پرسش :

اين حقير براى اداى فريضه حج از طريق آزاد مشرّف شدم، در مكّه به يك كاروان، كه حجّاج آن هم از طريق آزاد مشرّف شده بودند ملحق گرديدم، چند نفر ديگر مثل بنده به آن كاروان ملحق شدند، مبلغى كه با مدير كاروان قرار گذاشتند دلار بود، ولى بنده فقط در مكّه با كاروان مزبور بودم و براى زيارت مدينه جداگانه مشرّف شدم، بعد از مراجعت از مكّه از مدير كاروان، كه از دوستان بود،كردم چه مبلغ بايد بابت اقامت در مكّه به شما بدهم؟ ايشان فرمودند: »هر مقدار كه مايل هستى« چندين مرتبهكردم، ايشان همين جواب را دادند، تا اين كه در يك مسأله شغلى بين بنده و ايشان مشاجره و درگيرى واقع شد، حال ايشان مى گويد: »براى چند روز اقامت در مكّه كه در كاروان من بوديد بايد مبلغ دلار بدهيد« بنده عرض كردم: »شما جهت اقامت در مكّه و مدينه از ديگران دلار گرفتيد، حال من كه فقط در مكّه با شما همسفر بودم بايد دلار بدهم؟« لطفاً وظيفه بنده را مرقوم فرماييد كه چگونه عمل كنم تا مديون نباشم؟

پاسخ :
جواب: بايد محاسبه شود مبلغى كه از ديگران مى گرفته طبق نظر اهل خبره چه مقدار آن در مقابل اقامت در مكّه و چه مقدار در مقابل اقامت در مدينه قرار مى گرفته، به همان نسبت بپردازيد و بيش از آن بدهكار نيستيد.
استفتائات آيت الله العظمي مكارم شيرازي )جلد اول