پرسش :

چرا قرآن دستور اقتدا به پيامبراکرم(ص) داده است؟

پاسخ :
خداي سبحان رسول اكرم(ص) را به عنوان اسوه معرفي كرده است : «لَقد كان لَكم في رسول الله أُسوة حسنة» احزاب/21، چنانكه دستور اعتصام به «حبل الله» داده است: «واعتَصِموا بِحبل الله جميعاً» آل‏عمران/103. «حبل الله» همان قرآن كريم است كه عصاره رسالت است. شخصيت حقوقي رسول اكرم(ص) به صورت قرآن متجلّي شده است و چون قرآن و عترت از يكديگر جدا نبوده، عدل قرآن كريم هستند، در حقيقت دستور اعتصام به عترت نيز داده شده است و چون هر بالعرضي بايد به بالذات برسد و هر بالتبع بايد به بالأصل منتهي گردد، قرآن كه حبل الله است و ما مأمور به اعتصام آن هستيم خود به الله اعتصام مي‏كند و رسول خدا كه اسوه ماست و بايد به او اقتدا كنيم او نيز به الله اقتدا مي‏كند. پس بايد به ريسماني چنگ زد كه در دست خداست و به رسولي اقتدا كرد كه به الله اقتدا مي‏كند؛ از اين‏ رو خداي سبحان نوع اوصاف برجسته و اسماي حسنايي كه در قرآن براي خود ثابت مي‏داند براي پيامبر نيز ثابت دانسته، كار او را كار خود مي‏شمرد، چنانكه در بيان خط اصلي، كه خطوط فرعي به آن منتهي مي‏شود، مي‏فرمايد: «انَّ ربي علي صراطٍ مستقيمٍ» هود/56؛ كار خدا، در مقام فعل، بر صراط مستقيم است. «صراط مستقيم» راهي است كه نه بين اجزاي آن اختلاف و تخلف باشد و نه در ميان پويندگان آن مخالفت. مراد از بر صراط مستقيم بودن خداونداين است كه در مقام عمل، نه اختلاف در كار اوست و نه تخلف و همين صفت برجسته كه از اوصاف فعل خداست، براي رسول اكرم(ص) نيز بيان شده است: «انك علي صراطٍ مستقيمٍ» زخرف/43؛تو بر صراط مستقيم هستي. يعني عقيده، خلق و عمل تو بر صراط مستقيم است.
انسان كامل، هم ميزان قسطِ اعمال است و هم صراط مستقيم. پس كار خدا بر صراط مستقيم است، رسول او نيز بر صراط مستقيم است. كاري كه خدا انجام مي‏دهد رسول اكرم(ص) نيز كه آيينه خدانما و مظهر حق است در نشئه امكان انجام مي‏دهد، گرچه كار خدا بالذات است و كار رسول او بالعرض؛ يكي ظاهر است و ديگري مظهر، يكي خالق است و ديگري مخلوق، ليكن كار كه صفت فعل است و از مقام فعل واجب انتزاع مي‏شود، موجودي است مخلوق، ممكن و حادث.
بنابر اين دستور اقتداي به پيامبر(ص) براي آن است كه او صراط مستقيم و متخلق به اخلاق خداست و اقتداي به او پيمودن صراط مستقيم است؛ و فرمان اعتصام به ريسمان خدا براي اين است كه حبل خدا به عصمت الهي معتصم است.1
پی نوشت:
1. آيت الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)
منبع: www.payambarazam.ir