پرسش :

این شبهه را بسیار در اذهان عمومی مطرح می‌کنند که اگر ولایت انتصابی نبوده و نیست، چگونه این انتصاب برای ولی‌فقیه مجاز شده است؟

پاسخ :
معمولاً جهت ایجاد شبهه، صورت مسئله‌ی اشتباهی را طرح می‌کنند و خود پاسخ اشتباه‌تری به آن می‌دهند و از اذهان عمومی می‌پرسند که: اگر چنین است، پس، چرا ...؟!
باید ابتدا به معانی واژه‌ها و سپس زمینه‌ی تعریف و اجرا توجه نمود. «انتصاب» بدین معناست که شخصی به وطور مستقیم، دیگری را برای تصدی امری منصوب می‌نماید و نقطه‌ی مقابل آن «انتخاب» است، یعنی عده‌ای جمع می‌شوند و بر اساس ملاک‌هایی کسی را برای تصدی امری انتخاب می‌کنند.
عرصه و زمینه‌ی مبحث «ولایت» اسلام و چارچوب آن نیز اوامر و قوانین الهی است.
اصل «ولایت» در اسلام و به تصریح قرآن کریم انتصابی است. یعنی خداوند است که «ولی‌امر» و خلیفه‌ی خود را انتخاب می‌کند و سپس توسط پیامبرش به مردم معرفی می‌نماید و برای انتخاب «ولی» نیز از هیچ کس مشورت و یا اجازه نمی‌گیرد. چنان چه برای معرفی «ولی و ولات امر» تا به قیامت، به رسولش فرمود:
يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرينَ (المائده -67)
اى پيامبر، آن چه را از پروردگارت بر تو نازل شده است به مردم ابلاغ کن. اگر چنين نكنى امر رسالت او را ادا نكرده‏اى. خدا تو را از مردم حفظ مى‏كند، كه خدا مردم كافر را هدايت نمى‏كند. (و ایشان هم در روز غدیر خم این ابلاغ را به گوش جهانیان رساندند).
و فرمود: إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ (المائده - 55)
جز اين نيست كه ولىّ شما خداست و رسول او و مؤمنانى كه نماز مى‏خوانند و هم چنان كه در ركوع‌اند انفاق مى‏كنند.
و فرمود: يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في‏ شَيْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً (النساء - 59)
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، از خدا اطاعت كنيد و از رسول و اولو الامر خويش فرمان بريد. و چون در امرى اختلاف كرديد اگر- به خدا و روز قيامت ايمان داريد- به خدا و پيامبر رجوع كنيد. در اين خير شماست و سرانجامى بهتر دارد.
اما، ولی فقیه، (چنان چه اشاره کردید)، انتصابی نیست و ولی‌فقیه در نظام ما (حضرت امام و حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای) نیز بر اساس انتصاب کسی منصوب نگردیده‌اند. بلکه کاملاً انتخابی برگزیده شده‌اند. بدین صورت که مردم، فقهایی را که می‌توانند فقیه جامع‌الشرایط برای تصدی این مهم بشناسند انتخاب کردند و مجلس خبرگان تشکیل شد و مجلس خبرگان نیز از میان افراد واجد الشرایط انتخاب اصلح را نمود و می‌نماید.
توضیح: اگر چه در زمان حضرت امام (ره) و آغاز انقلاب، مجلس خبرگان و قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران وجود نداشت، اما ایشان نیز با انتخاب و رأی مستقیم اکثریت مردم تصدی امر را بر عهده گرفتند و بلافاصله استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران را به رأی گذاشتند و سپس قانون اساسی را به رأی گذاشتند و ... .
پس، ولی فقیه بر اساس انتخاب این وظیفه را بر عهده می‌گیرد و نه انتصاب.
www.aviny.com