پرسش :
اريتم گرهي چیست و چگونه درمان می شود؟
پاسخ :
شرح بيماري
اريتم گرهي عبارت است از يك بيماري التهابي پوست و بافت زير پوست كه مشخصه عمده آن وجود گره‌هاي قرمز و دردناك بر روي پا، خصوصاً پوست روي استخوان‌هاي بزرگ ساق پا است. اين بيماري گاهي در بازوها يا ساير نواحي بدن رخ مي‌دهد. احتمال بروز آن در دختران و خانم‌هاي 40-12 سال زيادتر است.
علايم شايع
گره‌هايي با ويژگي‌هاي زير:
قرمز، دردناك يا حساس به لمس، و گرم
بزرگ (10-4 سانتيمتر). معمولاً بيش از 6 گره در يك زمان ظاهر نمي‌شوند.
گره‌ها معمولاً ناگهاني ظاهر مي‌شوند. غالباً علايم ديگري مثل تب، و نيز تورم، قرمزي، و حساسيت به لمس در مچ پا و زانو همراه با اين گره‌ها وجود دارند.
گره‌ها در عرض 10-7 روز از رنگ صورتي به قرمز به آبي به قهوه‌اي تغيير رنگ مي‌دهند.
علل
گاهي ناشناخته است. علل شناخته‌شده عبارتند از:
مصرف داروهايي مثل قرص‌هاي ضد بارداري (خصوصاً آنهايي كه استروژن بالايي دارند)، سولفوناميدها، يديدها و بروميدها
بروز يك عفونت مثل عفونت‌هاي استرپتوككي (شايعتر از بقيه)، كوكسيديوايدوميكوز، هيستوپلاسموز، ساركوييدوز، بلاستوميكوز، سل، و عفونت‌هاي ناشي از باكتري‌هاي يرسينيا
بيماري‌هاي خودايمني
التهاب مزمن روده
مشكل در پروتئين‌هاي خون
خوردن غذاهايي كه حاوي رنگ‌ها يا مواد نگهدارنده هستند.
سرطان
عوامل تشديد كننده بيماري
حاملگي
مشكلاتي كه در قسمت علل ذكر شد.
پيشگيري
در صورتي كه علت شناسايي شده باشد، مي‌توان آن را حذف يا درمان نمود.
عواقب موردانتظار
گره‌هاي ظاهرشده در عرض 20-10 روز كوچك شده و حساسيت آنها به لمس كاهش مي‌يابد. اما ممكن است در همين بين گره‌هاي ديگري ظاهر شوند. به اين ترتيب بيماري ممكن است تا چندين ماه ادامه يابد. وقتي كه ديگر گرهي ظاهر نشود، اريتم گرهي احتمالاً هرگز باز نخواهد گشت. با درمان بهبودي زودتر حاصل مي‌شود.
عوارض احتمالي
انتظار نمي‌رود كه در اثر اريتم گرهي عارضه‌اي به‌وجود آيد.
امكان دارد برحسب علت زمينه‌ساز اريتم گرهي، عوارضي رخ دهند.
درمان
اصول كلي
اقدامات تشخيصي ممكن است شامل آزمايش خون (مثلاً بررسي ميزان پادتن ضد استرپتوكك يا بررسي سرعت رسوب گلبول‌هاي قرمز)، يا عكس‌برداري از قفسه سينه براي بررسي وجود ساركوييدوز يا سل، باشد.
- درمان بيماري زمينه‌ساز
- حتي‌المقدور توقف مصرف داروهايي كه بالقوه باعث بروز اين بيماري مي‌شوند.
- هر زمان كه امكان دارد، پا را بالا نگه داريد.
- از باند الاستيك يا جوراب‌هاي مناسب براي حفاظت از پا استفاده كنيد.
- براي تسريع بهبود بيماري و تخفيف درد و ناراحتي از كمپرس مرطوب استفاده كنيد يا پاي خود را در آب غوطه‌ور سازيد. كمپرس آب گرم معمولاً براي تخفيف درد يا التهاب بهتر است. در عوض، براي خارش بهتر است از كمپرس آب خنك استفاده شود.
داروها
براي درد و ناراحتي خفيف مي‌توان از آسپيرين استفاده نمود (از نوع پوشش‌دار آن استفاده كنيد تا دچار ناراحتي معده نشويد(.
امكان دارد داروهاي ديگري براي رفع درد تجويز شوند.
در موارد شديد ممكن است از كورتيكواستروييدها استفاده شود.
مصرف داروهاي موضعي (ماليدني) معمولاً كمك‌كننده نيست.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
تا حدي كه مي‌توانيد در رختخواب استراحت كنيد طوري كه پايتان بالا باشد. وقتي علايم تخفيف يافتند، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي عادي خود را تدريجاً از سرگيريد. حدود 3 هفته فرصت دهيد تا بهبودي حاصل شود.
رژيم غذايي
رژيم خاصي توصيه نمي‌شود.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يك از اعضاي خانواده تان علايم اريتم گرهي را داريد.
اگر موارد زير حين درمان رخ دهند:
- بروز تب؛ يا اينكه علايم در عرض 3 روز از شروع درمان رو به بهبود نگذارند.
- اگر هرگونه علامت جديدي ظاهر شود كه شما فكر مي‌كنيد ممكن است به‌علت بيماري يا داروي تجويزشده باشد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پزشکان ایران
شرح بيماري
اريتم گرهي عبارت است از يك بيماري التهابي پوست و بافت زير پوست كه مشخصه عمده آن وجود گره‌هاي قرمز و دردناك بر روي پا، خصوصاً پوست روي استخوان‌هاي بزرگ ساق پا است. اين بيماري گاهي در بازوها يا ساير نواحي بدن رخ مي‌دهد. احتمال بروز آن در دختران و خانم‌هاي 40-12 سال زيادتر است.
علايم شايع
گره‌هايي با ويژگي‌هاي زير:
قرمز، دردناك يا حساس به لمس، و گرم
بزرگ (10-4 سانتيمتر). معمولاً بيش از 6 گره در يك زمان ظاهر نمي‌شوند.
گره‌ها معمولاً ناگهاني ظاهر مي‌شوند. غالباً علايم ديگري مثل تب، و نيز تورم، قرمزي، و حساسيت به لمس در مچ پا و زانو همراه با اين گره‌ها وجود دارند.
گره‌ها در عرض 10-7 روز از رنگ صورتي به قرمز به آبي به قهوه‌اي تغيير رنگ مي‌دهند.
علل
گاهي ناشناخته است. علل شناخته‌شده عبارتند از:
مصرف داروهايي مثل قرص‌هاي ضد بارداري (خصوصاً آنهايي كه استروژن بالايي دارند)، سولفوناميدها، يديدها و بروميدها
بروز يك عفونت مثل عفونت‌هاي استرپتوككي (شايعتر از بقيه)، كوكسيديوايدوميكوز، هيستوپلاسموز، ساركوييدوز، بلاستوميكوز، سل، و عفونت‌هاي ناشي از باكتري‌هاي يرسينيا
بيماري‌هاي خودايمني
التهاب مزمن روده
مشكل در پروتئين‌هاي خون
خوردن غذاهايي كه حاوي رنگ‌ها يا مواد نگهدارنده هستند.
سرطان
عوامل تشديد كننده بيماري
حاملگي
مشكلاتي كه در قسمت علل ذكر شد.
پيشگيري
در صورتي كه علت شناسايي شده باشد، مي‌توان آن را حذف يا درمان نمود.
عواقب موردانتظار
گره‌هاي ظاهرشده در عرض 20-10 روز كوچك شده و حساسيت آنها به لمس كاهش مي‌يابد. اما ممكن است در همين بين گره‌هاي ديگري ظاهر شوند. به اين ترتيب بيماري ممكن است تا چندين ماه ادامه يابد. وقتي كه ديگر گرهي ظاهر نشود، اريتم گرهي احتمالاً هرگز باز نخواهد گشت. با درمان بهبودي زودتر حاصل مي‌شود.
عوارض احتمالي
انتظار نمي‌رود كه در اثر اريتم گرهي عارضه‌اي به‌وجود آيد.
امكان دارد برحسب علت زمينه‌ساز اريتم گرهي، عوارضي رخ دهند.
درمان
اصول كلي
اقدامات تشخيصي ممكن است شامل آزمايش خون (مثلاً بررسي ميزان پادتن ضد استرپتوكك يا بررسي سرعت رسوب گلبول‌هاي قرمز)، يا عكس‌برداري از قفسه سينه براي بررسي وجود ساركوييدوز يا سل، باشد.
- درمان بيماري زمينه‌ساز
- حتي‌المقدور توقف مصرف داروهايي كه بالقوه باعث بروز اين بيماري مي‌شوند.
- هر زمان كه امكان دارد، پا را بالا نگه داريد.
- از باند الاستيك يا جوراب‌هاي مناسب براي حفاظت از پا استفاده كنيد.
- براي تسريع بهبود بيماري و تخفيف درد و ناراحتي از كمپرس مرطوب استفاده كنيد يا پاي خود را در آب غوطه‌ور سازيد. كمپرس آب گرم معمولاً براي تخفيف درد يا التهاب بهتر است. در عوض، براي خارش بهتر است از كمپرس آب خنك استفاده شود.
داروها
براي درد و ناراحتي خفيف مي‌توان از آسپيرين استفاده نمود (از نوع پوشش‌دار آن استفاده كنيد تا دچار ناراحتي معده نشويد(.
امكان دارد داروهاي ديگري براي رفع درد تجويز شوند.
در موارد شديد ممكن است از كورتيكواستروييدها استفاده شود.
مصرف داروهاي موضعي (ماليدني) معمولاً كمك‌كننده نيست.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
تا حدي كه مي‌توانيد در رختخواب استراحت كنيد طوري كه پايتان بالا باشد. وقتي علايم تخفيف يافتند، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي عادي خود را تدريجاً از سرگيريد. حدود 3 هفته فرصت دهيد تا بهبودي حاصل شود.
رژيم غذايي
رژيم خاصي توصيه نمي‌شود.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يك از اعضاي خانواده تان علايم اريتم گرهي را داريد.
اگر موارد زير حين درمان رخ دهند:
- بروز تب؛ يا اينكه علايم در عرض 3 روز از شروع درمان رو به بهبود نگذارند.
- اگر هرگونه علامت جديدي ظاهر شود كه شما فكر مي‌كنيد ممكن است به‌علت بيماري يا داروي تجويزشده باشد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پزشکان ایران
