پرسش :
توضیحی کامل درباره ی کتاب اسرار آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بدهید.می گویند سندیت این کتاب نزد ائمه ثابت بوده است و از طرفی چیزهایی در کتاب به خلفا نسبت داده شده که نمی دانم در صحت آن شک کنم یا کفر بورزم.به هر حال می خواستم درباره ی سندیت این کتاب و احیاناً اگر موارد خلافی در آن است، توضیح بدهید.
پاسخ :
سليم بن قيس الهلالى العامرى الكوفى از اصحاب خاص اميرالمؤمنين(ع)، امام حسين(ع) و امام زينالعابدين(ع) و امام باقر(ع) است. او متوفاى سال 76 ه.ق مىباشد. كتاب او اولين كتاب حديثى و تاريخى نگاشته شده شيعه است. امام سجاد و امام باقر(ع) راجع به آن فرمودند: «صدق سليم رحمةاللَّه هذا حديثنا كلّه نعرفه» (بحارالانوار - ج 1، ص 76 و ج 23، ص 124، وسائل الشيعه، ج 18، ص 72)
علامه مجلسى در روضة المتقين مىفرمايد: شيخ كلينى و شيخ صدوق حكم به صحت كتاب سليم كردهاند، گرچه متن خود كتاب دلالت بر صحت آن دارد. (روضة المتقين، ج 14، ص 372) صاحب وسائل الشيعة شيخ حرّ عاملى آن را از كتابهاى معتبر مىشمارد. (وسائل الشيعة، ج 20، ص 36 - 42).
آية اللَّه مرعشى نجفى(ره) مىگويد: اين كتاب از قديمىترين و صحيحترين كتابها نزد شيعه است، بلكه برخى از اهل سنت نيز حكم به صحت آن كردهاند. (مقدمه احقاق الحقّ، ج 1، ص 55)
آيةاللَّه خوئى در معجم الرجال الحديث به بررسى چند جانبه آن پرداختهاند. (ج 8، ص 216 - 225) اما برخى از علماى بزرگ مثل شيخ مفيد آن را تضعيف كردهاند. ايشان مىفرمايد: «اطمينانى به اين كتاب نيست و به بيشتر مطالب آن نمىتوان عمل كرد؛ چرا كه دستخوش تخليط و تدليس گشته است. پس شايسته است دين باوران از عمل كردن به همه مطالب آن بپرهيزند و بر آن اعتماد نكنند و احاديث آن را روايت ننمايند. (تصحيح الاعتقاد، ص 72) جمع اين دو نظريه به اين است كه اصل اينكه سليمبن قيس كتابى دارد كه مورد تأييد اهل بيت بوده ثابت است، ولى در اينكه آيا كتاب موجود (اسرار آل محمد «ص») همان كتابى است و تحريف و كم و زيادى در آن رخ نداده، اختلاف هست. برخى قائلاند كه اين كتاب همه آنچه را كه كتاب سليم دربر داشته، دارا نمىباشد و مطالبى از آن كاسته و يا اضافه شده است و بر اين ادعا نيز ادلهاى اقامه مىكنند.
به این مقاله هم که درباره ی سلیم و کتابش است مراجعه کنید:
http://www.hawzah.net/hawzah/Magazines/MagArt.aspx?id=38466
موفق باشید.
سليم بن قيس الهلالى العامرى الكوفى از اصحاب خاص اميرالمؤمنين(ع)، امام حسين(ع) و امام زينالعابدين(ع) و امام باقر(ع) است. او متوفاى سال 76 ه.ق مىباشد. كتاب او اولين كتاب حديثى و تاريخى نگاشته شده شيعه است. امام سجاد و امام باقر(ع) راجع به آن فرمودند: «صدق سليم رحمةاللَّه هذا حديثنا كلّه نعرفه» (بحارالانوار - ج 1، ص 76 و ج 23، ص 124، وسائل الشيعه، ج 18، ص 72)
علامه مجلسى در روضة المتقين مىفرمايد: شيخ كلينى و شيخ صدوق حكم به صحت كتاب سليم كردهاند، گرچه متن خود كتاب دلالت بر صحت آن دارد. (روضة المتقين، ج 14، ص 372) صاحب وسائل الشيعة شيخ حرّ عاملى آن را از كتابهاى معتبر مىشمارد. (وسائل الشيعة، ج 20، ص 36 - 42).
آية اللَّه مرعشى نجفى(ره) مىگويد: اين كتاب از قديمىترين و صحيحترين كتابها نزد شيعه است، بلكه برخى از اهل سنت نيز حكم به صحت آن كردهاند. (مقدمه احقاق الحقّ، ج 1، ص 55)
آيةاللَّه خوئى در معجم الرجال الحديث به بررسى چند جانبه آن پرداختهاند. (ج 8، ص 216 - 225) اما برخى از علماى بزرگ مثل شيخ مفيد آن را تضعيف كردهاند. ايشان مىفرمايد: «اطمينانى به اين كتاب نيست و به بيشتر مطالب آن نمىتوان عمل كرد؛ چرا كه دستخوش تخليط و تدليس گشته است. پس شايسته است دين باوران از عمل كردن به همه مطالب آن بپرهيزند و بر آن اعتماد نكنند و احاديث آن را روايت ننمايند. (تصحيح الاعتقاد، ص 72) جمع اين دو نظريه به اين است كه اصل اينكه سليمبن قيس كتابى دارد كه مورد تأييد اهل بيت بوده ثابت است، ولى در اينكه آيا كتاب موجود (اسرار آل محمد «ص») همان كتابى است و تحريف و كم و زيادى در آن رخ نداده، اختلاف هست. برخى قائلاند كه اين كتاب همه آنچه را كه كتاب سليم دربر داشته، دارا نمىباشد و مطالبى از آن كاسته و يا اضافه شده است و بر اين ادعا نيز ادلهاى اقامه مىكنند.
به این مقاله هم که درباره ی سلیم و کتابش است مراجعه کنید:
http://www.hawzah.net/hawzah/Magazines/MagArt.aspx?id=38466
موفق باشید.
