پرسش :

چرا در حج باید قربانی کنیم آيا اين ظلم نيست كه برخي از جانداران به خاطر انسان يا موجودات ديگر قرباني شوند؟

پاسخ :
هر چيزي فلسفه‏اي براي وجود خود دارد كه در چارچوب آن كمال مي‏يابد و ارجمند است. ارزش علفزار به آن است كه حيوانات در آن به چرا مشغول شوند و بين دام و زمين سرسبز تبادل برقرار گردد و حال اگر تمامي زمين سرسبز باشد ولي هيچ حيواني نباشد كه از آن تغذيه كند و طبيعتا حلقه‏هاي بعدي هم در كار نباشد نمي‏توان براي همه سبزه‏زار فلسفه‏اي يافت.
حيات بر روي زمين هدفمند است و اين هدفمندي كه از طرح و برنامه واحدي سرچشمه گرفته است اين اقتضا را دارد كه موجودات به يكديگر وابسته و در زنجيره كمال يكديگر قرار گيرند مجموع اين زنجيره براي بقا و حيات و كمال انسان تنظيم شده است، خلق لكم ما في الارض جميعا .
اگر حيواني علفي را مي‏خورد اين ظلم به علف نيست بلكه كمال آن است و اگر حيوان ديگري آن حيوان را مي‏خورد باز كمال آن حيوان محسوب مي‏گردد و اگر انسان‏ها حيواناتي را مي‏خورند باز كمال آن حيوان در همين است.
اصولاً اكوسيستم حيات بر روي زمين زنجيره‏وار است و همه در خدمت يكديگرند. اگر نهنگي روزي يك تن ماهي مي‏خورد به همان اندازه در تعادل حيات درياها نقش دارد و بدون نهنگ حيات دريا در خطر است. البته آنچه گفته شد تنها زاويه‏اي كوچك از سيستم پيچيده حيات است. ده‏ها جهت و فلسفه ديگر براي آن مطرح است كه در اين مختصر نمي‏گنجد. بنابراين اگر حيواني گياهان را و حيواني حيوان ديگر را مي‏خورد در مجموع به نفع بقايحيات و تعادل آن است.
لازم به ذكر است تنها موجودي كه بر هم زننده تعادل حيات و فنا كننده آن است انسان است كه با زياده‏روي‏ها و ظلم خود مجموعه حيات را با خطر مواجه ساخته است.
www.eporsesh.com