پرسش :

با چه روش‏هايى مى‏توان مسؤوليت‏پذيرى را در كودكان ايجاد كرد؟

پاسخ :
براى ايجاد مسؤوليت‏پذيرى در كودكان از راهكارهاى ذيل استفاده كنيد:
1. مسؤوليت‏هاى مربوط به سن آنان را بينشان تقسيم كنيد (ر. ك: ص 172 و 173).
2. فرصت لازم را در اختيارشان قرار دهيد. 2 يا 3 وظيفه ساده در روز در حد 10 تا 20 دقيقه كافى است. در ضمن توجه داشته باشيد كه كودكان براى گذر از فعاليتى به فعاليت ديگر، به زمان نياز دارند؛ پس به آن‏ها فرصت انتقال بدهيد.
3. مسؤوليت‏ها را به بخش‏هاى كوچك تقسيم كنيد تا به خوبى بتوانند از عهده آن‏ها برآيند.
4. چگونگى انجام مسؤوليت‏ها را به آنان بياموزيد. براى اطمينان از درك مسؤوليت به ويسله فرزند، از او بخواهيد آن را تكرار كند. گاهى لازم است براى بازده بيشتر، راهكارهايى را به آنان نشان دهيد؛ براى مثال، به جاى 4 بار خم شدن و برداشتن شى‏ء از روى زمين و 4 بار به سمت كمد رفتن، بياموزيد كه 4 شى‏ء را يك باره بردارد و 1 بار به سوى كمد برود. يا براى مرتب كردن اتاق خود، از اشياى بزرگ‏تر مثل تخت آغاز كند و بعد سراغ كوچك‏ترها برود يا از نقاط در معرض ديد (تخت و جمع و جور كردن لباس‏ها) آغاز كرده، بعد سراغ نظافت كشوهاى كمد برود. براى اين كه همه جاى اتاق تميز شود و قسمتى باقى نماند، به فرزند خود بياموزيد كه اتاق را در جهت عقربه‏هاى ساعت تميز كند.
5. بر انجام مسؤوليت‏ها نظارت كنيد. براى جا افتادن مسؤوليت، ابتدا همراه فرزندتان باشيد تا دست كم 3 بار آن را به درستى انجام دهد. در صورت نظارت مى‏توانيد با طرح سؤال، كودك را به كشف وظيفه بعدى واداريد. حالا بايد چه كار كنيم؟ چه كار ديگرى بايد در اتاقت انجام شود؟
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388