پرسش :

من عاشق امام حسین (علیه السلام) هستم، اما در ایام محرم حوصله مسجد رفتن را ندارم، چرا که فایده ای در آن نمی بینم، آیا شرکت کردن در این مجالس نفعی هم به حال ما دارد یا خیر؟

پاسخ :
پاسخ از حضرت آيت الله العظمي جوادي آملي (حفظه الله):
شرکت در مراسم مذهبی و عزاداری سالار شهیدان، فواید و منافع بسیار دارد؛ چنان‏که امام حسین (علیه‏السلام) فرمودند: کسی که به سوی ما بیاید یعنی در مجالس مذهبی حضور یابد کتاب‏های مربوط به ما را بخواند و سنّت و سیرت ما را بیاموزد، از چهار فایده که قبلا ً به آن‏ها اشاره شد، بهره‏مند می‏شود:
۱. با آیات محکم الهی و جهان بینی و معارف توحیدی آشنا می‏شود.
۲. اگر ادراک عمیق معارف دینی میسور او نبود، داستان‏های عدالت‏آموز و تعدیل امور و قوا را می‏آموزد.
۳. اگر ادراک او در مرحلهٴ پایین‏تری بود، هماهنگی اجتماعی و آداب برادری و دوستی و آیین داد و ستد را فرا می‏گیرد.
۴. اگر به هیچ یک از این‏ها دست نیافت، دست کم از همنشینی با عالمان برخوردار می‏شود و مشکلاتش را در حضور آنان رفع می‏کند یا گرفتار مشکلات تازه نمی‏شود. البته کمال استفاده در جمع بین فواید چهارگانه است؛ وگرنه به مقدار توان باید بین آن‏ها جمع نماید؛ «من أتانا لم‏یَعدَم خصلةً من أربع: آیةً محکمةً و قضیّةً عادلةً و أخاً مستفاداً و مجالسةَ العلماء»[۱].
بنابراین رهنمود، برنامه‏های تبلیغات اسلامی و محافلی که به نام امام حسین (علیه‏السلام) گرم و روشن است، باید دربارهٴ معارف بلند توحید، نبوت، معاد و دیگر اصول اعتقادی یا در زمینهٴ شناساندن احکام شرع یا پیرامون سنن و آداب اخلاقی و اجتماعی از دیدگاه اسلام باشد یا در کنار این مسائل علمی و مجالس علمی، برادری و اتحاد و محبّت نصیب افراد شرکت کننده یا خوانندهٴ کتاب‏های مربوط شود و نیز بر اثر دیدار با عالمان و مجالست با آنان، ادب علمی و اجتماعی فراگرفته شود؛ وگرنه بهرهٴ این تبلیغات و محافل، از لحاظ پیوند با سالار شهیدان منتفی یا اندک خواهد بود.
فایدهٴ دیگر حضور در مراکز مذهبی، اثر شگرف آن در تطهیر جان و تهذیب نفس است. قرآن کریم دربارهٴ این مراکز می‏فرماید: در آن‏جا مردمانی هستند که تطهیر ضمیر و صفای دل را دوست می‏دارند؛ ﴿فیه رجال یحبّون أن یتطهّروا و الله یحبّ المطّهّرین﴾[۲]. تفاوت میان مسجد و مدرسه این است که مدرسه مکان دانش آموختن است؛ ولی در مسجد، افزون بر تعلیم و تعلّم، روح نیز پرورش می‏یابد و از آلودگی‏ها و تیرگی‏ها پاک می‏شود.
چون قرآن و عترت همتای همند، هر جا که از معارف قرآن یا مآثر عترت سخن به میان می‏آید و مردان وارسته‏ای به علم و عمل آن‏ها مبادرت می‏کنند، بارزترین مصداق کلام خدای سبحان است که فرمود: ﴿فی بیوتٍ أذن الله أن ترفع و یذکر فیها اسمه یسبّح له فیها بالغدوّ و الآصال ٭ رجال لا تلهیهم تجارة و لا بیع عن ذکر الله و إقام الصلوة و إیتاء الزکوة یخافون یوماً تتقلّب فیه القلوب و الأبصار﴾[۳].
حسینیه، کانون صرف اشک و آه و مویه بدون معرفت نیست، بلکه جایگاه شناخت و آموزش است. اشکی که از روی اندیشه و خرد جاری شود، چونان چشمهٴ زلال زمزم به انسان، شجاعت و شهامت و صفای باطن می‏بخشد.
پي نوشتها:
[۱] ـ بحار الأنوار، ج۴۴، ص۱۹۵
[۲] ـ سورهٴ توبه، آیهٴ ۱۰۸
[۳] ـ سورهٴ نور، آیات ۳۶ ـ ۳۷
منبع: شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، ص ۲۴۳-۲۵۰