جمعه، 21 بهمن 1390
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما

پرسش :

صحت قرآن كريم از نظر دلايل عقلي چه بوده است؟


پاسخ :
اين سؤال در حقيقت دو بخش دارد:
الف) دليل عقلي بر اين كه آنچه پيامبر اكرم(ص) به عنوان قرآن بر مردم تلاوت مي كردند. همان آياتي است كه خداوند بر او فرستاد و او در مرحله اخذ و گرفتن اين آيات و مرحله ابلاغ به مردم عمدا يا سهوا و از روي اشتباه هيچگونه تغييري در آنها نداد.
ب) بر فرض كه مرحله اول اثبات شد از كجا معلوم اين آيات كه قرآن هاي موجود در دست ما همان آياتي است كه پيامبر اكرم(ص) به مردم ابلاغ فرمودند و در طول تاريخ دستخوش تغييرات عمدي يا سهوي نشده جواب قسمت اول سؤال با توجه به جواب سؤال 1 و 2 روشن مي شود كه بعد از اين كه با دليل عقلي اثبات عصمت مطلق براي انبياء شد خصوصا در جهت اخذ و ابلاغ وحي (كه متفق عليه بين همه فرق مسلمان ها است) (آموزش كلام اسلامي، محمدسعيدي مهر، ج 2، ص 79).
معلوم مي شود كه احتمال هرگونه تغيير در قرآن كريم در مرحله اخذ و ابلاغ منتفي است كه ديگر نياز به تكرار نيست.
اما قسمت دوم سؤال كه همان مسأله تحريف قرآن كريم است كه علماء در اين زمينه آثار زيادي دارند كه با ادله عقلي و نقلي متعدد مصونيت قرآن كريم از تحريف را اثبات نموده اند (علامه شيخ آقا بزرگ تهراني، الذريعه، ج 4 ؛ الفصوص المهمه، سيد شرف الدين عاملي و آثار ديگري كه در آخر بحث اشاره مي كنم).
قبل از اين كه به بيان ادله عقلي بر اين مدعي بپردازيم ذكر اين نكته ضروري است كه اين سؤال از مرحله اي است كه شخص اصل وجود خداوند و اوصافش از جمله علم و قدرت و حكمت مطلق و لزوم بعثت پيامبران و عصمت آنها را پذيرفته و حال سؤالش اين است كه دليل عقلي به اين كه اين كتاب موجود همان كتاب منزل به پيامبر است بدون كم و زياد چيست.
دليل اول: معجزه بودن قرآن كريم است (دقت بفرماييد كه اين دليل دوري نيست) مي دانيم كه مهمترين دليل بر اثبات نبوت پيامبر اكرم(ص) قرآن كريم است كه از وجوهي داراي اعجاز است مانند وجوه ادبي - اخبارات غيبي - عدم اختلاف و سازگاري كامل - و... كه به صورت فشرده به يك مورد اشاره مي كنم كه قرآن كريم در سوره روم خبر از پيروزي روميان بر دولت فارس در كمتر از ده سال في بضع سنين [بضع براي بيان بين 3 تا 10 به كار مي رود] و اين پيشگويي به فعاليت رسيد و روميان در كمتر از ده سال بر دولت فارس غالب شدند (مقدمات بنيادين علم تفسير، آيت الله فاضل، ص 100)
و بعد از اثبات اعجاز و تحليل جنبه هاي اعجاز و با توجه به اين كه معجزه چيزي است كه افراد عادي قادر به انجام مثل آن و يا تصرف در آن نيستند صحت قرآن كريم روشن مي شود.
دليل دوم، ما هيچ متفكري را پيدا نمي كنيم كه در دوران عمرش آراء و نظرياتش به هيچ نحو تغيير نكند حال اگر متفكرين متعددي در موضوعات متعدد ابراز نظر و عقيده كنند يقينا بين آنها اختلاف خواهد بود. حال عقل انسان حاكم به اين است كه اگر راه تصرف انسان در قرآن باز بود و انسان مطالبي را به قرآن مي افزود يقينا در بين مطالب قرآن اختلاف پيدا مي شد. حال آن كه چنانچه گفته شد يكي از وجوه اعجاز قرآن همين عدم اختلاف و ناسازگاري در كل قرآن است و آيه شريفه أفلا يتدبرون القرآن ولوكان من عند غير الله لوجدوا فيه اختلافا كثيرا» (نساء، آيه 82).
ارشاد به همين برهان عقلي است نه اين كه يك دليل نقلي و تعبدي باشد اين دليل را علامه طباطبايي در الميزان ذكر فرموده اند (ترجمه تفسير الميزان، ج 12، ص 150، ذيل آيه 9 سوره حجر).
در اين رابطه 2 دليل عقلي ديگر جناب آقاي مهدي احمدي در كتاب قرآن در قرآن، ص 85 - 84).
اگر اشكال شود كه بعضي از ادله مانند دليل دوم كه ذكر شد فقط نفي تحريف از جهت زيادي در قرآن كريم مي كند وحال آن كه مدعي اعم است مي گوييم بعد از اثبات عدم تحريف بالزياده در قرآن مي توان به آيات قرآن بر نفي تحريف به صورت مطلق تمسك كرد مانند آيه 9 سوره حجر «انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون» كه با شش تأكيد تصريح مي كند كه ما حافظ قرآن هستيم.
دليل عقلي سوم؛ در اين دليل عقلي مصونيت قرآن كريم با تكيه به دو مقدمه نتيجه گيري مي شود:
الف. خداوند حكيم قرآن را براي هدايت بشر فرستاده است.
ب. و با توجه به خاتميت دين و پيامبر اسلام(ص) اگر قرآن تحريف شود مردم گمراه خواهند شد بدون اين كه در اين گمراهي تقصيري متوجه آنان باشد بلكه اين گمراهي مستند به عدم حفظ الهي مي شود و اين امر با ساحت اقدس خداوند سازگار نيست و نقض غرض و مخالفت با حكمت الهي به شمار مي آيد [اين دليل از كتاب قرآن شناسي استاد مصباح، ج 1، ص 216 نقل شده است.]
و يك دليل عقلي به نام دليل تراشي، دكتر رجبعلي مظلومي دارند [پژوهشي پيرامون آخرين كتاب الهي] و ايت الله فاضل بر اين مسأله 7 دليل ارائه فرموده اند كه دليل هفتم را به عنوان دليل عقلي مطرح نموده اند [مقدمات بنيادين علم تفسير، ترجمه محمد رسول دريايي، بخش 6، ص 297 به بعد].
علاوه بر آثار فوق مي توانيد به آثار زير مراجعه فرماييد:
1. افسانه تحريف قرآن، رسول جعفريان
2. الاشارات في عدم تحريف الكتاب، حاجي كلباسي
3. مهر تابان، علامه تهراني، (كه در ص 206 يك دليل عقلي از علامه طباطبايي بر عدم تحريف قرآن كريم ذكر مي نمايند كه آيت الله فاضل شيواترين دليل عقلي مي دانند. مقدمات بنيادين علم تفسير، ص 449)
4. قرآن شناسي، ج 1، درس هاي استاد مصباح يزدي، نگارش محمود رجبي
eporsesh.com


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
موارد بیشتر برای شما
صوت کامل بیانات رهبر انقلاب در رمضانی دانشجویان
music_note
صوت کامل بیانات رهبر انقلاب در رمضانی دانشجویان
دیدار با رهبر انقلاب، هدیه‌ای فراموش‌نشدنی برای دانشجویان
play_arrow
دیدار با رهبر انقلاب، هدیه‌ای فراموش‌نشدنی برای دانشجویان
پاسخ رهبر انقلاب درباره یک شبهه
play_arrow
پاسخ رهبر انقلاب درباره یک شبهه
پاسخ رهبر انقلاب به سوال یک دانشجو
play_arrow
پاسخ رهبر انقلاب به سوال یک دانشجو
اعلام موضع صریح رهبر انقلاب دربارۀ مذاکره، تحریم، سلاح هسته‌ای و تهدید نظامی آمریکا
play_arrow
اعلام موضع صریح رهبر انقلاب دربارۀ مذاکره، تحریم، سلاح هسته‌ای و تهدید نظامی آمریکا
رهبر انقلاب: به اعتراف دشمن تحریم‌ها به تدریج در حال بی‌اثر شدن هستند
play_arrow
رهبر انقلاب: به اعتراف دشمن تحریم‌ها به تدریج در حال بی‌اثر شدن هستند
رهبر انقلاب: اگر ما قصد ساخت سلاح هسته‌ای داشتیم آمریکا نمی‌توانست جلوی ما را بگیرد
play_arrow
رهبر انقلاب: اگر ما قصد ساخت سلاح هسته‌ای داشتیم آمریکا نمی‌توانست جلوی ما را بگیرد
واکنش قاطع رهبر انقلاب در خصوص حمله نظامی آمریکا به ایران
play_arrow
واکنش قاطع رهبر انقلاب در خصوص حمله نظامی آمریکا به ایران
رهبر انقلاب: مذاکره با آمریکا موجب رفع تحریم‌ها نخواهد شد بلکه گره را کورتر خواهد کرد
play_arrow
رهبر انقلاب: مذاکره با آمریکا موجب رفع تحریم‌ها نخواهد شد بلکه گره را کورتر خواهد کرد
رهبر انقلاب: دعوت آمریکا به مذاکره فریب افکار عمومی است
play_arrow
رهبر انقلاب: دعوت آمریکا به مذاکره فریب افکار عمومی است
رهبر انقلاب: قلدران عالم می‌گویند همه باید از ما تبعیت کنند
play_arrow
رهبر انقلاب: قلدران عالم می‌گویند همه باید از ما تبعیت کنند
رهبر انقلاب: دانشگاه امروز با دانشگاه قبل تفاوت زیادی دارد
play_arrow
رهبر انقلاب: دانشگاه امروز با دانشگاه قبل تفاوت زیادی دارد
روایت رهبر انقلاب از پیشرفت کشور نسبت‌ به سال‌های گذشته
play_arrow
روایت رهبر انقلاب از پیشرفت کشور نسبت‌ به سال‌های گذشته
رهبر انقلاب: از دست‌دادن شخصیت‌ها خسارت است
play_arrow
رهبر انقلاب: از دست‌دادن شخصیت‌ها خسارت است
لحظاتی از سرود جمعی دانشجویان در دیدار با رهبر انقلاب
play_arrow
لحظاتی از سرود جمعی دانشجویان در دیدار با رهبر انقلاب