پرسش :

اينكه خداوند در جاي جاي قرآن قيد (ما آفريده ايم) را به صورت جمع آورده در صورتي كه خدا يكي است؟

پاسخ :
در پاسخ اين سوال به چند نكته اشاره مي‏كنيم:
1- نخست، علت اين كه در رابطه با خداوند متعال، گاهي ضمير غايب «هو» اطلاق مي‏شود به خاطر اين است كه ذات او از ما پنهان است و گاهي ضمير مخاطب «انت» به كار مي‏رود به اين دليل است كه عالم در محضر خداست و ما نيز در محضر او هستيم و او هميشه درصحنه عالم حاضر است، بنابراين استعمال هر دو ضمير جايگاه خاص خود را دارد.
2- اما اين كه چرا بر خداوند ضمير غايب مذكر اطلاق مي‏شود نه ضمير مؤنث (مانند قل هو الله احد) علتش اين است كه از نظر ادبي ضمير «هو» اعم از ضمير «هي» است زيرا ضمير «هو» در دو مورد به كار مي‏رود: 1- در موجود مذكر، چه حقيقي و چه مجازي. 2- درموجودي كه نه مذكر است و نه مؤنث مانند «اله» ولي ضمير «هي» تنها يك كاربرد دارد و آن هم خصوص مؤنث است.
با توجه به آنچه گفته شد، هنگام اطلاق «هو» بر خداوند به هيچ وجه پرسش از مذكر و مؤنث بودن مرجع ضمير معنايي نخواهد داشت زيرا خداوند جنس ندارد، نه مذكر است و نه مونث و نه چيز ديگري شبيه به اين موارد. (ليس كمثله شي‏ء) ولي قرآن مجيد به زبان مردم نازلشده است و مي‏بايستي كه قواعد ادبيات عرب در آن رعايت گردد.
eporsesh.com