيز احاطه وجودي دارد و نمونه و مثلي است براي علم الهی يعني همان گونه كه خداي متعال بر همه ما سواي خويش، احاطه حضوري دارد[و اين ربطي به زمان و مكان ندارد] آن‌ها نيز، كه مظهر تام اسماي الهی‌اند،و علم‌شان هم مظهر علم الهی است، به موجودات احاطه حضوري دارند.
بر اين اساس، استقرار، حضرت در مكاني از مكان‌هاي اين كره خاكي، منافاتي با شاهد و ناظر بودن ايشان ندارد. استقرار براي بدن مادي است و شاهد و ناظر بودن مربوط به مقام نورانيت و روح مطهر آنان كه وسعت وجودي دارد مي‌باشد.
ب. دليل معتبري نداريم كه موضوع ازدواج حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) و وجود فرزند براي ايشان را به طور قطع، اثبات يا نفي كند. البته برخي براي اثبات ازدواج حضرت دليل آورده‌اند كه ازدواج سنت پيامبر است و امام مهدي (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) حتما به سنت پيامبر عمل مي‌كند، ولي بايد گفت: آن حضرت در شرايط غيبت به سر مي‌برد كه يک زندگي استثنائي است. بنابراين، امكان دارد كه ازدواج را تا عادي شدن زندگي خود به تأخير اندازد.
در عين حال، اگر حضرت، در همه عمر شريف‌شان يک بار هم ازدواج كرده باشد و در زماني محدود همسری داشته باشد؛ به سنت نبوي عمل كرده‌اند و لزومي ندارد كه حضرت هميشه همسر و فرزنداني داشته باشد.
در مقابل برخي ديگر، ازدواج و همسر و فرزند داشتن را هم منافي با امر غيبت دانسته‌اند و هم از لحاظ اجتماعي، قابل سوء استفاده.
همچنين در روايتي نقل شده است: به امام رضا (علیه السلام) عرض كرديم: براي ما روايت شده كه امام از دنيا نمي‌رود تا آن كه نسل خود را ببيند. حضرت فرمود: آيا در خصوص اين حديث گفته نشده "الا القائم" يعني به جز قائم.(اثبات الوصية، ص201)
بنابراين درباره ازدواج و همسر و فرزند داشتن آن حضرت يا نفي آن به صورت قاطع نمي‌توان سخن گفت. علاوه بر اين كه اين مسأله يكي از مباحث فرعي در ميان مباحث مهدويت است كه اطلاع نداشتن از آن، ضرری ندارد و پی‌گيری آن نيز ثمری ندارد.
الف. بايد دانست كه حاضر و ناظر دانستن امام به اين معنا نيست كه امام با چشم سر، افراد را نگاه مي‌كند، همان گونه كه شاهد و ناظر بودن خدا نيز شهود و ديدن مادي نيست. بلكه امام داراي حقيقت وجودي بسيار بلندي است كه مربوط به گستره اين عالم مادي نيست. در بسياري از اخبار براي پيامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم السلام) غير از آنچه كه ما آن را نفس و روح مي‌ناميم، مقامي والاتر اثبات شده و آن مقام نورانيت است. در روايتي نقل شده "نخستين چيزي كه خداي متعال آفريد نور پيامبر اكرم و ائمه اطهار بود" و در روايت ديگر آمده "خداوند در آغاز، نور محمد (صلی الله علیه و آله) و علي (علیه السلام) را خلق كرد" و در روايتي ديگر بيان شده است "خداوند از نور عظمت خويش، آنان را آفريد".
آفرينش از نور خدا، چندان براي ما روشن نيست ولي مي‌توان گفت: غير مادي و مقامي بس بلند است. اين مقام نورانيت چون محيط و دربردارنده زمان‌ها و مكان‌ها است پس بر همه چيز احاطه وجودي دارد و نمونه و مثلي است براي علم الهی يعني همان گونه كه خداي متعال بر همه ما سواي خويش، احاطه حضوري دارد[و اين ربطي به زمان و مكان ندارد] آن‌ها نيز، كه مظهر تام اسماي الهی‌اند،و علم‌شان هم مظهر علم الهی است، به موجودات احاطه حضوري دارند.
بر اين اساس، استقرار، حضرت در مكاني از مكان‌هاي اين كره خاكي، منافاتي با شاهد و ناظر بودن ايشان ندارد. استقرار براي بدن مادي است و شاهد و ناظر بودن مربوط به مقام نورانيت و روح مطهر آنان كه وسعت وجودي دارد مي‌باشد.
ب. دليل معتبري نداريم كه موضوع ازدواج حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) و وجود فرزند براي ايشان را به طور قطع، اثبات يا نفي كند. البته برخي براي اثبات ازدواج حضرت دليل آورده‌اند كه ازدواج سنت پيامبر است و امام مهدي (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) حتما به سنت پيامبر عمل مي‌كند، ولي بايد گفت: آن حضرت در شرايط غيبت به سر مي‌برد كه يک زندگي استثنائي است. بنابراين، امكان دارد كه ازدواج را تا عادي شدن زندگي خود به تأخير اندازد.
در عين حال، اگر حضرت، در همه عمر شريف‌شان يک بار هم ازدواج كرده باشد و در زماني محدود همسری داشته باشد؛ به سنت نبوي عمل كرده‌اند و لزومي ندارد كه حضرت هميشه همسر و فرزنداني داشته باشد.
در مقابل برخي ديگر، ازدواج و همسر و فرزند داشتن را هم منافي با امر غيبت دانسته‌اند و هم از لحاظ اجتماعي، قابل سوء استفاده.
همچنين در روايتي نقل شده است: به امام رضا (علیه السلام) عرض كرديم: براي ما روايت شده كه امام از دنيا نمي‌رود تا آن كه نسل خود را ببيند. حضرت فرمود: آيا در خصوص اين حديث گفته نشده "الا القائم" يعني به جز قائم.(اثبات الوصية، ص201)
بنابراين درباره ازدواج و همسر و فرزند داشتن آن حضرت يا نفي آن به صورت قاطع نمي‌توان سخن گفت. علاوه بر اين كه اين مسأله يكي از مباحث فرعي در ميان مباحث مهدويت است كه اطلاع نداشتن از آن، ضرری ندارد و پی‌گيری آن نيز ثمری ندارد.
