پرسش :

نظر اسلام دربارۀ شطرنج چیست و شطرنج و امامان چه رابطه ای داشتند؟

پاسخ :
بازی با آلات قمار در اسلام،حتی بدون شرط بردو باخت جایز نمی باشد،[1] همان طور که بازی با غیر از آلات قمار ولی با شرط بندی و برد و باخت(قمار) جایز نمی باشد.[2]
شطرنج در روایات ما و با توجه به کاربردی که داشته است جزء آلات قمار شمرده شده است و طبیعتاً بازی با آن حتی بدون برد و باخت ،حرام است.
امام صادق(ع) می فرماید: " شطرنج از باطل است" و " هر آن چه که با آن قمار شود میسر است."[3]
اما همان طور که استفاده می شود، دو چیز حرام است؛ اول: برد و باخت و قمار کردن، دوم: بازی با آلات قمار ، پس اگر وسیله ای بر اثر مرور زمان و شرایط موجود، از آلت قمار بودن خارج شود و غالباً در بازی با آن، برد و باخت نشود، بازی با آن حرام نیست، لذا حضرت امام خمینی در استفتائی که از ایشان دربارۀ بازی با شطرنج شده است، به همین مطلب اشاره کرده اند:
سؤال :اگر شطرنج آلات قمار بودن خود را به‏طور كلى از دست داده باشد و چون امروز تنها به عنوان يك ورزش فكرى از آن استفاده گردد بازى با آن چه صورتى دارد؟
جواب: بر فرض مذكور اگر برد و باختى در بين نباشد اشكال ندارد.[4]
پی نوشتها:
[1] حلی،جعفر بن حسن ،شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، ج‏4، ص 117،قم،اسماعیلیان،1408.
[2] حلی،حسن بن یوسف،منتهى المطلب في تحقيق المذهب ،ص 1012،قم،1333 قمری.
[3] کلینی،کافی،ج6،ص 435،ح 1و 4،دار الکتب الاسلامیه،تهران،1407قمری.
[4] امام خمینی، روح الله ،صحیفه امام،ج21،ص 129،موسسه تنظیم و نشر امام خمینی،تهران،1386.
منبع: http://farsi.islamquest.net