پرسش :
در کشور ما، مجلس خبرگان، ناظران بر رهبر حکومت اسلامی هستند. چرا این افراد با رأی مردم انتخاب می شوند؟ و آیا در شرع مقدس، مردم صلاحیت انتخاب افرادی که ناظر بر ولی فقیه اند را دارند؟
پاسخ :
نخست باید به این نکته توجه داشت که در ایجاد و تشکیل یک حکومت اسلامی در زمان غیبت معصومان (ع)، دو رکن تأثیرگذار وجود دارد:
1. پیشوایان دینی مدیر و مدبر و با تقوا و شجاع و ... .
2. مردم دینداری که پشتیبان حکومت دینی بوده و از رعایت اصول و آموزه های اسلامی توسط آنان مطمئن باشند.
در این راستا و با توجه به این که امامان معصوم، شاخصه هایی؛ نظیر تقوا، شجاعت، مخالفت با هواهای نفسانی و ... را برای انتخاب راهنمایان دینی اعلام کرده اند،[1] بدیهی است که مخاطب این گونه احادیث، مردمی هستند که باید به وجود این شاخصه ها در دانشمندانی که تصمیم به پیروی از آنان را دارند، مطمئن شوند.
جالب است بدانید در همان روایتی که مردم را به پیروی از دانشمندان دینی فرا می خواند، به افرادی اشاره کرده که کورکورانه و بدون تحقیق در مورد ضوابط و شاخصه های لازم در پیشوایان دینی، از برخی از به ظاهر دانشمندانی پیروی می کنند که به شدت دنیا طلب و متعصب بوده و آشکارا مرتکب گناه می شوند. این روایت، چنین مقلدان و پیروانی را به یهودیان تشبیه کرده است![2]
از طرفی، در جامعه ای وسیع و گسترده، امکان نظارت و بررسی رفتار و کردار پیشوایان دینی از طرف آحاد مردم امکان پذیر نیست. بر این اساس، مردم باید افرادی که شناخت بیشتری نسبت به آنان دارند را انتخاب کرده و از آنان بخواهند تا وجود و ادامۀ شاخصه های ارائه شده از طرف معصومان را در رهبران دینی خود تحت نظارت و کنترل داشته باشند. بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس خبرگان نیز در راستای همین امر مهم ایجاد شده است.
پی نوشتها:
[1] حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 27، ص 131، ح 33401، مؤسسة آل البیت، قم، 1409 هـ ق. "فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوه".
[2] "وَ كَذَلِك عَوَامُّنَا إِذَا عَرَفُوا مِنْ عُلَمَائِهِمُ الْفِسْقَ الظَّاهِرَ وَ الْعَصَبِيَّةَ الشَّدِيدَةَ وَ التَّكَالُبَ عَلَى الدُّنْيَا وَ حَرَامِهَا فَمَنْ قَلَّدَ مِثْلَ هَؤُلَاءِ فَهُوَ مِثْلُ الْيَهُودِ الَّذِينَ ذَمَّهُمُ اللَّهُ بِالتَّقْلِيدِ لِفَسَقَةِ عُلَمَائِهِمْ".
منبع: http://farsi.islamquest.net
نخست باید به این نکته توجه داشت که در ایجاد و تشکیل یک حکومت اسلامی در زمان غیبت معصومان (ع)، دو رکن تأثیرگذار وجود دارد:
1. پیشوایان دینی مدیر و مدبر و با تقوا و شجاع و ... .
2. مردم دینداری که پشتیبان حکومت دینی بوده و از رعایت اصول و آموزه های اسلامی توسط آنان مطمئن باشند.
در این راستا و با توجه به این که امامان معصوم، شاخصه هایی؛ نظیر تقوا، شجاعت، مخالفت با هواهای نفسانی و ... را برای انتخاب راهنمایان دینی اعلام کرده اند،[1] بدیهی است که مخاطب این گونه احادیث، مردمی هستند که باید به وجود این شاخصه ها در دانشمندانی که تصمیم به پیروی از آنان را دارند، مطمئن شوند.
جالب است بدانید در همان روایتی که مردم را به پیروی از دانشمندان دینی فرا می خواند، به افرادی اشاره کرده که کورکورانه و بدون تحقیق در مورد ضوابط و شاخصه های لازم در پیشوایان دینی، از برخی از به ظاهر دانشمندانی پیروی می کنند که به شدت دنیا طلب و متعصب بوده و آشکارا مرتکب گناه می شوند. این روایت، چنین مقلدان و پیروانی را به یهودیان تشبیه کرده است![2]
از طرفی، در جامعه ای وسیع و گسترده، امکان نظارت و بررسی رفتار و کردار پیشوایان دینی از طرف آحاد مردم امکان پذیر نیست. بر این اساس، مردم باید افرادی که شناخت بیشتری نسبت به آنان دارند را انتخاب کرده و از آنان بخواهند تا وجود و ادامۀ شاخصه های ارائه شده از طرف معصومان را در رهبران دینی خود تحت نظارت و کنترل داشته باشند. بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس خبرگان نیز در راستای همین امر مهم ایجاد شده است.
پی نوشتها:
[1] حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 27، ص 131، ح 33401، مؤسسة آل البیت، قم، 1409 هـ ق. "فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوه".
[2] "وَ كَذَلِك عَوَامُّنَا إِذَا عَرَفُوا مِنْ عُلَمَائِهِمُ الْفِسْقَ الظَّاهِرَ وَ الْعَصَبِيَّةَ الشَّدِيدَةَ وَ التَّكَالُبَ عَلَى الدُّنْيَا وَ حَرَامِهَا فَمَنْ قَلَّدَ مِثْلَ هَؤُلَاءِ فَهُوَ مِثْلُ الْيَهُودِ الَّذِينَ ذَمَّهُمُ اللَّهُ بِالتَّقْلِيدِ لِفَسَقَةِ عُلَمَائِهِمْ".
منبع: http://farsi.islamquest.net
