پرسش :

منظور از صراط مستقيم در سوره حمد چيست؟

پاسخ :
در ششمين آيه سوره حمد كه شبانه روز در نمازها مي‏خوانيم عرضه مي‏داريم «اِهَدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ» [خداوندا ما را به راه راست بدار].
راهي كه مار را به تو و آنچه موجب رضاي تو است برساند ، راهي جداي از راه كساني كه غضب تو آنها را فرو گرفته، و همچنين جداي از راه گمراهان .
خدايا ما را هم به اين راه هدايت فرما، و هم در اين راه ثابت و پايدار و برقرار دار.
بي‏شك «صِراط مُسْتَقيم» مفهوم بسيار وسيع و گسترده‏اي دارد و لذا بعضي آن را به معني «اسلام» و بعضي «قرآن» ، و بعضي « پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) و امامان راستين(علیهم السلام)» و بعضي به «آيين الله» ، و بعضي به معني راه و روش انبياي الهي تفسير كرده‏اند كه هر كدام از اينها مي‏تواند بخشي از مفهوم وسيع آيه را تشكيل دهد.
ولي در روايات متعدّدي كه به طرق مختلف از پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است، انگشت روي يكي از بارزترين مصاديق آن گذاشته شده ، زيرا صراط مستقيم به راه و روش علي بن ابي‏طالب (علیهما السلام) و يا محمّد و آل محمّد (صلی الله علیه و آله) تفسير شده است.
«حاكم حسكاني» در «شواهد التّنزيل» از «جابربن عبدالله انصاري» از پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) نقل مي‏كند كه فرمود
«اِنَّ اللهَ جَعَلَ عَلِيّاً وَ زَوْجَتَهُ وَ اَبْنائَهُ حُجَجَ اللهِ عَلي خَلْقِهِ وَ هُمْ اَبْوابُ الْعِلْمِ في اُمَّتي ، مَنْ اِهْتَدي بِهِمْ هُدِيَ اِلي صِراطٍ مُسْتَقيمٍ»
[خداوند حضرت علي (علیه السلام) و همسرشان (فاطمه زهرا – سلام الله علیها ) و فرزندان او را حجّتهاي الهي بر خلقش قرار داده ، و آنها درهاي علم در امّت منند، هر كس به وسيله آنها هدايت شود، به صراط مستقيم هدايت شده است. (شواهد التّنزيل 1/58، ح 89)
eporsesh.com