پرسش :
چرا وقتی در قرآن کریم می‌فرماید: «برای زنان بهتر است خود را از نامحرمان بپوشانند»، در کشور ما حجاب اجباری است؟
پاسخ :
آیه‌ای منطبق با معنایی که در سؤال اشاره شده یافت نشد، اگر منظور آیه‌ی خاصی است باید نشانی آن بیان گردد. اما لازم است به نکات ذیل توجه شود:
الف – از جمله آیاتی که به صورت مشخص بر حجاب بانوان تأکید دارد، دو آیه‌ی ذیل است:
«يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِأَزواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤمِنينَ يُدنينَ عَلَيهِنَّ مِن جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدنى أَن يُعرَفنَ فَلا يُؤذَينَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً» (الاحزاب - 59)
ترجمه: اى پيامبر! به همسرانت، و دخترانت و زنان مؤمنين، بگو تا جلباب (حجاب، مقنعه، چادر) خود را پيش بكشند، این به شناخته شدن (به مسلمانی و عفت) و ممانعت از آزار و اذیت نزدیک‌تر است و خداوند همواره آمرزنده و رحیم است.
«وَ قُل لِلمُؤمِناتِ يَغضُضنَ مِن أَبصارِهِنَّ وَ يَحفَظنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنها وَ ليَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَو آبائِهِنَّ أَو آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبنائِهِنَّ أَو أَبناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخوانِهِنَّ أَو بَني إِخوانِهِنَّ أَو بَني أَخَواتِهِنَّ أَو نِسائِهِنَّ أَو ما مَلَكَت أَيمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيرِ أُولِي الإِربَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفلِ الَّذينَ لَم يَظهَرُوا عَلى عَوراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبنَ بِأَرجُلِهِنَّ لِيُعلَمَ ما يُخفينَ مِن زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا المُؤمِنُونَ لَعَلَّكُم تُفلِحُون» (النور – 31)
ترجمه: و به زنان با ايمان بگو چشم از نگاه به مردان اجنبى فرو بندند و فرج‌هاى خويش را حفظ كنند و زينت‌های خويش را جز آن چه آشكار است آشكار نسازند و بايد كه روپوشهايشان را به گريبانها كنند و زينت خويش را نمايان نكنند مگر براى شوهرانشان، يا پدران و يا پدر شوهران يا پسران و يا پسر شوهران و يا برادران و يا خواهرزادگان و يا برادرزادگان و يا زنان و يا آن چه مالك آن شدهاند يا افراد سفيه كه تمايلى به زن ندارند و يا كودكانى كه از اسرار زنان خبر ندارند، و مبادا پاى خويش را به زمين بكوبند تا آن چه از زينتشان كه پنهان است ظاهر شود اى گروه مؤمنان همگى به سوى خدا توبه بريد شايد رستگار شويد.
ب - توضیح: در انسان (اعم از مؤمن یا کفر، عصر جدید یا قدیم، زن یا مرد)، امیال و گرایش‌های فطری متفاوتی وجود دارد که از جمله آنها: «میل به شناخته شدن به خوبی» و نیز «مصون ماندن از هر گونه آسیب، آزار و اذیت» است.
آدمی از یک سو عاشق کمال است و علت هر حرکتی نیز میل به کمال است. مایل است که دارای کمالات باشد، آن کمالات تجلی کنند و همه متوجه کمالات او شوند از او به نیکی و خوبی یاد کنند و از سوی دیگر به دلیل همین عشق به کمال مایل است تا از هر گونه آسیب، آزار و اذیتی [که تحقق به کمال یا حفظ آن را به خطر می‌اندازد] مصون بماند.
خداوند کریم در آیه‌ی اول به زنان مؤمن تأکید می‌نماید: اگر چه کمال «زیبایی» در ظاهر خلقت شما نیز تجلی دارد، ولی شأن شما اجل از این است که فقط به چشم و ابرو و سایر جاذبه‌های جنسی شناخته شوید و فقط به دیده‌ی لذت جنسی به شما نگاه شود. لذا اگر این زیبایی‌ها را (جز از محارم) بپوشانید، به تحقق تمایلات فطری شما مبنی بر شناخته شدن به کمالات، نزدیک‌تر است. چون این گونه شما را به کمال ایمان، کمال عقل، کمال عفت و کمال شخصیت خواهند شناخت. اما با به رخ کشیدن زیبایی‌های ظاهری، شما را فقط به عنوان یک وسیله‌ای برای ارضای بهتر غرایض خود می‌شناسند و در این صورت نیز تنها بهره‌ی شما از خلقت، لذت جنسی دیگران خواهد بود.
فی‌الواقع اگر کمال زن فقط به جمال ظاهری او خلاصه گردد، چه بسا زنان فاسدی که ظاهری زیباتر از زنان عفیفه دارند و خداوند نمی‌پسندد که زنان مؤمنه به مشخصه‌های زنان فاسد شناخته شوند. لذا حجاب است که انسان را به کمال نزدیک می‌گرداند.
از سوی دیگر بیشترین آزار و اذیتی که متوجه زنان می‌شود، از ناحیه‌ی طمع و حرص شهوانی مردان است و بدیهی است که نمایش جاذبه‌های جنسی، این طمع و حرص را بیشتر تحریک می‌کند، تا آن چه که به زن فقط به عنوان یک طعمه ارزش قایل می‌شوند و برای صید این طعمه (مانند شکار و صید حیوانات)، به هر گونه فریب، اغفال ... یا زور متوسل می‌شوند. چنان چه شاهدیم آمار تجاوز در کشورهایی که به اصطلاح آزادی برای زنان را با عریان کردن آنها به نمایش می‌گذارند، به مراتب بیشتر است.
نتیجه آن که خداوند متعال می‌فرماید: روش اتخاذ حجاب به تحقق هر دو هدف شما [نیل به کمال و مصونیت از گزند] نزدیک‌تر است. « ذلِكَ أَدْنى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ – این به شناخته شدن و اذیت نشدن نزدیک‌تر است».
در آیه‌ی دوم نیز خداوند متعال ضمن معرفی محارم، پرهیز از نگاه به نامحرم و پوشاندن زینت‌های زنانه را (اگر در چگونگی راه‌رفتن باشد) از مسببات فلاح و رستگاری دنیا و آخرت بر می‌شمرد.
ج - باید دقت شود که بیان فلسفه‌ها و حکمت‌های یک دستور، سبب نمی‌شود که گمان نماییم، آن دستور فقط جنبه‌ی ارشادی و نصیحتی دارد و انجام دادن یا ندادن آن زیاد فرقی با هم ندارد.
در ابتدای آیات فوق خداوند کریم به نبی خود که رساننده‌ی اوامر الهی به بندگان است می‌فرماید: «قل»، یعنی بگو. چه چیز را بگو؟ بگو که چنین بکنند یا چنان نکنند. اینها همه دستور است.
پس اگر فرمود: ای نبی به زنان مؤمن بگو که حجابشان را رعایت کنند، به نامحرم نگاه نکنند یا ...، این یک حکم و دستور صریح است که انجام آن واجب است. مثل این فرمود: بگو که اقامه‌ی نماز کنند – بگو که به جهاد بروند – بگو از معاصی پرهیز کرده و تقوا پیشه کنند، که همگی دستور است و بیان برخی از فواید دنیوی و اخروی این دستور باید سبب ارتقای علم و دانش و نیز علاقه و تقید بیشتر به آن گردد، نه این که گمان شود پس یک دستور نبوده، بلکه گفته «بهتر است»!
د - اما این که چرا در نظام جمهوری اسلامی ایران رعایت حجاب ضروری قلمداد شده است؟ باید دقت فرمایید که مسئله‌ی «حجاب» یک موضوع صرفاً شخصی نیست، بلکه ضمن تأثیر مستقیم بر فرهنگ و تربیت جامعه، در تمامی رفتارهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، رفاهی و ... تأثیر گذار می‌باشد و به همین دلیل جهان غرب به شدت با حجاب بانوان مخالفت می‌کند. لذا تا وقتی جمهوری اسلامی ایران با رأی و پشتیبانی اکثریت مردم پا برجاست، رعایت حجاب یکی از مطالبات جدی مردم است که نظام باید در تحقق آن بکوشد.
www.aviny.com
آیه‌ای منطبق با معنایی که در سؤال اشاره شده یافت نشد، اگر منظور آیه‌ی خاصی است باید نشانی آن بیان گردد. اما لازم است به نکات ذیل توجه شود:
الف – از جمله آیاتی که به صورت مشخص بر حجاب بانوان تأکید دارد، دو آیه‌ی ذیل است:
«يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِأَزواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤمِنينَ يُدنينَ عَلَيهِنَّ مِن جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدنى أَن يُعرَفنَ فَلا يُؤذَينَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً» (الاحزاب - 59)
ترجمه: اى پيامبر! به همسرانت، و دخترانت و زنان مؤمنين، بگو تا جلباب (حجاب، مقنعه، چادر) خود را پيش بكشند، این به شناخته شدن (به مسلمانی و عفت) و ممانعت از آزار و اذیت نزدیک‌تر است و خداوند همواره آمرزنده و رحیم است.
«وَ قُل لِلمُؤمِناتِ يَغضُضنَ مِن أَبصارِهِنَّ وَ يَحفَظنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنها وَ ليَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَو آبائِهِنَّ أَو آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبنائِهِنَّ أَو أَبناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخوانِهِنَّ أَو بَني إِخوانِهِنَّ أَو بَني أَخَواتِهِنَّ أَو نِسائِهِنَّ أَو ما مَلَكَت أَيمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيرِ أُولِي الإِربَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفلِ الَّذينَ لَم يَظهَرُوا عَلى عَوراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبنَ بِأَرجُلِهِنَّ لِيُعلَمَ ما يُخفينَ مِن زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا المُؤمِنُونَ لَعَلَّكُم تُفلِحُون» (النور – 31)
ترجمه: و به زنان با ايمان بگو چشم از نگاه به مردان اجنبى فرو بندند و فرج‌هاى خويش را حفظ كنند و زينت‌های خويش را جز آن چه آشكار است آشكار نسازند و بايد كه روپوشهايشان را به گريبانها كنند و زينت خويش را نمايان نكنند مگر براى شوهرانشان، يا پدران و يا پدر شوهران يا پسران و يا پسر شوهران و يا برادران و يا خواهرزادگان و يا برادرزادگان و يا زنان و يا آن چه مالك آن شدهاند يا افراد سفيه كه تمايلى به زن ندارند و يا كودكانى كه از اسرار زنان خبر ندارند، و مبادا پاى خويش را به زمين بكوبند تا آن چه از زينتشان كه پنهان است ظاهر شود اى گروه مؤمنان همگى به سوى خدا توبه بريد شايد رستگار شويد.
ب - توضیح: در انسان (اعم از مؤمن یا کفر، عصر جدید یا قدیم، زن یا مرد)، امیال و گرایش‌های فطری متفاوتی وجود دارد که از جمله آنها: «میل به شناخته شدن به خوبی» و نیز «مصون ماندن از هر گونه آسیب، آزار و اذیت» است.
آدمی از یک سو عاشق کمال است و علت هر حرکتی نیز میل به کمال است. مایل است که دارای کمالات باشد، آن کمالات تجلی کنند و همه متوجه کمالات او شوند از او به نیکی و خوبی یاد کنند و از سوی دیگر به دلیل همین عشق به کمال مایل است تا از هر گونه آسیب، آزار و اذیتی [که تحقق به کمال یا حفظ آن را به خطر می‌اندازد] مصون بماند.
خداوند کریم در آیه‌ی اول به زنان مؤمن تأکید می‌نماید: اگر چه کمال «زیبایی» در ظاهر خلقت شما نیز تجلی دارد، ولی شأن شما اجل از این است که فقط به چشم و ابرو و سایر جاذبه‌های جنسی شناخته شوید و فقط به دیده‌ی لذت جنسی به شما نگاه شود. لذا اگر این زیبایی‌ها را (جز از محارم) بپوشانید، به تحقق تمایلات فطری شما مبنی بر شناخته شدن به کمالات، نزدیک‌تر است. چون این گونه شما را به کمال ایمان، کمال عقل، کمال عفت و کمال شخصیت خواهند شناخت. اما با به رخ کشیدن زیبایی‌های ظاهری، شما را فقط به عنوان یک وسیله‌ای برای ارضای بهتر غرایض خود می‌شناسند و در این صورت نیز تنها بهره‌ی شما از خلقت، لذت جنسی دیگران خواهد بود.
فی‌الواقع اگر کمال زن فقط به جمال ظاهری او خلاصه گردد، چه بسا زنان فاسدی که ظاهری زیباتر از زنان عفیفه دارند و خداوند نمی‌پسندد که زنان مؤمنه به مشخصه‌های زنان فاسد شناخته شوند. لذا حجاب است که انسان را به کمال نزدیک می‌گرداند.
از سوی دیگر بیشترین آزار و اذیتی که متوجه زنان می‌شود، از ناحیه‌ی طمع و حرص شهوانی مردان است و بدیهی است که نمایش جاذبه‌های جنسی، این طمع و حرص را بیشتر تحریک می‌کند، تا آن چه که به زن فقط به عنوان یک طعمه ارزش قایل می‌شوند و برای صید این طعمه (مانند شکار و صید حیوانات)، به هر گونه فریب، اغفال ... یا زور متوسل می‌شوند. چنان چه شاهدیم آمار تجاوز در کشورهایی که به اصطلاح آزادی برای زنان را با عریان کردن آنها به نمایش می‌گذارند، به مراتب بیشتر است.
نتیجه آن که خداوند متعال می‌فرماید: روش اتخاذ حجاب به تحقق هر دو هدف شما [نیل به کمال و مصونیت از گزند] نزدیک‌تر است. « ذلِكَ أَدْنى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ – این به شناخته شدن و اذیت نشدن نزدیک‌تر است».
در آیه‌ی دوم نیز خداوند متعال ضمن معرفی محارم، پرهیز از نگاه به نامحرم و پوشاندن زینت‌های زنانه را (اگر در چگونگی راه‌رفتن باشد) از مسببات فلاح و رستگاری دنیا و آخرت بر می‌شمرد.
ج - باید دقت شود که بیان فلسفه‌ها و حکمت‌های یک دستور، سبب نمی‌شود که گمان نماییم، آن دستور فقط جنبه‌ی ارشادی و نصیحتی دارد و انجام دادن یا ندادن آن زیاد فرقی با هم ندارد.
در ابتدای آیات فوق خداوند کریم به نبی خود که رساننده‌ی اوامر الهی به بندگان است می‌فرماید: «قل»، یعنی بگو. چه چیز را بگو؟ بگو که چنین بکنند یا چنان نکنند. اینها همه دستور است.
پس اگر فرمود: ای نبی به زنان مؤمن بگو که حجابشان را رعایت کنند، به نامحرم نگاه نکنند یا ...، این یک حکم و دستور صریح است که انجام آن واجب است. مثل این فرمود: بگو که اقامه‌ی نماز کنند – بگو که به جهاد بروند – بگو از معاصی پرهیز کرده و تقوا پیشه کنند، که همگی دستور است و بیان برخی از فواید دنیوی و اخروی این دستور باید سبب ارتقای علم و دانش و نیز علاقه و تقید بیشتر به آن گردد، نه این که گمان شود پس یک دستور نبوده، بلکه گفته «بهتر است»!
د - اما این که چرا در نظام جمهوری اسلامی ایران رعایت حجاب ضروری قلمداد شده است؟ باید دقت فرمایید که مسئله‌ی «حجاب» یک موضوع صرفاً شخصی نیست، بلکه ضمن تأثیر مستقیم بر فرهنگ و تربیت جامعه، در تمامی رفتارهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، رفاهی و ... تأثیر گذار می‌باشد و به همین دلیل جهان غرب به شدت با حجاب بانوان مخالفت می‌کند. لذا تا وقتی جمهوری اسلامی ایران با رأی و پشتیبانی اکثریت مردم پا برجاست، رعایت حجاب یکی از مطالبات جدی مردم است که نظام باید در تحقق آن بکوشد.
www.aviny.com
.jpg "5 ابزار ضروری برای زنده ماندن در صعودهای زمستانی")
