پرسش :
اسكيزوفرني چیست و چگونه درمان می شود؟
پاسخ :
شرح بيماري
اسكيزوفرني گروهي از اختلالات رواني شامل انواع اسكيزوفرني كاتاتونيك، پارانوييد، آشفته، تمايزنيافته و باقيمانده. واژه «اسكيزو» به‌معني گسيختگي است و «فرني» نيز به ذهن و روان اشاره دارد. اسكيزوفرني اغلب به اختلال گسيختگي شخصيتي اشاره دارد، زيرا افكار و احساسات فرد مبتلا به اين عارضه داراي ارتباط منطقي و معمول با يكديگر نيستند. فرد مبتلا قادر نيست تخيلات خود را از واقعيت افتراق دهد و بنابراين رفتاري غيرمنطقي و غيرعادي دارد.
علايم شايع
ظاهر شدن علايم زير در بيمار ممكن است ماه‌ها تا سال‌ها به‌طول انجامد:
دوري‌گزيني و درون‌گرايي بيش از معمول
از دست دادن انگيزه‌ها
محدوديت شديد هيجانات، يا بروز نابجاي هيجانات
هذيان‌ها (باورهاي كاذب و غيرواقعي تغييرناپذير)
توهم (يك تجربه حسي منشأگرفته از ذهن، مثلاً شنيدن صداها يا ديدن چيزهايي كه وجود خارجي ندارند)
اختلال تفكر كه خود را با تكلم آشفته و غيرمرتبط نشان مي‌دهد.
وجود اين باور در بيمار كه ديگران افكار وي را شنيده يا مي‌دزدند يا او را تحت كنترل دارند.
اسكيزوفرني پارانوييد ـ در اين نوع به‌طور غالب رفتارهاي مبتني بر سوءظن به ديگران و رفتارهاي پارانوييد ديده مي‌شود.
علل
علت واقعي آن مشخص نشده است. به‌نظر مي‌رسد عوامل ارثي در آن نقش داشته باشند؛ عوامل محيطي نيز ممكن است در ايجاد آن دخيل باشند.
عوامل تشديد كننده بيماري
سابقه خانوادگي اسكيزوفرني
پيشگيري
پيشگيري خاصي براي آن شناخته نشده است.
عواقب موردانتظار
درمان در اكثر اين بيماران مؤثر بوده و آنها را قادر مي‌سازد تا به درجات مختلف از استقلال فردي بازگردند. حدود 30% بيماران به زندگي طبيعي و شغل خود بازمي‌گردند. گاهي اين اختلال به‌طور كامل برطرف مي‌شود.
عوارض احتمالي
ناتواني مادام‌العمر
خودزني؛ خودكشي
رفتار خصومت‌آميز نسبت به ديگران
بازگشت، غفلت در انجام وظايف، ولگردي يا حبس رفتن
درمان
اصول كلي
تشخيص از طريق مشاهده علايم بيماري توسط سايرين تأييد مي‌شود.
- اخذ سابقه طبي، سابقه رفتاري، معاينه فيزيكي و ارزيابي رواني توسط يك پزشك توصيه مي‌گردد.
- هيچ آزمون اختصاصي براي تشخيص اسكيزوفرني وجود ندارد. براي اثبات اين تشخيص، علايم بايد حداقل 6 ماه در زمان‌هايي از زندگي تداوم يافته باشد. برخي بررسي‌هاي طبي نيز به‌منظور رد ساير بيماري‌هاي احتمالي عامل بيماري استفاده مي‌شوند.
- هدف از درمان، كمك به بيمار براي بازگشت به عالم واقعيت است. درمان با داروهاي تخفيف‌دهنده علايم شروع مي‌شود.
- پس از كنترل علايم، درمان با روان‌درماني و توانبخشي كه به فرد در جهت كسب دوباره مهارت‌ها و الگوهاي رفتاري طبيعي كمك مي‌كند، ادامه مي‌يابد.
- خانواده و ساير افراد داراي نقش مهم در زندگي بيمار نيز بايد در درمان مشاركت داشته باشند تا معضلات بيمار را درك كرده و بدانند براي كمك به بيمار چه مي‌توانند انجام دهند. بيماران دچار اسكيزوفرني گاهي در زندگي با ديگران مشكل دارند.
داروها
داروهاي ضدسايكوز معمولاً تجويز مي‌شود. برخي از اين داروها خوراكي بوده و برخي به‌طور تزريقي تجويز مي‌شوند. اگر عوارض يك دارو خيلي شديد بوده و يا علايم بيماري با آن كنترل نگردند، داروي ديگري تجويز مي‌شود. با برطرف شدن علايم مقدار تجويزي دارو كاهش مي‌يابد. در اكثر بيماران مصرف مادام‌العمر اين داروها لازم است.
داروهاي آرامبخش نظير بنزوديازپين‌ها ممكن است در شروع درمان لازم باشد.
فعاليت
در زمان ابتلا به اين بيماري معمولاً محدوديتي وجود ندارد مگر با نظر پزشك.
رژيم غذايي
يك رژيم غذايي متعادل براي حفظ سلامت مطلوب بدن توصيه مي‌شود.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر يكي از اعضاي خانواده تان شما داراي علايم اسكيزوفرني باشد.
تداوم يا تشديد علايم پس از شروع درمان
اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
شرح بيماري
اسكيزوفرني گروهي از اختلالات رواني شامل انواع اسكيزوفرني كاتاتونيك، پارانوييد، آشفته، تمايزنيافته و باقيمانده. واژه «اسكيزو» به‌معني گسيختگي است و «فرني» نيز به ذهن و روان اشاره دارد. اسكيزوفرني اغلب به اختلال گسيختگي شخصيتي اشاره دارد، زيرا افكار و احساسات فرد مبتلا به اين عارضه داراي ارتباط منطقي و معمول با يكديگر نيستند. فرد مبتلا قادر نيست تخيلات خود را از واقعيت افتراق دهد و بنابراين رفتاري غيرمنطقي و غيرعادي دارد.
علايم شايع
ظاهر شدن علايم زير در بيمار ممكن است ماه‌ها تا سال‌ها به‌طول انجامد:
دوري‌گزيني و درون‌گرايي بيش از معمول
از دست دادن انگيزه‌ها
محدوديت شديد هيجانات، يا بروز نابجاي هيجانات
هذيان‌ها (باورهاي كاذب و غيرواقعي تغييرناپذير)
توهم (يك تجربه حسي منشأگرفته از ذهن، مثلاً شنيدن صداها يا ديدن چيزهايي كه وجود خارجي ندارند)
اختلال تفكر كه خود را با تكلم آشفته و غيرمرتبط نشان مي‌دهد.
وجود اين باور در بيمار كه ديگران افكار وي را شنيده يا مي‌دزدند يا او را تحت كنترل دارند.
اسكيزوفرني پارانوييد ـ در اين نوع به‌طور غالب رفتارهاي مبتني بر سوءظن به ديگران و رفتارهاي پارانوييد ديده مي‌شود.
علل
علت واقعي آن مشخص نشده است. به‌نظر مي‌رسد عوامل ارثي در آن نقش داشته باشند؛ عوامل محيطي نيز ممكن است در ايجاد آن دخيل باشند.
عوامل تشديد كننده بيماري
سابقه خانوادگي اسكيزوفرني
پيشگيري
پيشگيري خاصي براي آن شناخته نشده است.
عواقب موردانتظار
درمان در اكثر اين بيماران مؤثر بوده و آنها را قادر مي‌سازد تا به درجات مختلف از استقلال فردي بازگردند. حدود 30% بيماران به زندگي طبيعي و شغل خود بازمي‌گردند. گاهي اين اختلال به‌طور كامل برطرف مي‌شود.
عوارض احتمالي
ناتواني مادام‌العمر
خودزني؛ خودكشي
رفتار خصومت‌آميز نسبت به ديگران
بازگشت، غفلت در انجام وظايف، ولگردي يا حبس رفتن
درمان
اصول كلي
تشخيص از طريق مشاهده علايم بيماري توسط سايرين تأييد مي‌شود.
- اخذ سابقه طبي، سابقه رفتاري، معاينه فيزيكي و ارزيابي رواني توسط يك پزشك توصيه مي‌گردد.
- هيچ آزمون اختصاصي براي تشخيص اسكيزوفرني وجود ندارد. براي اثبات اين تشخيص، علايم بايد حداقل 6 ماه در زمان‌هايي از زندگي تداوم يافته باشد. برخي بررسي‌هاي طبي نيز به‌منظور رد ساير بيماري‌هاي احتمالي عامل بيماري استفاده مي‌شوند.
- هدف از درمان، كمك به بيمار براي بازگشت به عالم واقعيت است. درمان با داروهاي تخفيف‌دهنده علايم شروع مي‌شود.
- پس از كنترل علايم، درمان با روان‌درماني و توانبخشي كه به فرد در جهت كسب دوباره مهارت‌ها و الگوهاي رفتاري طبيعي كمك مي‌كند، ادامه مي‌يابد.
- خانواده و ساير افراد داراي نقش مهم در زندگي بيمار نيز بايد در درمان مشاركت داشته باشند تا معضلات بيمار را درك كرده و بدانند براي كمك به بيمار چه مي‌توانند انجام دهند. بيماران دچار اسكيزوفرني گاهي در زندگي با ديگران مشكل دارند.
داروها
داروهاي ضدسايكوز معمولاً تجويز مي‌شود. برخي از اين داروها خوراكي بوده و برخي به‌طور تزريقي تجويز مي‌شوند. اگر عوارض يك دارو خيلي شديد بوده و يا علايم بيماري با آن كنترل نگردند، داروي ديگري تجويز مي‌شود. با برطرف شدن علايم مقدار تجويزي دارو كاهش مي‌يابد. در اكثر بيماران مصرف مادام‌العمر اين داروها لازم است.
داروهاي آرامبخش نظير بنزوديازپين‌ها ممكن است در شروع درمان لازم باشد.
فعاليت
در زمان ابتلا به اين بيماري معمولاً محدوديتي وجود ندارد مگر با نظر پزشك.
رژيم غذايي
يك رژيم غذايي متعادل براي حفظ سلامت مطلوب بدن توصيه مي‌شود.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر يكي از اعضاي خانواده تان شما داراي علايم اسكيزوفرني باشد.
تداوم يا تشديد علايم پس از شروع درمان
اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
