پرسش :

استفاده ازشناسنامه فردمتوفی در زمینه های مختلف اقتصادی و اجتماعی و... چه حکمی دارد؟

پاسخ :
دولت هر کشور و از جمله دولت جمهوری اسلامی ایران برای شناسایی و ارائه هر چه بهتر خدمات به شهر وندان خود قوانین و راه کارهایی دارند. از جمله برای تعیین هویت افراد، برای هر فردی که عضوی از این کشور می باشد یک جلد شناسنامه صادر می کنند که مختص به همان فرد می باشد و کلیه اطلاعات فردی او همچون:تولد، ازدواج، اولاد، رأی دادن، فوت و ....در آن ثبت می شود و هر فرد به واسطه آن شناسایی میگردد و خدمات به او ارائه می گردد. از نظر قانون همه کشورها تنها دارنده شناسنامه است که مجاز به استفاده از آن خواهد بود. و استفاده و تصرف دیگران در آن چه با اجازه صاحب آن و چه بدون آن تخلف از قانون محسوب می شود.با مرگ صاحب شناسنامه ، شناسنامه او باطل شده و هیچ گونه ارزش قانونی نخواهد داشت
بنابراین استفاده از شناسنامه دیگران مخصوصا فرد متوفی، نوعی تخلف و سرپیچی از قانون است که از نظر اسلام به هیچ وجه جایز نمی باشد و به موجب قانون تخلفات، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه ای کسی که مرتکب چنین عملی شود به حبس و یا پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهدشد[1].از طرف دیگر عدم رعایت قوانین و دستورات جمهوری اسلامی ایران (مخصوصاً در چنین موردی) خلاف شرع بوده و حرام است.[2]
کلیه مراجع عظام نیز استفاده از اموالی که مختص به یک فرد می باشد، توسط دیگران را جایز ندانسته و تصرف در آن را موجب ضمان می دانند که فرد با انجام آن از قوانین و مقررات حکومت اسلامی تخلف نموده است.
لذا استفاده از شناسنامه فرد متوفی در هر زمینه اعم از اقتصادی، اجتماعی و ... جایز نمی باشد.
پی نوشتها:
[1] . ر. ک: سایت سازمان ثبت احوال کشور.
[2] مقام معظم رهبری استفتا ئات ،توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج‏2، ص: 991
http://farsi.islamquest.net