پرسش :

آیا امام(علیه السلام) را امام دیگر نصب می کند یا خدا او را نصب می کند؟

پاسخ :
مسأله امامت یک مسأله الهی است و جانشین پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) باید از طریق وحی به پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) تعیین گردد، امام(علیه السلام) یک رهبر عادی نیست که فقط به اداره کشور و حفظ مرزهای آن بپردازد، بلکه وی علاوه بر این وظیفه، وظایف خطیر دیگری مانند تفسیر قرآن، بیان احکام، پاسخگویی به سوالات اعتقادی مردم، و جلوگیری از هر نوع انحراف در عقیده و تحریف در شریعت دارد. و انجام این وظایف خطیر در گرو داشتن علمی گسترده و خطا ناپذیر است. و افراد عادی چنانچه متصدی این گونه امور گردند، از خطا و اشتباه مصون نخواهند بود.
با توجه به این مطلب شناخت امام(علیه السلام) از دو راه امکان پذیر است:
الف: پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) گرامی به فرمان خدا بر امامت امام(علیه السلام) معین تصریح کند.
ب: امام(علیه السلام) پیشین بر امامت امام(علیه السلام) بعدی تصریح کند.
امامت پیشوایان دوازده گانه شیعه از هر دو راه ثابت شده است. هم پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) طبق روایات بر امامت آنان تصریح کرده است، و هم هر یک از ائمه(علیهم السلام)، امام(علیه السلام) بعد از خویش را معرفی نموده است.
پیامبرگرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) تنها به معرفی حضرت علی (علیه السلام) اکتفا نکرد. بلکه یادآور شد که پس از وی امامان(علیه السلام) دوازده گانه ای خواهند آمد که عزت دین و اسلام به واسطه آنها تحقق خواهد پذیرفت چنانکه فرمود:
«لایزال الاسلام عزیزاً الی اثنی عشر خلیفة»[1]
مسلماً این دوازده خلیفه که عزت اسلام منوط به وجود آنان شمرده شده است، جز بر امامان(علیهم السلام) دوازده گانه شیعه قابل انطباق نیست. [2]
خلاصه بحث اینکه امام(علیه السلام) از طرف خداوند متعال نصب و تعیین می شود و به واسطه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) اکرم یا امام(علیه السلام) قبلی به امت معرفی می شود.
پی نوشتها:
[1] صحیح البخاری، ج 9، ص 81، باب الاستخلاف/ صحیح مسلم، ج 6، ص 3 کتاب الأماره/ مسند احمد، ج 5، ص 86 و 108/ مستدرک الحاکم، ج 3، ص 18/بحارالانوار، ج36، ص 266.
[2] منشور عقاید امامیة، 150-171 با اندکی تصرف.