پرسش :
در خصوص برخی از بیماری های کلیه و مجاری ادرار که سنین میانسالی و سالمندی را شامل می شود توضیح بفرمایید .
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر محمدرضا نوروزی، جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادرار:
ما از عضو مهمی از بدن می خواهیم صحبت کنیم . نقش اصلی دستگاه ادراری،تخلیه ی ادرار دفع مواد زائد بدن است . زمانی که مواد انرژی زا ، پروتئینی ، چربی ، کربوهیدرات ، قند و نشاسته مصرف می شود برای یک عملکرد مواد زائدی را از خود بجا می گذارد که این مواد باید دفع شوند . چندین راه دفع در بدن وجود دارد ، بعضی از این مواد از طریق تعریق و یا عرق کردن از دست می رود . بعضی از آنها از طریق دستگاه گوارش و دفع مدفوع خارج می شوند و مقدار زیادی از موادی که به نوعی سموم هستند و به بدن آسیب می رسانند و ماندن آنها می تواند به بافت ها آسیب برساند از طریق ادرار دفع می شوند. یعنی جریان خون این مواد را با خود به کلیه ها یعنی دو عضو لوبیا شکلی که در پهلو ها و در قسمت خلفی بدن قرار دارند می آورد . این مواد با مقداری از آب مخلوط می شوند و وارد کلیه ها می شوند ، مجدداً برخی مواد لازم از آنها گرفته می شود و حاصل نهایی مقداری مایع است که ما آن را به اسم ادرار می شناسیم . ادرار حاوی آب و مواد زائدی است که در داخل آن وجود داردو باید از بدن دفع شود . گاهی اوقات مقدار آب بیشتر از مقداراین مواد است که به آن ادرار رقیق می گویند. برخی از مواقع ادرار خیلی غلیظ است و مقدار مواد بیشتر از آب است که امکان دارد خوب حل نشود که به آن ادرار غلیظ می گویند . به همین دلیل هم اگر دقت کرده باشید بعضی اوقات ادرار سفید است و گاهی نیز خیلی زرد و پررنگ است . پس این دستگاه وظیفه ی تصفیه را بر عهده دارد و برای همین هم است که وقتی این دستگاه از کار می افتد و کلیه ها کار نمی کنند هم آب در بدن زیاد باقی می ماند و انسان ورم می کند هم مواد زائد باقی می ماند . گفتیم این مواد زائد سم و آسیب رسان هستند و به بافت ها آسیب می زنند . کم کم فرد خواب آلوده می شود ، کم کم سلول های قلبی و مغزی از کار می افتد و عارضه دار است . پس تصفیه را دستگاه ادراری بعهده دارد و قطراتی که به عنوان ادرار تشکیل می شود باید در مسیری حرکت کنند و از دولوله ای که به اسم هالب است عبور کنند . زمانی که پایین آمدند در حفره ای به اسم مثانه قرار بگیرند . این مثانه در واقع منبع ذخیره است و یک خاصیت خوبی دارد که می گویند خیلی ظرفیت دارد. البته نه اینکه جا دارد، البته جا هم دارد ولی ظرفیت آن بالا است یعنی خیلی زود عصبانی نمی شود . به افراد فرصت می دهد که مقادیر زیادی ادرار در مثانه جمع شود و بعد آرام آرام زمانی که به حد خاصی رسید آماده ی دفع شود . پس خوبی دستگاه ادراری این است که یک برون ده بیرونی دارد به اسم ادرار که خیلی از بیماری ها می تواند روی آن نمایان شود . از فردی که ادرار او تغییر می کند ، تند تند می آید یا کم می آید تا ادراری که رنگ و بوی آن تغییر می کند، همه ی اینها برای ما نشانه است که بیماری ها را زود متوجه شویم . ادراری که دفع می شود معمولاً زلال است البته منظور از زلال سفید نیست بلکه شفاف است. که بسته به غلظت می تواند به رنگ روشن تر و یا زرد تر باشد . حالا اگر این رنگ تغییر کند برای ما علامت است اگر خیلی پررنگ و یا خیلی کم رنگ شود ، شفافیت آن از بین برود ، غبارآلود شود و یا کدر شود برای ما نشانه است . بوی ادرار معمولاً اسیدی است زمانی که خیلی غلیظ است کمی تندتر است و زمانی که رقیق است بوی آن خفیف تر است . اگر بوی بد به خود بگیرد نیز یک نشانه است . آن ظرفیت خیلی اهمیت دارد معمولاً باید سیصد تا چهارصد سی سی ادرار جمع شود تا بعد آماده ی دفع شود . هر دقیقه حدود یک سی سی به حجم ادرار اضافه می شود . یعنی ما هر دویست تا سیصد دقیقه یک بار باید دستشویی برویم و خود را تخلیه کنیم برای همین معمولاً افراد چهار یا پنج بار در روز دستشویی می روند البته با مایعات معمول . شب ها نیز معمولاً نباید افراد دستشویی بروند یا حداکثر یک بار بروند اگر اینها تغییر کرد برای ما نشانه است . نشان می دهد که یک بیماری هایی در حال اتفاق افتادن است و این اتفاق برای ما یک علامت است . اگر فرد تکرر پیدا کرد یا شبها زیاد بیدار شد . آن چیزی که در ارتباط با خانواده ها برای ما خیلی مهم است و خانم های خانه خیلی توجه می کنند این است که بسیاری از اتفاقات در خصوص دستگاه ادراری را خانم های خانه به ما اطلاع می دهند. یعنی به ما می گویند که متوجه شده ایم فرزند ما یک مشکلی در ادرار خود دارد . یاوقتی دستشویی را نگاه کردیم دیدیم لکه ی خون در کاسه ی دستشویی ما بوده است. شوهر من قبلاً یک بار دستشویی می رفت ولی الان چهار یا پنج بار دستشویی می رود یا وقتی از دستشو یی بیرون می آید مجدداً برمی گردد . اینها همه علامت و نشانه است ضمن اینکه خود افراد نیز کم کم بیماری های خود را متوجه می شوند . مثلاً من قبلاً یک بار صبح تا ظهر دستشویی می رفتم الان پنج بار باید بروم . زمانی که محیط بیرون می روم چون می دانم دو یا سه ساعت به دستشویی دسترسی ندارم پیوسته اضطراب دارم. چون گاهی ادرار من می گیرد و تا بخواهم خود را به دستشویی برسانم خیس می کنم . گاهی در محیط سرد احساس می کنم که هر لحظه باید به دستشویی بروم . گاهی احساس می کنم زمانی که به دستشویی می روم ادرار من خالی نمی شود و هنوز مانده است . اصلاً ازبیرون رفتن می ترسم . زمانی که خانه هستم راحت هستم بخاطر اینکه دستشویی در دسترس است و خیال من راحت است. ولی زمانی که می خواهم بیرون بروم ناراحت هستم . اینها همه علامت و نشانه هایی است که می تواند بروز پیدا کند . البته در بچه ها و بزرگترها امکان دارد یک مقدار فرق کند .
www.ch3.ir
پاسخ از آقای دکتر محمدرضا نوروزی، جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادرار:
ما از عضو مهمی از بدن می خواهیم صحبت کنیم . نقش اصلی دستگاه ادراری،تخلیه ی ادرار دفع مواد زائد بدن است . زمانی که مواد انرژی زا ، پروتئینی ، چربی ، کربوهیدرات ، قند و نشاسته مصرف می شود برای یک عملکرد مواد زائدی را از خود بجا می گذارد که این مواد باید دفع شوند . چندین راه دفع در بدن وجود دارد ، بعضی از این مواد از طریق تعریق و یا عرق کردن از دست می رود . بعضی از آنها از طریق دستگاه گوارش و دفع مدفوع خارج می شوند و مقدار زیادی از موادی که به نوعی سموم هستند و به بدن آسیب می رسانند و ماندن آنها می تواند به بافت ها آسیب برساند از طریق ادرار دفع می شوند. یعنی جریان خون این مواد را با خود به کلیه ها یعنی دو عضو لوبیا شکلی که در پهلو ها و در قسمت خلفی بدن قرار دارند می آورد . این مواد با مقداری از آب مخلوط می شوند و وارد کلیه ها می شوند ، مجدداً برخی مواد لازم از آنها گرفته می شود و حاصل نهایی مقداری مایع است که ما آن را به اسم ادرار می شناسیم . ادرار حاوی آب و مواد زائدی است که در داخل آن وجود داردو باید از بدن دفع شود . گاهی اوقات مقدار آب بیشتر از مقداراین مواد است که به آن ادرار رقیق می گویند. برخی از مواقع ادرار خیلی غلیظ است و مقدار مواد بیشتر از آب است که امکان دارد خوب حل نشود که به آن ادرار غلیظ می گویند . به همین دلیل هم اگر دقت کرده باشید بعضی اوقات ادرار سفید است و گاهی نیز خیلی زرد و پررنگ است . پس این دستگاه وظیفه ی تصفیه را بر عهده دارد و برای همین هم است که وقتی این دستگاه از کار می افتد و کلیه ها کار نمی کنند هم آب در بدن زیاد باقی می ماند و انسان ورم می کند هم مواد زائد باقی می ماند . گفتیم این مواد زائد سم و آسیب رسان هستند و به بافت ها آسیب می زنند . کم کم فرد خواب آلوده می شود ، کم کم سلول های قلبی و مغزی از کار می افتد و عارضه دار است . پس تصفیه را دستگاه ادراری بعهده دارد و قطراتی که به عنوان ادرار تشکیل می شود باید در مسیری حرکت کنند و از دولوله ای که به اسم هالب است عبور کنند . زمانی که پایین آمدند در حفره ای به اسم مثانه قرار بگیرند . این مثانه در واقع منبع ذخیره است و یک خاصیت خوبی دارد که می گویند خیلی ظرفیت دارد. البته نه اینکه جا دارد، البته جا هم دارد ولی ظرفیت آن بالا است یعنی خیلی زود عصبانی نمی شود . به افراد فرصت می دهد که مقادیر زیادی ادرار در مثانه جمع شود و بعد آرام آرام زمانی که به حد خاصی رسید آماده ی دفع شود . پس خوبی دستگاه ادراری این است که یک برون ده بیرونی دارد به اسم ادرار که خیلی از بیماری ها می تواند روی آن نمایان شود . از فردی که ادرار او تغییر می کند ، تند تند می آید یا کم می آید تا ادراری که رنگ و بوی آن تغییر می کند، همه ی اینها برای ما نشانه است که بیماری ها را زود متوجه شویم . ادراری که دفع می شود معمولاً زلال است البته منظور از زلال سفید نیست بلکه شفاف است. که بسته به غلظت می تواند به رنگ روشن تر و یا زرد تر باشد . حالا اگر این رنگ تغییر کند برای ما علامت است اگر خیلی پررنگ و یا خیلی کم رنگ شود ، شفافیت آن از بین برود ، غبارآلود شود و یا کدر شود برای ما نشانه است . بوی ادرار معمولاً اسیدی است زمانی که خیلی غلیظ است کمی تندتر است و زمانی که رقیق است بوی آن خفیف تر است . اگر بوی بد به خود بگیرد نیز یک نشانه است . آن ظرفیت خیلی اهمیت دارد معمولاً باید سیصد تا چهارصد سی سی ادرار جمع شود تا بعد آماده ی دفع شود . هر دقیقه حدود یک سی سی به حجم ادرار اضافه می شود . یعنی ما هر دویست تا سیصد دقیقه یک بار باید دستشویی برویم و خود را تخلیه کنیم برای همین معمولاً افراد چهار یا پنج بار در روز دستشویی می روند البته با مایعات معمول . شب ها نیز معمولاً نباید افراد دستشویی بروند یا حداکثر یک بار بروند اگر اینها تغییر کرد برای ما نشانه است . نشان می دهد که یک بیماری هایی در حال اتفاق افتادن است و این اتفاق برای ما یک علامت است . اگر فرد تکرر پیدا کرد یا شبها زیاد بیدار شد . آن چیزی که در ارتباط با خانواده ها برای ما خیلی مهم است و خانم های خانه خیلی توجه می کنند این است که بسیاری از اتفاقات در خصوص دستگاه ادراری را خانم های خانه به ما اطلاع می دهند. یعنی به ما می گویند که متوجه شده ایم فرزند ما یک مشکلی در ادرار خود دارد . یاوقتی دستشویی را نگاه کردیم دیدیم لکه ی خون در کاسه ی دستشویی ما بوده است. شوهر من قبلاً یک بار دستشویی می رفت ولی الان چهار یا پنج بار دستشویی می رود یا وقتی از دستشو یی بیرون می آید مجدداً برمی گردد . اینها همه علامت و نشانه است ضمن اینکه خود افراد نیز کم کم بیماری های خود را متوجه می شوند . مثلاً من قبلاً یک بار صبح تا ظهر دستشویی می رفتم الان پنج بار باید بروم . زمانی که محیط بیرون می روم چون می دانم دو یا سه ساعت به دستشویی دسترسی ندارم پیوسته اضطراب دارم. چون گاهی ادرار من می گیرد و تا بخواهم خود را به دستشویی برسانم خیس می کنم . گاهی در محیط سرد احساس می کنم که هر لحظه باید به دستشویی بروم . گاهی احساس می کنم زمانی که به دستشویی می روم ادرار من خالی نمی شود و هنوز مانده است . اصلاً ازبیرون رفتن می ترسم . زمانی که خانه هستم راحت هستم بخاطر اینکه دستشویی در دسترس است و خیال من راحت است. ولی زمانی که می خواهم بیرون بروم ناراحت هستم . اینها همه علامت و نشانه هایی است که می تواند بروز پیدا کند . البته در بچه ها و بزرگترها امکان دارد یک مقدار فرق کند .
www.ch3.ir
